Sinds 1 maart 2017 heeft een verdachte recht op bijstand van een advocaat voorafgaand en tijdens het politieverhoor. De politie mag u bij een verdenking van een ernstig feit iets langer vasthouden voor onderzoek dan vroeger. Zo is er voldoende tijd voor de bijstand van een advocaat rondom het politieverhoor.
Als een verdachte is aangehouden, wordt hij of zij voorgeleid voor een hulpofficier van justitie (HOVJ). Hierna kan de hulpofficier van justitie het bevel geven de verdachte voor maximaal negen uur op te houden voor onderzoek als het gaat om een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten.
De politie besluit onderzoek te doen
De politie doet sporenonderzoek en verhoort getuigen en verdachte(n). Is het onderzoek afgerond en de verdachte opgepakt? Dan gaat de zaak door naar de officier van justitie. Je krijgt hierover een brief van de politie.
Verdachte zijn betekent dat er een redelijk vermoeden aanwezig is dat u een strafbaar feit heeft gepleegd, zoals vermeld in artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. Het feit dat de politie een onderzoek tegen u is begonnen kan betekenen dat u al verdachte bent, maar dat hoeft niet.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
U bent verdachte tot het tegendeel bewezen is
Als verdachte bent u nog geen dader. Want in Nederland bent u onschuldig totdat: een strafrechter u in zijn uitspraak schuldig verklaart. de officier van justitie u via een strafbeschikking schuldig verklaart.
Sinds 1 maart 2017 mag de politie u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek. Bijvoorbeeld om uw vingerafdrukken af te nemen of foto's te maken. De tijd tussen 0.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee. In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek.
De politie mag de brieven niet lezen en ook niet meeluisteren als je met je ouders praat. Je mag niet samen met meerderjarige verdachten (dus ouder dan 18 jaar) naar de luchtplaats of vervoerd worden. Meisjes en jongens zijn ook altijd apart van elkaar.
Mag u een politieverhoor weigeren? Ja, natuurlijk! Veel mensen denken dat het verplicht is om op uitnodiging van de politie te verschijnen, maar dat is het zeker niet! U mag gewoon weigeren om naar het politieverhoor te komen.
Een verdachte hoeft niet aan zijn of haar eigen veroordeling mee te werken. Om die reden heeft een verdachte een zwijgrecht. Tijdens een verhoor zal de verdachte te horen te krijgen dat hij of zij niet tot antwoorden verplicht is. Hiermee krijgt de verdachte de zogenaamde cautie.
De politie kan bijvoorbeeld een informatieverzoek doen bij WhatsApp, of de chatgeschiedenis uit de cloud opvragen bij Apple. Of het gekoppelde telefoonnummer volgen. Opsporingsdiensten kunnen software kopen die mobiele gebruikers 'onzichtbaar' volgen en hun locatie achterhalen.
De Inspectie streeft ernaar de eerste fase van een ongevalsonderzoek binnen enkele weken af te ronden. Als wordt besloten het ongeval nader te onderzoeken dan kan dit onderzoek vaak enkele maanden en in complexe zaken soms meer dan een jaar duren.
De politie komt op het spoor van een strafbaar feit, of iemand doet aangifte. Onder leiding van een officier van justitie start een opsporingsonderzoek. De politie gaat op zoek naar de verdachte en verzamelt bewijs, bijvoorbeeld door getuigen te verhoren. Alle bevindingen van de politie komen in een proces-verbaal.
Nadat een smartphone (rechtmatig) is ontgrendeld heeft de politie in beginsel toegang tot alle informatie op het apparaat. De gemiddelde smartphone bevat informatie over locaties en bezigheden van een verdachte. Op die manier kan er een enorme hoeveelheid privégegevens worden uitgelezen.
Hoe lang het duurt voordat u een dagvaarding ontvangt, is afhankelijk van de omvang van uw zaak. Bij eenvoudige zaken ontvangt u bij voorkeur binnen 1,5 jaar na constatering van het strafbare feit een dagvaarding.
Na maximaal 3 dagen en 18 uur na je aanhouding, is er een zitting bij de rechter-commissaris. Die toetst of je geschorst kan worden en naar huis mag (vaak onder voorwaarden, zoals huisarrest en contact- of gebiedsverbod en/of onder begeleiding van jeugdreclassering).
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
De politie wil een beeld krijgen wie u precies bent, of u bepaalde problemen heeft, wat voor werk u heeft, hoe uw woonsituatie is, etc. Tijdens het persoonsgericht verhoor zal de politie her en der ook vragen stellen die van belang kunnen zijn voor de zaak zelf, zonder dat u dat direct door heeft.
Na verhoor neemt de officier van justitie een beslissing: Uw zaak wordt geseponeerd. U krijgt een oproep voor een strafzitting. Er is meer onderzoek nodig voor uw strafzaak.
Het gedrag dat hierbij hoort, kunt u als buurtbewoner zien. Denk hierbij aan speurend rondlopen, meerdere malen dezelfde route lopen, bij huizen naar binnen kijken, aanbellen, aan deuren of ramen voelen, om huizen heen lopen, gereedschap of een steen verstoppen (om later te gebruiken).
Een agent kan je buiten zijn normale diensturen en als hij in burger is toch verbaliseren. Hij mag dit in gans België doen. Wil je een proces-verbaal van een politieagent betwisten, dan is dat niet zo eenvoudig. Zo'n PV heeft namelijk een bijzondere bewijswaarde als het tijdig aan jou werd bezorgd.
Je kunt bijvoorbeeld vragen of je met je ouders of advocaat mag bellen.
Het is de politie in beginsel niet toegestaan om een woning te betreden in de nachtelijke uren van 0.00u tot 6.00u (artikel 7 lid 1 Awbi). De enige uitzondering hierop is wanneer dit dringend noodzakelijk is, en ook specifiek in de machtiging is opgenomen dat ook op die tijden de woning kan worden betreden.
Nadat een verdachte is aangehouden, kan hij op het politiebureau worden vastgehouden om te worden verhoord. Het doel is om meer duidelijkheid te krijgen over de zaak en vast te stellen wie de verdachte is. De verdachte mag hiervoor maximaal 9 uur worden vastgehouden.
Volgens ons wetboek mag een verdachte alleen in beperkingen worden gezet wanneer dit voor het lopende onderzoek stikt noodzakelijk is. Wanneer dit wordt vertaald naar de juridische theorie, wil dat zeggen beperkingen niet kunnen worden opgelegd wanneer de onderzoeksgrond niet van toepassing is.