Als je ondervoeding hebt, krijg je minder energie (calorieën) eiwitten, vitamines en mineralen binnen dan je nodig hebt. Het lichaam gebruikt dan reservevoorraden in vet- en spierweefsel. Zo worden vet en spieren afgebroken. Vooral de afbraak van spieren is nadelig.
Maar ook iemand die overgewicht heeft kan ondervoed zijn. Er kan sprake zijn van ondervoeding als het gewichtsverlies te snel gaat: 10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden of meer dan 5% in de laatste maand. Wanneer iemand te snel afvalt dan wordt er ook veel spiermassa afgebroken.
Ondervoeding kan ontstaan doordat u minder eet, bijvoorbeeld door weinig eetlust, misselijkheid, pijn of doordat u moeite heeft met eten. Bij ziekte kan de ook de voedingsbehoefte toenemen.
Het verschil tussen ondervoeding en ondergewicht, is dat ondervoeding iets zegt over de micronutriëntenstatus van de persoon. Dit wil zeggen of je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt om gezond te blijven. Daarnaast kun je ondervoed zijn door langdurig te weinig eiwit binnen te krijgen.
Voor het vaststellen van ondervoeding wordt voor volwassenen tot 70 jaar een BMI grens van minder dan 20 en voor 70 jaar en ouder een BMI grens van minder dan 22 gehanteerd, in combinatie met een tekort aan voedingsstoffen of ziekte.
Er werd gekeken naar verbanden tussen BMI en sterfgevallen met verschillende oorzaken. Mensen van alle leeftijden met ondergewicht (een BMI van 18,5 of lager) bleken 1,8 keer zo veel kans op overlijden te hebben als mensen met een gezond gewicht (een BMI tussen 18,5 en 25,9).
Men spreekt van ondervoeding als iemand onbedoeld meer dan 5 procent gewichtsverlies heeft binnen een maand of meer dan tien procent binnen een halfjaar. Ook bij ondergewicht (een BMI lager dan 18.5, bij 65-plussers een BMI lager dan 20) is sprake van ondervoeding.
Wanneer is gewichtsverlies alarmerend? Onderzoekers hebben regels opgesteld voor wanneer gewichtsverlies alarmerend is. Als het gewichtsverlies binnen een maand meer dan 5% van het totale lichaamsgewicht bedraagt en binnen 6 maanden meer dan 10% is er een probleem.
Minder of geen eetlust hebben (anorexie) is niet erg, als het niet lang duurt. Maar als je te lang te weinig eet, kan dat leiden tot ondervoeding en cachexie. Dan is je lichaam verzwakt, vermagerd en is je weerstand laag. Cachexie wordt veroorzaakt door langdurig en ernstig ziek zijn.
Te laag BMI is een hoger risico op overlijden. Mensen die te weinig wegen, lopen een twee keer zo groot risico op vroegtijdig overlijden als mensen met een gezond gewicht. Mensen met overgewicht of obesitas hebben 1,2 en 1,3 keer zo veel kans.
Onbedoeld gewichtsverlies is een vermindering van ten minste 5 à 10% van het lichaamsgewicht in minder dan 6 maanden tijd. Dat kan verschillende oorzaken hebben, hoewel er bij een op vier geen verklaring wordt gevonden.
Ondervoeding ontstaat door disbalans tussen de inname of opname van voeding en de behoefte aan voedingsstoffen. Er zijn drie vormen: cachexie, sarcopenie en 'wasting'.
93% van de patiënten met sondevoeding had een passagestoornis van oesofagus of maag en 58% van de patiënten met PV had een ileus. De mediane overleving was 17 weken voor de patiënten met SV en 12 weken voor de patiënten met PV; 29% was overleden binnen 6 weken.
"Als je minder eet, investeert je lichaam minder in groei en meer in onderhoud en energie", licht Vermeij toe. Door het verbranden van eten, loopt het DNA ook schade op. "Die schade hoopt zich in de jaren op en draagt dus bij aan de veroudering. Minder eten, is minder schade aan het DNA."
Stille ondervoeding wil zeggen dat een kindje het niet goed doet, zonder dat er veel van wordt gemerkt. Het kindje is 'braaf' of 'lief' en huilt niet en slaapt veel, meldt zichzelf niet of maar af en toe voor een voeding.
Wanneer je te snel afvalt, loop je het risico dat je een deel van je spiermassa kwijtraakt. Spiermassa is niet alleen handig om dingen op te tillen, maar zorgt er ook voor dat je metabolisme (verbranding) gestimuleerd wordt.
Als je 10 kilo vetmassa verliest, dan verlaat zo'n 8,4 kilo massa het lichaam via de longen als CO2 en 1,6 kilo als water. 'Met andere woorden, het leeuwendeel van het gewicht dat we verliezen ademen we uit, voornamelijk als CO2 en deels als water,' vertelt Matthys.
Je bent sneller prikkelbaar en moe
Er gaat dus minder energie in, wat vaak leidt tot het hebben van minder energie. Als jouw dosis energie voor die dag op is kan het zijn dat jij je moe en futloos voelt. Alles kost meer moeite wat er ook nog voor kan zorgen dat je prikkelbaarder bent.
Maar als je vervolgens minder begint te eten, bijvoorbeeld tijdens een dieet, dan leert je lichaam, en dan vooral je maag, om te gaan met minder voedsel en geeft je maag sneller het signaal af dat ze vol zit. En zo lijkt het dus dat je maag “gekrompen” is!
U wordt vermoeider en zwakker, en u gaat steeds meer tijd in bed doorbrengen. Geleidelijk aan wordt u steeds slaperiger en verliest u uiteindelijk uw bewustzijn. De periode daarna verloopt per persoon verschillend en duurt vaak niet langer dan 1 of 2& weken. Omdat u steeds in bed ligt, kunt u soms pijnklachten krijgen.
Te weinig eten zal je sportschoolprestaties niet bevorderen en kan er zelfs voor zorgen dat je niet eens meer naar de gym gaat. 'Als je niet genoeg eet, zul je continu moe zijn,' zegt Young. 'Dat komt je motivatie natuurlijk niet ten goede. ' Stop daarom wat extra brandstof in je tank en merk meteen de voordelen.
Hoe herken je anorexia nervosa? We speken van anorexia als iemand consequent het lichaamsgewicht op of onder de 85% houdt van het gewicht dat normaal verwacht mag worden. Bij volwassenen komt dit neer op een Body Mass Index (BMI) van maximaal 17,5. Eten en gewicht zijn een obsessie voor je.