Lezen is een bijzonder krachtig middel om het brein te prikkelen. Voor het lezen zijn vele hersenfuncties nodig: de waarneming, de taal, het geheugen, het redeneren en het voorstellingsvermogen, de aandacht, en het vermogen om te selecteren tussen hoofd- en bijzaken. Inhoudelijk zijn verhalen brandstof voor het brein.
Uit een Brits onderzoek uit 2009, uitgevoerd door neuropsycholoog David Lewis van de universiteit van Sussex, blijkt dat lezen helpt tegen stress. Lezen werkt beter en sneller dan andere methoden om de zenuwen te kalmeren, ontdekte hij. Lezen reduceert stress met maar liefst 68 procent.
Hoe dik zijn de boeken die je normaal gesproken leest? 250-300 pagina's is wel een gebruikelijk midden. Dat zijn dus zo'n 40 pagina's per dag (gemiddeld een uur lezen).
Je hoeft nu natuurlijk niet voor elk boek opnieuw uit te reken hoeveel pagina's je per dag moet gaan lezen. Hou het gewoon op het gemiddelde — 1 uur per dag is genoeg om die waslijst af te werken en de positieve effecten ervan op te merken.
Aan Nederlanders die aangeven af en toe of regelmatig een boek te lezen, is gevraagd in welke genres ze geïnteresseerd zijn. Zoals weergegeven in de figuur hierna is de categorie 'spannende boeken, science fiction, fantasy' het populairst: 54% van de lezers geeft aan graag zulke boeken te lezen.
Juist door te lezen voor het slapengaan worden we ontspannen en verminderen we de stress die de dagelijkse sleur met zich mee kan brengen. Het lezen van een ontspannend boek maakt het makkelijker om onze gedachten los te laten. Dit zorgt voor een diepere en meer kwalitatieve slaap.
Wel belangrijk hierbij: leg je boek 15 minuten voor je echt wil gaan slapen weer weg, zodat je hoofd rust krijgt om alles te verwerken.
Door jezelf aan te leren iedere avond even te lezen wordt dit door je brein vanzelf gekoppeld aan in slaap vallen. Uit onderzoek blijkt dat het stressniveau bijna 70% daalt door minimaal 6 minuten te lezen voor het slapen gaan. Door te lezen zal je ontspannen en vervolgens sneller in slaap vallen en dieper slapen.
Het Lezen kan zorgen voor asociaal gedrag, mensen gaan zo erg op in het boek dat ze lezen zodat ze dingen in het echte leven vergeten of niet interesseren. Ook kan Lezen zorgen voor het ontstaan van een andere identiteit. Fictieve personages van een boek kunnen onbewust worden overgenomen.
Het is een populaire mythe die bijna iedereen wel eens heeft gehoord: lezen bij slechte verlichting is schadelijk voor de ogen. Uit het recentste onderzoek is echter gebleken dat dit niet waar is.
Het is goed voor 't geheugen
Kortom: je hersenen zijn tijdens het lezen hard aan het werk, waardoor je scherper wordt en je geheugen verbetert. Door te lezen wordt je brein gestimuleerd om nieuwe herinneringen te maken, goed voor je kortetermijngeheugen.
Er zijn aanwijzingen dat lezen een bijdrage kan leveren aan zowel de psychische als de lichamelijke gezondheid van lezers. Lezen kan leiden tot plezier, ontspanning, afleiding, 'verlossing van het zelf', troost in moeilijke tijden en een vergroot zelfinzicht.
Wie leest, leert de wereld!
Wie goed leest en verhalende en informatieve teksten begrijpt, kan kennis opdoen en zich ontwikkelen. Gaat het alleen om kennis? Nee, verhalen en gedichten helpen je kind en tiener ook om zich beter in te leven en om meer begrip te hebben voor anderen.
Nieuwe dingen leren
Ook al is lezen vermoeiend, het is wel heel erg goed voor je. Je leert er bijvoorbeeld nieuwe woorden door. Door de zin er omheen begrijp je het woord, ook al ken je het niet. Je leert ook hoe zinnen in elkaar horen te zitten.
Geen beeldschermen 's avonds
Een simpele oplossing om sneller en beter in slaap te vallen, is om 's avonds beeldschermen te vermijden. Zorg ervoor dat je anderhalf uur voordat je gaat slapen de televisie en de computer uit zet.
Neem een gemiddeld boek: dat bevat zo'n 250 tot 300 pagina's. Indien je dagelijks zo'n 40 bladzijden leest, heb je dat binnen een week uit. Dat is geeneens zo gek. Zeker niet wanneer je ervan uitgaat dat je gemiddeld ook zo'n 40 bladzijden per uur leest.
Houding met lezen
Plat op je rug liggen en het boek boven je hoofd vasthouden, dat hou je natuurlijk niet heel lang vol. Maar steunend op één arm op je zij liggend, met het boek in de hand van je vrije hand, dat is na een tijdje ook niet meer prettig. Leg daarom zeker een paar goede stevige kussens op je bed.
Meer vrouwen dan mannen lezen boeken van papier. Ook ouderen en hoogopgeleiden zijn oververtegenwoordigd bij het lezen van papieren boeken. De gemiddelde leestijd van lezers van e-books ligt bij mannen juist hoger dan bij vrouwen.
Een vaak geopperde reden is de digitalisering van vermaak. De trek van het blauwe licht. Mensen van mijn leeftijd zouden een beperkte aandachtsspanne hebben en zich niet kunnen concentreren op iets langers dan een filmpje op TikTok (30 seconden), of een aflevering van bingeable series als Modern Family (20 minuten).
12- tot 13-jarige jongens gaven 'een boek of strip ter ontspanning lezen' gemiddeld een schaal van 2.47 op 6, hun vrouwelijke leeftijdsgenoten kwamen gemiddeld uit op 2.81. 14- tot 15-jarigen lezen iets vaker (3.31) dan 16- tot 17-jarigen (2.84).
Stichting Lezen - Leesmonitor(2022). Nederlander leest negen boeken per jaar. https://www.lezen.nl/onderzoek/er-worden-meer-boeken-uitgelezen/. Nederlanders lezen gemiddeld 5,7 gedrukte en 3,3 digitale boeken per jaar, opgeteld goed voor negen boeken per jaar.
Doordat je veel leest, doe je veel (nieuwe) informatie op. Hierdoor vergroot je ook je kennis van de wereld. Als je je leesvaardigheid vergroot, worden andere (school)vakken ook makkelijker. Je kunt een tekst van bijvoorbeeld geschiedenis of aardrijkskunde veel sneller en beter begrijpen.
Je brein voeden doe je door de wandelen, slapen of niets doen. Lezen doet echter wel iets erg goeds met je brein. Elke dag een boek lezen is dus best veel, of eigenlijk te veel. Voor sommigen is het wel een prima idee om meer boeken te lezen dan ze nu doen, dus begin eens met een boek per week.