De oude Egyptenaren geloofden sterk in een leven na de dood. Zij meenden dat hun Ba, een bepaald aspect van het individu, bleef voortleven en in het gemummificeerde lichaam kon terugkeren. Het lichaam moest daarom na de dood goed geconserveerd worden. De Ba, als vogel met mensenhoofd, fladdert boven de mummie.
Is er leven na de dood? Voor de oude Egyptenaren was de dood niet het einde van het leven, maar het begin van de overgang naar een nieuw bestaan. De dode werd opnieuw geboren om eeuwig voort te leven in het hiernamaals.
Rond de organen van de overledene bestond een ware cultus in het oude Egypte. Na de dood werden de organen verwijderd en bewaard in canopen (kleine kruikjes), die de mummie vergezelden in het graf in de piramide. Alleen het hart en de nieren werden niet verwijderd, vanuit de overtuiging dat hierin de ziel woonde.
In het Oude Rijk werden farao's begraven in piramiden. In het Nieuwe Rijk werden de farao's begraven in de Vallei der Koningen, nabij Thebe. De mummificatie gebeurde in een Per Nefer, Oudegyptisch voor 'Mooi Huis'. Dit was meestal een tent, want hier bleef de lucht langer fris.
Alles wat ze op aarde deden, deden ze voor een beter hiernamaals. Aan de begintijd werden er piramides gebouwd voor de farao's, maar later waren er meer eenvoudigere koningsgraven. De graven lagen vol met goud en andere dure spullen die waren bedoeld voor het hiernamaals. De graven werden vaak geroofd.
Een sarcofaag (Oudgrieks: σαρκοφάγος – vleesetend) is een doorgaans stenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard. Het gaat hierbij specifiek om overblijfselen als gevolg van begraven en niet van cremeren. In het laatste geval is de houder van de resten een urn.
Cleopatra VII Philopator: de laatste Farao.
In het graf ligt de overledene, met kist of lijkbaar, op de rechterzij met het aangezicht richting de Ka'aba in Mekka. Om het mogelijk te maken dat hij of zij op de dag van de wederopstanding overeind kan komen moet er een ruimte boven het lichaam open blijven. De lijkwade wordt bij hoofd en voeten losgemaakt.
In Nederland is mummificatie van een zojuist overleden persoon niet toegestaan. Elke conserverende behandeling van een stoffelijk overschot is verboden. Van dit verbod is evenwel ontheffing mogelijk. Die ontheffing geeft de minister van Volksgezondheid.
Voor de gemiddelde oude Egyptenaar zou dit iets totaal onwerkelijks zijn, veertig jong vinden en tachtig normaal. In het land van de farao's namelijk lag de levensverwachting voor gewone mensen, zoals boeren en arbeiders, op slechts 20 á 25 jaar.
Duizend mummies
Enkele weken geleden werden er zelfs twaalf adellijke familieleden gevonden. Allemaal gemummificeerd. Daarmee komt het totale aantal gevonden mummies op ongeveer duizend exemplaren. Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen werden gemummificeerd.
Zo ontsteeg Osiris de dood om als koning van het dodenrijk aan een nieuw leven te beginnen. Door de doden te mummificeren hoopten de Egyptenaren dat zij net als Osiris nog miljoenen jaren als vergoddelijkte dode konden voortleven.
In het oude Egypte werden bij het balsemen van een overledene alle organen verwijderd, bij het moderne balsemen is dat niet het geval. Na de balseming kan de overledene op de gebruikelijke wijze worden verzorgd, gekleed en opgebaard. De opbaring kan zonder koeling gebeuren op kamertemperatuur.
De Ba, als vogel met mensenhoofd, fladdert boven de mummie. Egyptenaren konden de Ba van een overledene in stand houden door voedsel, drank, meubilair, spelletjes of wapens mee te geven in het graf. Het graf was dan ook ontworpen als zijn huis, soms compleet met tuin.
Niet alleen het vervoer is erg goedkoop in Egypte. Ook het eten is en drinken is niet duur. Het ligt aan je reisstijl en je budget voor Egypte wat je hier aan uit wil geven, maar het is al een uitdaging om meer dan €10 per dag uit te geven.
Deze beschaving ging pas ten onder in 332 v. Chr., na de verovering van Egypte door Alexander de Grote. De essentiële factor in het overleven van de beschaving was de irrigatie van een landbouwgebied rond de Nijl.
Bij traditionele balseming wordt er een relatief hoge concentratie formaline gebruikt waardoor het lichaam tot wel drie weken lang geconserveerd kan worden.
De behandeling van de balseming kost tijd. Vaak moet het lichaam een paar uur naar het uitvaartcentrum. Het kost al snel 500 tot 700 euro.
Het uiterlijk van een gebalsemd lichaam
Dit is met name goed zichtbaar bij de oren, hals en handen. Overige delen van het gebalsemde lichaam zijn namelijk vaak bedekt met kleding. Doordat de balsemvloeistof een rozige kleurstof bevat, krijgt het lichaam van de overledene een natuurlijke kleur net als bij leven.
In de 40 dagen periode neemt de ziel afscheid van de aarde en verlaat uiteindelijk deze wereld, in sommige geloofstradities wordt dit ook wel de hemelvaart genoemd. Gedurende deze periode moeten de ontslapenen of overledenen gaan beseffen dat ze moeten doorstromen naar hun nieuwe bestaan en herenigd worden met God.
Voor moslims is het belangrijk dat de overledene zo snel mogelijk wordt begraven. Het liefst nog vóór de eerstvolgende zonsondergang of binnen 24 uur na de dood. Volgens het geloof lijdt een dode namelijk zolang hij/zij niet begraven is, omdat het lichaam zich nog onder de levenden bevindt.
Het is niet zo dat een begrafenis of crematie pas na 5 dagen plaats MAG vinden. De termijn van 5 dagen wordt vaak genomen als compromis tussen het tijdig zo veel mogelijk mensen op de hoogte stellen van het overlijden en de zaak niet onnodig te rekken en het belang van de volksgezondheid.
Maatkare Hatsjepsoet ('De Eerste onder de Edele Vrouwen') is na Nefertiti en Cleopatra de bekendste vrouw uit de Egyptische geschiedenis. Ze regeerde van ca. 1479 tot 1458 v.
De grootste, meest bepalende koning van Egypte was misschien wel Ramses II (1300-1213 v. Chr.). Met een regeerperiode van meer dan 66 jaar was hij de langst zittende farao, en mogelijk ook de oudste. Hij zou 90 jaar zijn geworden.