Ozon dringt bij inademing door tot in de kleinste luchtwegen en de longblaasjes en zorgt zo voor prikkeling van de slijmvliezen. De meest typische klachten van acute blootstelling aan ozon zijn een prikkelende ademhaling (hoesten) en irritatie van de ogen.
Ozon is een gas dat van nature in lage concentraties voorkomt in de atmosfeer. Het vormt een beschermende ozonlaag om de aarde, waardoor UV-straling van de zon geen schade aanricht bij mensen en het hele ecosysteem. Op hoge hoogte is ozon dus niet schadelijk, zelfs onmisbaar voor uw gezondheid.
Het woord 'ozon' is afgeleid van het Griekse woord 'ozein', wat zoveel betekent als 'te ruiken'. Ozon heeft namelijk een doordringende geur en wordt door mensen al bij zeer lage concentraties waargenomen. Je ruikt de prikkelende geur van ozon bijvoorbeeld bij het gebruik van een oude laserprinter.
Maatregelen bij een verhoogde ozonconcentratie
Hoe dieper en sneller we ademen tijdens een inspanning, hoe groter de blootstelling aan ozon. Daarom worden zware inspanningen buitenshuis tijdens de uren met de hoogste ozonconcentratie (12-22u) afgeraden.
Prachtige zomerdagen hebben ook een schaduwzijde: hete temperaturen kunnen gepaard gaan met veel ozon in de lucht. Zowel de hitte, de zon als de ozonpieken kunnen de gezondheid schaden.
Ozon wordt afgebroken onder invloed van parelmoerwolken, zonlicht en het chloor uit de cfk's. Deze combinatie komt vooral voor aan het einde van de poolnacht in de ozonlaag boven het Zuidpool- gebied en, in mindere mate, het Noordpoolgebied.
De meest typische klachten van acute blootstelling aan ozon zijn een prikkelende ademhaling (hoesten) en irritatie van de ogen. Ook kan men last krijgen van verergering van luchtwegklachten, irritatie van neus en keel, benauwdheid, duizeligheid, misselijkheid en hoofdpijn.
Ozon kan in hoge concentraties giftig zijn. Bij inademing kan men ziek worden. Ozon veroorzaakt smog, dat de longen en slijmvliezen van mensen aan kan tasten. Ook beïnvloed het de groei van planten en landbouwgewassen.
Ozon doodt bacteriën, schimmels en virussen en werkt ontsmettend. Het kan daardoor worden toegepast bij: virusinfecties, herpes, gordelroos, schimmelaandoeningen, bacteriële ontstekingen. Ozon stimuleert de zuurstofwisseling in de cel.
Langdurige blootstelling aan PM2,5 fijnstof (fijnstof) en PM10 fijnstof (fijnstof) wordt geassocieerd met het optreden van acute hartinfarcten, ook bij concentraties onder de Europese normen (Cesaroni et al. 2014). Ook het optreden van een beroerte is geassocieerd met langdurige blootstelling aan PM2,5 en PM10.
Het ozongat ontstaat in september, als de winter op de Zuidpool ten einde loopt, en verdwijnt weer begin december. In het ozongat is zeker de helft van de ozon uit de ozonlaag afgebroken door menselijke invloeden, voornamelijk tussen de 10 en 40 kilometer hoogte.
Bij hogere concentraties is ozon na inhalatie schadelijk voor de gezondheid. Klachten als irritatie van de slijmvliezen en hoofdpijn zijn hiervan het gevolg. Deze klachten kunnen ook voorkomen bij fotochemische smog. Hogere concentraties (> 50 ppm) bij een langere expositieduur (> 30 min) kunnen fataal zijn [7].
Ozon is geen schoonmaakmiddel
Ozon is geen reinigingsmiddel, maar zet geurstoffen om tot andere stoffen en doodt micro-organismen door de celwand kapot te maken. De resten blijven gewoon op het oppervlak achter. Wellicht worden zand, etensresten en ander vuil ontgeurd en ontkleurd, maar niet weggehaald.
Ozon is een sterk reactieve, onstabiele verbinding van drie zuurstofatomen. Het woord komt van het Griekse ozein, dat ruiken betekent. Niet zonder reden, want het gas heeft een typische geur die je soms kan ruiken in slecht geventileerde plaatsen met veel (oude) kopieermachines of na een onweer met veel bliksems.
Ozon (O3) is een gas dat zowel hoog in de atmosfeer, als dicht bij het aardoppervlak voorkomt. Hoog in de atmosfeer, in de stratosfeer, komt ozon van nature voor en beschermt ons tegen schadelijk UV-licht.
Hoe werkt een ozongenerator? Bij de meeste ozongeneratoren wordt de lucht aan de achterkant van het apparaat door een ingebouwde ventilator uitgezogen. In de binnenkant van de generator wordt de lucht met behulp van luchtfilters en een speciale UV-lamp van kiemen en bacterieën gefilterd.
Het ozon in de atmosfeer, ook wel ozonlaag genoemd, neemt een belangrijk deel van de schadelijke ultraviolette straling van de zon op. De dikte van de ozonlaag, tussen ongeveer vijftien en dertig kilometer hoogte, is vooral sinds de jaren tachtig afgenomen.
UV-absorptiemeters werken hetzelfde als ozon analyzers: ze meten met behulp van UV licht. Deze meters zijn zeer nauwkeurig (meestal +/- 1 procent of beter) en zijn minder gevoelig voor verstoring door vocht en andere stoffen. De meters zijn bovendien in een meerkanaals uitvoering verkrijgbaar.
Het gestabiliseerde ozonwater zon vervangt dagelijkse schoonmaakproducten en richt zich onder andere op ziektekiemen, vlekken, geurtjes en bacteriën. Het maakt hygiënischer en streeplozer schoon dan traditionele methodes. Na 24 uur vervliegt het Ozon en het enige wat overblijft is zuivere zuurstof en water.
Hoe wordt ozon gevormd in de atmosfeer? Ozon wordt gevormd wanneer de energie van ultraviolette straling (uv-straling) groot genoeg is om de moleculen van gewone zuurstof (O2) in afzonderlijke zuurstofatomen (O) te splitsen. Vrije zuurstofatomen kunnen terug recombineren tot gewone zuurstofmoleculen (O2).
Ozon is een giftig gas. Bij het inademen van een hoge concentratie ozon kan het ernstige schade aan de gezondheid geven. Bij het gebruik van ozongeneratoren mogen daarom nooit mensen of dieren in de ruimte aanwezig zijn.
In 2019 en 2020 waren Umeå in Zweden, Tampere in Finland en Funchal in Portugal de drie schoonste steden in Europa wat betreft luchtkwaliteit.
Zomersmog bestaat uit een verhoogde hoeveelheid ozon (O3) in de lucht die we inademen. Vooral mensen met aandoeningen aan de longen en luchtwegen kunnen flink last hebben van smog. Smog kan je slijmvliezen en longen irriteren en zorgen voor hoofdpijn, misselijkheid en benauwdheid.
Je kunt daarvoor kijken op www.luchtmeetnet.nl , waar de resultaten van onder andere RIVM, GGD Amsterdam en DCMR op staan. Op luchtmeetnet.nl kun je per stof de concentratie zien bij jou in de buurt op dit moment. Als er geen meetpunt bij jou in de buurt is, kun je kijken op de kaarten van Atlas Leefomgeving.