Als je al één nacht minder dan zes uur slaapt, gaan je hersenfuncties achteruit. Hoe langer je wakker blijft, des te meer je last kunt krijgen van klachten als een verminderd reactievermogen, meer zin krijgen om te eten, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, vergeetachtigheid en een verminderde weerstand.
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
Na slechts 24 uur zonder slaap merk je al een cognitieve dip: je geheugen wordt onbetrouwbaar, je gedachten worden sloom en het wordt lastig om een gedachte in je hoofd vast te houden. Je beoordelingsvermogen wordt aangetast en je vermogen om keuzes te maken gaat achteruit.
Zorg voor voldoende slaap
Dat kan voor één nachtje misschien geen kwaad, maar op lange termijn worden meer honger, een grotere kans op verkeersongelukken, een slechter immuunsysteem, een slechte concentratie en hallucinerende effecten weggeschreven op te weinig slapen.
Het antwoord op de vraag 'hoe lang kan een mens zonder slaap' staat op 24 uur. Toch is er ooit iemand geweest die maar liefst 11 dagen niet geslapen heeft. Dit record is geplaatst in december 1963 door Randy Gardner en sindsdien nog nooit verbroken.
Volgens de hoogleraar zijn de uren tussen acht en tien in de avond het beste moment. 'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Het is nauwelijks een verrassing dat mensen chagrijnig zijn na een hele nacht niet te hebben geslapen. Inderdaad, slaaptekort leidt vaak tot een slecht humeur. “Hoe je met mensen omgaat zal botter worden en je raakt gemakkelijk geïrriteerd of geërgerd,” zegt Raymann. “Je zult er waarschijnlijk ook vermoeider uitzien.”
Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt. Het is bekend dat het lichaam hersteld tijdens de slaap en elke slaapfase van de slaapcyclus heeft een eigen functie.
Het laatste 'wakker blijven'-record staat op 11 (!) dagen in het jaar 1963. Een zeventienjarige jongen bleef in totaal 264 uur wakker.
Minimaal 6,5 uur per nacht
Volgens Hamburger is een gemiddelde nachtrust van vier uur niet gezond, zeker op de lange termijn. "Al voelt iemand zich op dit moment goed genoeg bij minder dan 6,5 uur slaap, dat wil niet zeggen dat diegene geen klachten kan ontwikkelen op de lange termijn."
Het maximum ligt vermoedelijk ergens tussen de 20 en 23 uur. Dan word je onvermijdelijk wakker omdat je dorst hebt of moet plassen. Dat zijn in elk geval de recordtijden die mensen zelf rapporteren na een aantal nachten doorhalen.
Hoe lang kunnen we zonder slaap? Het wetenschappelijk gedocumenteerde record is 11 dagen 25 minuten. Dit record van iemand zonder slaap staat op naam van Randy Gardner. In 1964 verbleef Gardner, een middelbare scholier in San Diego, Californië, 264,4 uur (11 dagen 25 minuten) wakker.
Kun je überhaupt bijslapen? Ja, maar een wijdverbreid misverstand is dat je de volgende nacht dan maar wat 'extra' moet slapen. Of dat je een en ander wel oplost met wat cafeïne of wat extra daglicht. Dit werkt slechts als een pleister op de wond.
Ga wandelen! Of je nu slecht geslapen hebt of niet, bijna iedereen ervaart in de namiddag een energiedip. Je kunt natuurlijk naar de snoepautomaat rennen of een soepje eten, maar een korte wandeling geeft veel meer energie. Frisse lucht happen en de benen strekken, al is het maar tien minuten, doet wonderen.
Adem gedurende 4 seconden heel rustig in door je neus. Houd je adem 7 seconden in. Adem heel rustig uit door je mond gedurende 8 seconden.
Hoeveel uur slaap een volwassenen nodig heeft: 7-9 uur
Een volwassenen heeft minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Naarmate je ouder wordt neemt de kwaliteit van je slaap af. Volwassenen brengen minder uren in diepe slaap door en worden 's nachts sneller wakker.
De hersenen zijn actief tijdens het slapen, maar we weten niet precies welke functies dit heeft. Daar zijn een heleboel theorieën over. Bijvoorbeeld dat je dan je geheugen en herinneringen organiseert, maar ook dat afvalstoffen van cellen in het brein worden opgeruimd.
MENS: Mensen slapen meestal liggend, uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat, ongeveer 50% van de mensen bij voorkeur op hun zij slapen, iets meer op de rechter dan op de linker zij. Ongeveer 40% op de rug en zo'n 10% op hun buik. Mensen kunnen uiteraard ook zittend en sommigen zelfs staand slapen.
De meeste jongeren vanaf 12 jaar hebben ongeveer 9 uur slaap nodig per nacht. Dat begint pas minder te worden als ze 18 jaar zijn. Dan wordt het ongeveer 8,5 uur.
De meeste deskundigen raden een slaaptijd tussen 7 en 9 uur per nacht aan. Sommige mensen voelen zich na 7 uur al uitgeslapen, andere hebben wat meer nodig. Langer dan 9 uur slapen per nacht wordt door de wetenschap en slaapexperts beschouwd als te veel voor een volwassene.
De mens slaapt gemiddeld een derde van zijn leven. Wie te kort slaapt maakt dat later weer goed door langer te slapen.
Korte powernaps verlagen het stressniveau en verhogen de productiviteit. Een langer dutje van een uur herstelt je hersencapaciteit zodat je beter in staat bent om nieuwe informatie op te slaan. Slaap werkt beter en langer dan caffeïne, dus die kop koffie als alternatief kun je ook wegwuiven.