Een kernramp is een kernongeval waarbij een aanzienlijke hoeveelheid radioactief materiaal vrijkomt, waarbij de gezondheid van grote aantallen mensen in een aanzienlijk gebied in gevaar komt, zodat men van een ramp kan spreken.
Kernrampen. Kerncentrales kunnen beschadigd raken of, zoals in Fukushima gebeurde, zelfs exploderen. De gevolgen van vrijkomende radioactieve straling kunnen catastrofaal zijn – hele landstreken kunnen voor duizenden jaren onbewoonbaar worden.
mensen vragen te gaan schuilen. Dit houdt in: binnen blijven of naar binnen gaan en deuren, ramen en alles wat als ventilatie werkt, sluiten. Bijvoorbeeld een afzuigkap en toiletrooster; voedsel- en drinkwatermaatregelen treffen.
Zo kun je een nucleaire aanval het beste aan. Witte kleren, een douche zonder conditioner en een oude radio kunnen je leven redden als de atoombom valt. Dit raadt de wetenschap aan om jezelf en je dierbaren zo veel mogelijk zonder kleerscheuren door een aanval van het ergste wapen van de mens te loodsen.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken. Afgeworpen boven de Randstad zou dit betekend hebben dat Den Haag en Rotterdam verwoest waren.
Een bom als die op Hiroshima kan je al overleven op 10 kilometer afstand. Maar de krachtigste bom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba (50 megaton) zou indien boven Utrecht tot ontploffing gebracht alles van Amsterdam tot Den Bosch in de as leggen.
Je zult moeten rantsoeneren om te overleven en je uiteindelijk bloot moeten stellen aan de straling (tenzij je in een speciale schuilkelder zit, met voedsel en water). Verwerkte levensmiddelen zijn veilig om te eten, zolang de houder geen gaten heeft en relatief goed intact is.
Gevolgen van een kernoorlog
Als gevolg van de enorme branden zou er zoveel stof in de atmosfeer kunnen komen dat daardoor de atmosfeer zou verduisteren en een paar jaar een nucleaire winter zou heersen. Hierdoor zou er geen landbouw mogelijk zijn en de overlevenden verhongeren.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Omdat tijdens een kernramp meestal het beste is om minimaal 48 uur in je schuilplaats te blijven zitten is het belangrijk dat je genoeg eten en drinken bij je hebt.
Jodiumtabletten nemen bij een kernongeval
De kans dat er een kernongeval gebeurt, is heel klein. Maar als het gebeurt, zijn de jodiumtabletten direct bij de hand. Dat scheelt kostbare tijd. Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium).
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Behandeling. In principe bestaat er geen behandeling tegen de directe effecten van ioniserende straling. Slechts de secundaire effecten kunnen eventueel bestreden of beperkt worden. Het maakt overigens verschil of de bestraling lokaal of over het gehele lichaam plaatsvond.
Op het hoogtepunt van de ramp was de stralingsdosis aan de rand van het reactorterrein 400 mSv per uur. Binnen de 20 km veiligheidszone rond Fukushima was de straling opgelopen tot ongeveer 7 mSv per jaar. Een groter gebied tot een straal van 30 km werd ontruimd en afgesloten voor verdere bewoning.
Directe effecten treden op kort nadat iemand is blootgesteld aan een hele hoge dosis radioactiviteit (vanaf 1 gray). Zo iemand kan stralingsziekte oplopen. Dit uit zich in misselijkheid, diarree en een toenemend tekort aan bloedlichaampjes. De kans op bloedingen en infectieziekten is hierdoor groter.
Veel mensen denken dat de straling direct fataal is: dat is niet zo. De hitte en de schokgolf zijn het ergste aan een atoombom. De radioactiviteit is een sluipmoordenaar, maar deze is met goede medische zorg wel te overleven. Het hangt uiteraard ook af van hoe dichtbij je bij de bom was.
Voor Nederland moet je qua gevolgen dan denken aan de kernramp in Tsjernobyl in 1986. Die heeft hier nul gezondheidsschade aangericht. Wel was er gedoe: koeien moesten van het land af, je wilt geen radioactieve stof in de melk.'' Berekeningen over mogelijke kernongevallen rond Nederland worden voortdurend bijgewerkt.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles. De Russen testten hun kernwapenarsenaal op Kazachse steppebewoners en de Amerikanen wilden een nieuw Panamakanaal graven met een bombardement van waterstofbommen. Maar Tsar Bomba, die in 1961 werd getest, sloeg alles.
Om jezelf te beschermen tegen de andere radioactieve stoffen en tegen de stralen die worden uitgezonden, moet je schuilen: blijf binnen en houd ramen en deuren gesloten. Jodiumtabletten zijn het meest efficiënt als ze op het juiste moment worden ingenomen. Volg hiervoor de aanbevelingen van de overheid.
Een “beperkte” nucleaire oorlog waarbij 0,5 procent van het wereldwijde nucleaire arsenaal gebruikt wordt, zou bovendien het klimaat ernstig verstoren. Mondiale temperaturen zullen dalen met 1,3 °C, de ozonlaag zal ernstig worden aangetast, en de landbouwproductie zal ernstig verstoord raken.
'Zeer lokaal schadelijk'
Dat explosief is lokaal zeer schadelijk natuurlijk, en verschrikkelijk voor de slachtoffers, door de explosie en de hitte. Maar de radioactiviteit die dan vrijkomt, is een negatief bijeffect. Voor Nederland moet je qua gevolgen dan denken aan de kernramp in Tsjernobyl in 1986.
De kernwapenlijst wordt aangevoerd door Rusland en de Verenigde Staten. Samen hebben ze meer dan 90 procent van de kernkoppen. Ook Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en China staan bekend als nucleaire grootmachten. Verder beschikken Noord-Korea, Israël, India en Pakistan over kernwapens.
Daarmee is hij 80 keer zwaarder dan de bom op Hiroshima, maar veel lichter dan veel moderne nucleaire wapens. Wordt zo'n bom tot ontploffing gebracht dan kunnen mensen in een straal van 11 kilometer lichte brandwonden oplopen, tot 8 kilometer rondom zijn derdegraads brandwonden mogelijk.