Kort voor het overlijden houden ze vaak even op met ademhalen, soms zelfs wel een halve minuut.Dan slaken ze ineens een diepe zucht en ademen daarna weer verder. Het gezicht ziet er vaak heel rustig uit. Als de stervende toch onrustig of benauwd wordt, kan de arts rustgevende medicijnen geven.
Een van de symptomen van een naderende dood is dat de stervende minder gaat eten en drinken. Hierdoor zal de stervende gewicht gaan verliezen en zie je veranderingen ontstaan in het gezicht. Denk hierbij aan ingezakte wangen, ogen die zich meer terugtrekken in de kassen en een gespitste neus.
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
Uiteindelijk houden alle lichaamsfuncties ermee op: de ademhaling komt tot stilstand, het hart stopt met kloppen, het bloed stroomt niet langer en geleidelijk aan dooft de hersenactiviteit. Na de laatste ademhaling trekt de kleur helemaal weg uit het gezicht, de gestorvene wordt 'doodsbleek'.
Snelle, zwakke polsslag. Koud aanvoelende, soms blauw verkleurde handen en voeten, lijkvlekken aan de achterkant van de benen en op de rug. Spitse neus (de huid over neus en jukbeenderen verstrakt). Dit wordt ook wel doodsmasker genoemd.
Wanneer het hart de handdoek in de ring gooit en men technisch wordt doodverklaard, kan de overleden persoon een volledig begrip van de situatie hebben en zelfs mogelijk aanwezige toeschouwers horen.
Het leven loslaten
Je zult merken dat het sterven moeilijke én mooie momenten heeft: momenten van verdriet, angst, machteloosheid, boosheid, maar ook van dankbaarheid, liefde, opoffering, humor en hoop. Welke steun je kan geven, hangt af van de persoon. Je kunt samen bidden, herinneringen ophalen of gewoon samenzijn.
Wat gebeurt er in het lichaam? Het eerste wat gebeurt, is het stoppen van de ademhaling. Zonder de constante toevoer van zuurstof naar de longen en vervolgens naar de rest van het lichaam, treedt bewusteloosheid snel op.
Meestal sterven mensen rustig. In gemiddeld twee tot drie dagen nemen hun krachten af, worden ze suffer en slapen ze meer, tot de slaap overgaat in de dood. Maar helaas gaat het niet altijd zo. Patiënten met kanker bijvoorbeeld hebben vaak pijn.
Wanneer iemand het einde van zijn leven nadert, ervaart hij een verscheidenheid aan karakteristieke symptomen. Pijn, kortademigheid, angst, constipatie, verlies van eetlust, vermoeidheid en verandering in huidskleur en -textuur zijn er maar een paar.
Symbolische tekenen: Soms ervaren mensen symbolische tekenen van overledenen, zoals het plotseling verschijnen van veertjes, muntjes, vlinders of bepaalde nummerreeksen. Deze tekens kunnen vaak verschijnen op momenten dat mensen het nodig hebben of op speciale datums die belangrijk waren voor de overledene.
Hoe lang blijft de ziel bij het lichaam? Sommige culturen denken dat geesten op aarde kunnen blijven om te waken over hun geliefden of om onafgemaakte zaken af te handelen. Hoe lang een geest op aarde blijft, kan een paar dagen tot meerdere jaren zijn. Dit is per cultuur verschillend.
Een stervende heeft meestal weinig of geen behoefte meer aan eten en drinken. Hij of zij kan snel vermageren. De wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. Dit is natuurlijk en hoort bij het sterven.
U kunt bij het Nationaal Register Overledenen (NRO) persoonsgegevens opvragen van inwoners van Nederland die vanaf 1939 zijn overleden. Bijvoorbeeld voor stamboomonderzoek. In het register vindt u bijvoorbeeld geboortedata en adressen.
Zelfs bij patiënten in de laatste fase van het leven gaat het gebruik van morfine de dood niet versnellen, in tegendeel, morfine kan wat levensverlengend zijn omwille van het comfort door een betere pijncontrole en een gunstige invloed op kortademigheid.
Wanneer mensen aan het sterven zijn is een stokkende ademhaling een teken dat de dood dichterbij komt. De ademhaling kan stil vallen en daarna weer met een diepe zucht op gang komen. De tijd tussen de ademteugen wordt langer en langer, dit kan soms oplopen tot wel 30 seconden.
Vermoeidheid of zwakheid. Kortademigheid. Flauwvallen. Duizeligheid of licht gevoel in hoofd.
Tijdens leven is er een constante aan en afvoer van vocht naar en van het oog. Bij een overledene is geen sprake meer van aanvoer.Via de natuurlijke weg heeft dus alleen maar afvoer plaats.Deze afvoer zorgt ervoor dat een oog “inzakt”.
Na het overlijden zakt het bloed door de zwaartekracht (hypostase) en doordat de bloedcirculatie is gestopt naar de laagst gelegen delen van het lichaam: deze kleuren daardoor paarsblauw (lijkvlekken), waar de hoger gelegen gedeelten bleek worden. In de terminale fase kunnen ook lijkvlekken ontstaan.
Maar een onderzoek in Psychological Science laat zien dat mensen die de dood naderen, positievere taal gebruiken om hun ervaring te beschrijven dan mensen die zich de dood alleen maar inbeelden. Dit suggereert dat de ervaring van sterven aangenamer is – of in ieder geval minder onaangenaam – dan we ons misschien voorstellen.
de strijd om leven en dood, vooral tegen de dood.
Iedereen kan de aanwezigheid van overleden mensen waarnemen maar niet iedereen heeft een gave. Ik zie het als mijn taak om mensen bewust te maken dat de dood slechts een doorgang is naar een andere dimensie. Wanneer iemand sterft, verlaat de ziel het lichaam en wordt die pure energie.
Meestal zijn de ogen halfopen en hebben ze een doffe en waterige uitstraling. Dit wordt veroorzaakt doordat de stervende niet in staat is om de ogen volledig te sluiten. Het resultaat is een starende blik die vaak wordt geassocieerd met het naderende einde van het leven.
Het is volgens de rouwtherapeute belangrijk dat nabestaanden niet het idee krijgen dat ze écht met de overledene in gesprek zijn. “Ze weten goed dat ze praten tegen een foto of video-fragment, en dat de stem van iemand anders is. Ze zullen daarom enkel dingen uit de sessie halen die voor hen helend werken.”