De hersenen en ADHDDe hersenen worden door het gebrek aan controle belast met een overload aan informatie en je kunt slecht onderscheid maken tussen belangrijke en onbelangrijke prikkels. Geluiden, kleuren, beelden, alles komt binnen en je reageert overal op. Dit maakt het moeilijk om je te concentreren.
Regelfuncties van de hersenen
Bij kinderen met ADHD lijken drie van deze regelfuncties minder goed te werken: het werkgeheugen, de rem op het eigen gedrag en het schakelen. Dat betekent dat kinderen met ADHD vaak minder goed kunnen onthouden wat ze moeten doen.
De onderzoekers veronderstellen daarom dat de vertraging in de ontwikkeling van het brein karakteristiek is voor ADHD. Het grootse verschil werd gevonden voor de amygdala. Dit hersengebied is waarschijnlijk gekoppeld aan ADHD door de rol die dit hersengebied speelt bij emotieregulatie.
De hersenen functioneren iets anders bij ADHD. Er lijkt een tekort aan zogeheten neurotransmitters (dopamine en noradrenaline), want de medicijnen die voor ADHD effectief zijn die verhogen deze stoffen in de hersenen.
Dit betekent concreet dat als je een hersenscan te zien krijgt en moet inschatten of iemand ADHD-gedrag vertoont, de kans dat je inschatting correct is 1 à 2 procent boven de gokkans ligt. Er valt dus niets te zien in de hersenen van iemand met ADHD.
Mensen met ADHD hebben een groot empathisch vermogen. Omdat ze 'verder' denken kunnen ze zichzelf makkelijk in de schoenen van de ander verplaatsen. Problemen oplossen is iets wat iemand met ADHD goed kan. Hij of zij kan van verschillende kanten het probleem bekijken en daardoor sneller tot een goede oplossing komen.
De precieze oorzaak van ADHD is nog niet bekend, maar het is wel duidelijk dat je ermee geboren wordt. Erfelijkheid speelt dus een grote rol. Het ontstaat niet door bijvoorbeeld een slechte opvoeding. Het komt vaak bij meerdere gezins- of familieleden voor.
ADHD-ers hebben heel veel energie en ervaren dat ze daar dagelijks iets mee moeten. Het lichaam van iemand 'die continu aanstaat'- zoals ADHD-ers zichzelf herkennen- komt niet makkelijk tot rust en zo herstelt hun zenuwsysteem niet of moeilijker.
ODD (Oppositional Defiant Disorder)
Deze stoornis lijkt erg op ADHD, alleen vertoont een kind met ODD agressief gedrag in plaats van impulsief gedrag. Ook wel oppositioneel-opstandige gedragsstoornis, een stoornis waarbij kinderen last hebben van oppositioneel en agressief gedrag.
Mensen met ADHD zijn gevoelsmensen, hebben een enorm rechtvaardigheidsgevoel en kunnen heel goed emoties van anderen invoelen. Ze zijn briljant in het bedenken van oplossingen, omdat ze de wereld vanuit een unieke, onbevangen invalshoek bekijken. Mensen met ADHD zijn scherpzinnig, spontaan en openhartig.
Uit je onderzoek blijkt ook dat symptomen kunnen verergeren, hoe zit dat? 'We zagen inderdaad dat ADHD-symptomen in de adolescentie kunnen verergeren, maar dan gaat het vaak om kinderen die al een hoge genetische aanleg voor ADHD hebben en ook al milde symptomen.
De hersenen zijn bij mensen met ADHD in bepaalde gebieden onderactief. Dit kan er toe leiden dat je je moeilijk kunt concentreren en snel afgeleid raakt. Je kunt ook impulsief gedrag vertonen. Vaak ben je lichamelijk overactief of onrustig (hyperactiviteit).
Gevolgen ADHD voor kinderen
Hyperactief gedrag en impulsiviteit kunnen zorgen voor gedragsproblemen. Andere kinderen, jongeren, leerkrachten en ouders kunnen zich storen aan het gedrag en soms met de handen in het haar zitten over de vraag hoe om te gaan met het drukke impulsieve gedrag.
Omdat ADHD niet is te genezen, is het belangrijk om er mee om te leren gaan en er zo min mogelijk last van te hebben. Met psycho-educatie krijgen mensen inzicht in de achterliggende stoornis, leren ze hun eigen beperkingen te aanvaarden, hun gedrag aan te passen en een haalbaar toekomstperspectief te maken.
De langetermijngevolgen voor mensen met ADHD die niet in behandeling zijn, blijken enorm groot en lang aan te houden. Dat zegt Sandra Kooij, psychiater en specialismeleider ADHD bij PsyQ. ''Denk aan dertig tot zestig procent meer kans op ongelukken, meer suïcide (pogingen), risicovol seksueel gedrag en obesitas.''
De veel gebruikte Amerikaanse term daarvoor is Attention- Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD). Vroeger werd dit MBD genoemd (Minimal Brain Dysfunction).
Als er sprake is van de stoornis ADHD, moet de impact op het participeren in het maatschappelijk leven aangetoond worden volgens de basisdefinitie van een handicap (langdurige en belangrijke beperking van de kansen tot sociale integratie). Die impact kan zeer wisselend zijn.
In het bekende psychiatrische handboek de DSM-5 wordt ADD het 'overwegend onoplettende beeld' van ADHD genoemd. “ADD wordt ook wel met een knipoog Alle Dagen Dromerig genoemd”, zegt Ehrlich. “Iemand met ADD kan moeilijk de aandacht erbij houden als iets ze niet heel erg interesseert.Ze kunnen dromerig of afwezig zijn.
Autisme en ADHD komen vaak gezamenlijk voor, hoe vaak precies is nog onbekend.
Ongeveer de helft van de kinderen groeit over hun ADHD-symptomen heen.De andere helft blijft dus altijd last houden van de stoornis.
In veel gevallen gaat ADHD samen met andere (psychiatrische) stoornissen. Enkele voorbeelden zijn: stoornissen in het autistisch spectrum (zoals PDD-NOS), agressieve gedragsstoornissen, motorische stoornissen, angst- en stemmingsstoornissen, tics, en leerproblemen.
Kenmerken van ADHD
Druk gedrag, ook wel hyperactief gedrag genoemd: Veel rondrennen, klimmen, friemelen aan kleding. Moeite met rustig spelen, stilzitten of ontspannen. Ondoordacht gedrag, ook wel impulsief gedrag genoemd: Snel reageren zonder nadenken, veel praten en dingen eruit flappen.
Wil je weten of je ADHD hebt of twijfel je hieraan? Alleen een psycholoog of psychiater kan een diagnose stellen. De psycholoog of psychiater kijkt naar welke symptomen je hebt en of die samenhangen met de kenmerken van ADHD.