Op het moment van ontspanning maak je de hormonen endorfine en oxytocine aan. Lichamelijk gezien zorgen deze stoffen, als tegenhangers van de stresshormonen (nor)adrenaline en cortisol, voor het verlagen van je spier- en bindweefselspanning en verbeteren ze de doorbloeding van spieren, huid en slijmvliezen.
Je kunt sneller afgeleid zijn en bent gevoeliger voor negatieve emoties. Daarnaast kun je ook last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn of hartkloppingen. Het is dus heel belangrijk om je hersenen voldoende rust en ontspanning te geven.
Na een stresssituatie moet er weer ontspanning komen, om het effect op je lichaam uit te balanceren. Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan.
Door af en toe rust te nemen kan het lichaam herstellen van dagelijkse inspanningen. Je spieren ontspannen, je bloeddruk daalt en je ademhaling gaat langzamer. Daarnaast werken je afweersysteem en je spijsvertering beter, waardoor je minder snel ziek wordt.
In de eerste plaats geeft chronische stress een verhoogd risico op hart- en vaatproblemen. Eerst raakt namelijk de vethuishouding verstoord en de bloeddruk verhoogd, wat kan leiden tot aderverkalking en trombose, en dus een verhoogde kans op een hart- of herseninfarct.
Dan raakt u overspannen. Overspanning geeft klachten zoals moeheid, slaapproblemen, prikkelbaarheid, piekeren, concentratie- en geheugenproblemen. U heeft het gevoel dat u geen grip meer heeft op uw situatie. Het lukt u niet meer om uw dagelijkse bezigheden goed te blijven doen.
Voor mannen geldt een gemiddelde van 3,1 uur per dag, voor vrouwen is dat 2,5 uur. Dat blijkt uit onderzoek van Prominent onder 1.001 Nederlanders. Vrouwen stellen het liefst te ontspannen door te telefoneren of te kletsen, en mannen doen liever een dutje of kijken tv.
Hersencellen maken minder goed contact met elkaar en trekken zich terug. Je wordt daardoor minder goed in staat jezelf te remmen of je gedrag te sturen. Je concentratie gaat achteruit en je emoties vliegen alle kanten op. Ook in de Hippocampus, een dieperliggend gedeelte in de hersenen, treedt een soort krimp op.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Door stress kan je jouw eetlust bijvoorbeeld verliezen, waardoor het mogelijk is dat je afvalt. Dit kan gebeuren om verschillende redenen: Je stofwisseling versnelt. Door het cortisol en de verhoogde adrenaline in je lichaam word je stofwisseling versnelt en gaat je hartslag omhoog.
De mogelijke gevolgen van onvoldoende rust en ontspanning:
Chronische klachten kunnen je gezondheid flink aantasten. Jouw immuunsysteem wordt zwakker. Jouw hormoonhuishouding kan uit balans raken. Jij gaat roofbouw plegen op je energie, lichaam en gezondheid.
Span de spieren van je hand en arm goed aan. Let op het gevoel van spanning in je linkerarm. Laat na 5 tot 10 seconden de spieren los en let op het verschil tussen spanning en ontspanning. Herhaal het spannen en ontspannen van deze spiergroep tweemaal.
Er wordt uiteindelijk meer cortisol aangemaakt, wat in een neerwaartse spiraal ervoor zorgt dat de stress alleen maar vermeerdert. Het gaat zichzelf in stand houden en wordt niet meer doorbroken. Het brein bestaat, even globaal gezien, uit de neocortex en het limbisch systeem.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kunt je moeilijk concentreren of heb last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen en andere psychische klachten zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Toch schuilt hierin het grootste gevaar bij overspanning: door rust te nemen en de problemen te vermijden zal de patiënt niet vanzelf tot een betere coping komen. Onbewust kan de patiënt blijven vasthouden aan vermijding als belangrijkste copingstrategie, met langdurig ziekteverzuim en kans op WAO als gevolg.
Blijf niet de hele dag piekeren en nadenken over hoe het verder moet. Doe dit liever bijvoorbeeld 2 keer per dag een halfuur. Dat geeft u wat rust. Vertel familie, kennissen en collega's dat u overspannen bent.
Hoe lang duurt het om te herstellen nadat je overspannen bent of een burnout hebt gekregen? Dit verschilt enorm per persoon. Gemiddeld kost herstel na een overspanning zo'n 3 maanden. Herstellen van een burn-out duurt langer: Reken op ergens tussen de 3 maanden en een jaar.
De kijk op stress begint fundamenteel te veranderen. We kunnen ook onbewust aan stress lijden, tijdens onze slaap en overdag .
Als iemand zich zorgen maakt, veel stress heeft of veel piekert, is er in de hersenen tijdelijk minder ruimte voor andere dingen. De geheugenklachten verdwijnen weer als de zorgen minder worden.
Je hebt last van concentratieproblemen, vermoeidheid, futloosheid, soms huilbuien en chaotisch denken. Ook zie je overal tegenop. Je hebt wel zin om dingen te gaan doen, maar je hebt er de energie niet voor.