De supervulkaan kan in een grote knal meer dan 1.000 kubieke kilometer rotsen en as uitspugen. Mocht de vulkaan ooit uitbarsten, dan zou heel Amerika onder as worden bedekt. Die ramp kan een zogenoemde vulkanische winter in gang zetten, waardoor de aarde drastisch zou afkoelen.
De aarde wordt donker en koud
In de dagen na een superuitbarsting van de Yellowstone-vulkaan zal lava grote delen van het land overstromen. Tegelijkertijd zullen er as en zwavel over de hele wereld neerregenen en de aarde kouder maken.
In juli was er tektonische onrust in de ondergrond van het Reijkjanes schiereiland [IJsland]. Begin augustus werd waargenomen dat de IJslandse vulkaan #Fagradalsfjall [ #Geldinadalur] weer actief is.
Er zouden op Aarde zo'n veertig supervulkanen zijn. Op het Noord-Amerikaanse continent getuigt de Yellowstonecaldera nog van een superuitbarsting 640.000 jaar geleden. Andere supervulkanen zijn te vinden in Nieuw-Zeeland, Zuid-Amerika en de caldera Campi Flegrei bij Napels.
Als de supervulkaan onder Yellowstone National Park uitbarst, zijn we allemaal de sjaak. Het Amerikaanse nationale park Yellowstone ligt op de grootste vulkaankrater ter wereld. Wetenschappers gaan ervan uit dat deze vulkaan eens in de 600.000 jaar volledig uitbarst.
Mount Merapi staat hoog op de lijst van gevaarlijkste vulkanen ter wereld. Niet alleen omwille van de grote activiteit van de vulkaan, maar ook omdat de grote stad Yogyakarta dicht in de buurt ligt. Yogyakarta telt meer dan een half miljoen inwoners.
De Mauna Loa is nu weer de grootste geïsoleerde vulkaan op aarde.
De stroperige lava vormt bij het eerste contact met water een korst waarin vervolgens barsten ontstaan. Uit deze barsten sijpelt meer lava waaruit 'kussens' ontstaan. Kussenlava is zeer algemeen, omdat een groot deel van het aardoppervlak bedekt is met water. Bovendien liggen veel vulkanen bij of onder water.
Maar het verder afkoelen van een dikke lavastroom kan heel lang duren. Bedenk dat lava een temperatuur heeft van ongeveer 1000°C, soms wat minder soms wat meer. Berekeningen hebben aangetoond na een uur de korst van de lavastroom al afgekoeld is tot ongeveer 400°C; dat is met een tempo van ongeveer 15°C per minuut.
Voorafgaand aan een supereruptie ondervindt magma een zelfde soort opwaartse kracht. Bij gewone vulkanen komt het meestal niet zo ver, omdat ze zijn gelegen op plekken met een dunnere aardkorst. Het magma vindt daardoor eerder een weg naar het aardoppervlak, door scheuren in de 'strandbal'.
Vloeibare lava kan temperaturen tot 1500 °C bereiken. Vooral de vulkaan Kilauea in Hawaï staat bekend om zijn gloeiend hete lava. De meeste lavastromen zijn echter 800 tot 1100 °C, en de vulkaan Ol Doinyo Lengai in Tanzania produceert de 'koudste' lava ter wereld van circa 500 °C.
Hoe lang de vulkaan lava zal blijven spuwen, is onduidelijk. "Er is niemand die kan voorspellen hoe lang dit zal duren. De gemiddelde tijd van zo'n uitbarsting is ongeveer zeventig dagen, maar daar zit een hele grote spreiding omheen. Het kan dus ook een paar dagen duren, of een paar jaar.
De Fagradalsfjall vulkaan is sinds 19 maart 2021 actief en is sinds die tijd niet gestopt met het spuwen van lava.
Binnen enkele kilometers rond de vulkaan regenen dan dikke aspakketten neer die daken van gebouwen, bovengrondse electriciteits- en communicatieleidingen, planten en bomen doen bezwijken. De scherpe asdeeltjes en hun chemische coating zijn ook zeer schadelijk bij inademing.
Een levensgevaarlijke ook trouwens. Een val tijdens de afdaling in de gloeiendhete lava zou de waaghalzen binnen minder dan een seconde compleet verzwelgen, ondanks de beschermende kleding.
Adem door een gasmasker, masker of vochtige stuk doek —hiermee bescherm je de longen tegen aswolken—en probeer zo snel mogelijk uit de buurt van de vulkaan te komen. Blijf niet te laag bij de grond, omdat sommige van de gevaarlijkste gassen zwaarder zijn dan lucht en zich op de grond verzamelen. Bescherm je ogen.
Lange tijd heeft men gedacht dat dit magma uit de aardmantel afkomstig was. Er zijn nu echter aanwijzingen dat dit materiaal uit een tot nu toe voor onmogelijk gehouden diepte komt: het grensvlak tussen aardmantel en kern, zo'n 3000 km diep. Het vulkanisme van Hawaii is een gevolg van een zogeheten mantelpluim.
Dit zijn bijvoorbeeld sommige metalen, zoals staal en titanium en kristallen van kwarts of zirkoon.
De lavaplant: een kleine kamerplant in lavagesteente
De lavaplant is een verzamelnaam voor verschillende plantensoorten die groeien in lava. Lava (scoria) is een vulkanisch gesteente dat wordt gewonnen vanuit de aardbodem. Het bevat van zichzelf veel mineralen en is dus een ideale bodem voor de plant.
In principe is er bijna geen lava op de aarde. Lava ontstaat namelijk pas wanneer magma het aardoppervlak bereikt. Magma zit vooral onder de aardkorst in de aardmantel. Maar slechts een klein deel van de aardmantel bestaat uit magma.
De lava reageert op de druk zoals een marshmallow. Het is verrassend stevig en veerkrachtig ondanks de vlammende vloeistof onder het verharde oppervlak.
De temperatuur van een magma of lava hangt af van zijn samenstelling, en kan variëren tussen iets minder dan 600 °C en 1250 °C. Basaltisch magma/lava is de meest voorkomende soort en kent ook de hoogste temperaturen: ongeveer 1000 - 1250 °C. Magma's met een andere samenstelling zijn iets minder heet.
De Monte Busca-vulkaan staat ook bekend als de kleinste vulkaan ter wereld en ligt midden in Italië, op de Romagna-heuvels tussen de Tramazzo- en Montone-valleien.
De Etna: 3323 meter hoog is ie. Het is de grootste en meest actieve vulkaan van Europa en dat betekent, dat ie regelmatig uitbarst. Het is ook de hoogste berg van het eiland waarop ie staat: Sicilië.