Achterdocht betekent letterlijk dat je dóórzoekt achter de gebeurtenissen en het gedrag van anderen. Vaak verder dan nodig. Wanneer je overal iets achter zoekt, heb je onvoldoende vertrouwen in je omgeving.
Het wordt echter een probleem wanneer je voortdurend in alles en iedereen een bedreiging ziet. Wanneer je een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebt, ben je erg achterdochtig. Je denkt te gauw dat iedereen het slecht met jou voorheeft en je voelt je bedreigd, angstig en/of afgewezen.
Wanneer er constant angstige gevoelens en wantrouwen aanwezig zijn, is er wellicht sprake van ziekelijke achterdocht (ook wel paranoïde). Ziekelijke achterdocht kan meerdere oorzaken hebben, bijvoorbeeld wanneer iemand een traumatische ervaring heeft opgedaan in het verleden.
Activiteiten zoals muziek luisteren, wandelen, zingen, oude foto's bekijken en gesprekken voeren met vrienden en familieleden, leiden af van de achterdocht. Lichamelijk contact kan je naaste een veilig gevoel geven, maar je moet dan wel zeker weten dat zij dit toe kan laten.
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis menen steeds dat anderen het slecht met hen voor hebben. Zij zoeken overal iets achter en zijn steeds bang dat andere mensen hen willen vernederen of benadelen. Het contact met iemand met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis verloopt vaak problematisch.
Besef dat je mensen niet kunt veranderen
Iemand kan alleen veranderen als hij/zij dat zelf wil. Wil je toch wat meer voor elkaar krijgen dan heb ik een toverwoord voor je: waardering. Met waardering kan je veel bereiken en iedereen heeft iets goeds/leuks waar je positief op kunt reageren.
Oorzaken van wantrouwig zijn
Wantrouwen komt vaak door een negatieve ervaring uit het verleden. Veel geweld, misbruik, plagen en pesten of andere vervelende gebeurtenissen die diepe wonden achterlaten. Maar het overlijden van iemand die je geliefd is, een scheiding of ontslagen worden voedt ook wantrouwen.
Mensen met overmatige achterdocht hebben vaak last van negatieve gevoelens, vooral depressie en angst. Er bestaan verbanden tussen emotionele processen en paranoia. Zo kunnen veranderingen in angst leiden tot veranderingen in paranoia.
wantrouwen (ww) : argwaan koesteren, niet vertrouwen, verdenken. wantrouwen (zn) : achterdocht, argwaan, mistrouwen, verdenking.
Als je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt, vertoon je sterke stemmingswisselingen en voel je je erg instabiel. Je kunt opeens heel kwaad zijn en het andere moment weer heel vrolijk of somber. Je kunt impulsief reageren. Iemand met borderline is ontzettend bang om in de steek gelaten te worden.
Door vertrouwen te winnen en vooral te luisteren naar iemands verhaal en beleving kun je iemand overtuigen om hulp te vragen. Zorg dat iemand met heftige wanen niet alleen blijft: soms zoekt iemand in een waan situaties op die een gevaar voor henzelf of anderen kan opleveren.
In het kort: Een paranoïde persoonlijkheidsstoornis is een psychische stoornis. De belangrijkste kenmerken van deze stoornis zijn angst, wantrouwen en achterdocht. Een paranoïde persoonlijkheidsstoornis kan ontstaan door een combinatie van erfelijke aanleg, opvoeding en traumatische ervaringen in je jeugd.
Oorzaak achterdochtig zijn en mensen wantrouwen
Allereerst is het belangrijk om te kijken naar de oorzaak van jouw wantrouwen. Vaak zijn dit negatieve ervaringen uit het verleden. Fysiek en verbaal geweld, misbruik, verwaarlozing, pesten, en andere trauma's kunnen diepe wonden achterlaten.
Als je jaloers bent, wil je iets hebben wat een ander heeft. Het kan daarbij gaan om materiele zaken of eigenschappen. Maar ook om relaties die iemand heeft met anderen. Een andere vorm van jaloezie is een ander iets niet gunnen.
Loslaten van je wantrouwen kan dan ook alleen maar als je leert op je eigen waarnemingen te vertrouwen. Hoe doe je dat? Dat doe je te ten eerste door je vanaf nu altijd te realiseren dat wat je denkt, niet meer dan een aanname, niet meer dan jouw interpretatie en niet meer dan jouw eigen vermoeden is.
Wat kun je beter niet doen? Probeer jouw naaste niet te veel te corrigeren of tegen te spreken. Dat confronteert de persoon met dementie met wat hij niet meer weet of kan. Hard praten, snel praten of juist fluisteren.
Indeling fases van dementie
Een andere veel gebruikte indeling is de omschrijving van de vier fases van ik-beleving bij dementie; de bedreigde ik of cognitieve fase; de verdwaalde ik of emotionele fase; de verborgen ik of psychomotore fase; de verzonken ik of zintuiglijke ervaring.
Nachtrust mensen met dementie verbeteren
Ze functioneren minder goed en het kan zorgen voor eiwitopstapeling en daardoor verdere achteruitgang. Mensen met dementie worden overdag vaak minder actief en vallen dan soms zelfs in slaap. Door die 'middagdutjes' zijn ze 's avonds niet moe genoeg om goed te kunnen slapen.
Mensen met een paranoïde persoonlijkheid zijn doorgaans ook erg kritisch en hebben veel tijd nodig om mensen te vergeven die hen, in hun ogen, beledigd of gekleineerd hebben. Ze kunnen op dit soort momenten ook ineens uit hun slof schieten.
Schizofrenie, soms ook wel 'psychosegevoeligheidssyndroom' genoemd, valt onder de psychotische stoornissen. Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
Een typisch voorbeeld van vertrouwensproblemen is het helemaal niet aangaan van een verbintenis. Ook wel bindingsangst genoemd. Dit ontstaat vaak omdat er veel moeite is met open en kwetsbaar opstellen, omdat het gevoel van vertrouwen en een echt liefdevolle relatie onmogelijk lijkt.
Een paranoïde persoonlijkheidsstoornis is te behandelen, maar dit kan een langdurig proces zijn. Realiseer je dat de behandelaar jou wil helpen, en dat vrienden en familie jou kunnen ondersteunen.
Als je bindingsangst ervaart vind je het moeilijk om je aan iemand te hechten. Wanneer een contact emotioneel of fysiek gezien te intiem wordt neem je afstand. Contacten blijven vaak oppervlakkig. Je vindt het moeilijk om een commitment aan te gaan en krijgt binnen een relatie al snel een beklemmend gevoel.