Er is namelijk geen enkel orgaan in het lichaam wat kan functioneren zonder zuurstof. Je kunt lange tijd zonder eten, enkele dagen zonder drinken, maar slechts enkele minuten zonder adem. Als je ademhaling stopt, stopt alles. Zuurstof is de belangrijkste voeding voor alle lichaamscellen.
Bij slaapapneu krijgt het lichaam te weinig zuurstof en de patiënt schrikt telkens (half) wakker. Hierdoor wordt het natuurlijke slaap-waakritme verstoord. Hoe vaker de ademhaling tijdelijk stopt, hoe meer nadelige gevolgen de apneu heeft. Gevolgen kunnen zijn: vermoeidheid, slaperig overdag en gebrek aan concentratie.
De meeste mensen stoppen wel eens kortdurend met ademen tijdens de slaap. Pas als dit vaak voorkomt en tot klachten leidt spreken we van slaap apneu. Slaap apneu betekent letterlijk: tijdelijk stoppen met ademen tijdens de slaap. Bij obstructief slaap apneu (OSA) komt dit door een obstructie in de keel.
“De gemiddelde mens kan slechts 3 tot 5 minuten overleven zonder zuurstof”, zegt professor inspanningsfysiologie Jan Bourgois (UGent). "Daarna is er hersenschade en ga je dood." Toch kunnen sommige mensen veel langer hun adem inhouden.
Als er niet genoeg zuurstof in je lichaam komt, heb je het benauwd. Dat kan bijvoorbeeld aan je longen liggen, maar ook aan je hart. Je kunt in bepaalde gevallen ook alleen het gevoel hebben dat je niet genoeg lucht krijgt, bijvoorbeeld tijdens een paniekaanval.
Een aanval van hyperventilatie kan worden gevolgd door diarree, buikpijn, hoofdpijn, pijn in de rug of een grieperig gevoel. Acute hyperventilatie kan heel beangstigend zijn. De patiënt heeft het gevoel te stikken en kan duizelig worden, flauwvallen, misselijk worden en pijn krijgen op de borst of in de buik.
Als je een pauze neemt na je uitademing dan daalt de zuurstof verzadiging, daarnaast zal het melkzuur stijgen. Daarnaast is er ook een stijging van CO2 wat het bloed meer verzuurt. Echter dit is tijdelijk proces.
Het lichaam laat methaanthiol vrij gedurende het ontbindingsproces. Methaanthiol ruikt naar zweetvoeten en rotte witte kool. Dimethyldisulfide is een stinkend gas dat voortkomt via vele bronnen, zoals bacteriën, schimmels, planten, en dieren.
Zuurstoftekort in het bloed leidt na enkele minuten tot verlies van het bewustzijn en zeer snel tot het uitvallen van vitale organen, met name de hersenen.
Wanneer mensen aan het sterven zijn is een stokkende ademhaling een teken dat de dood dichterbij komt. De ademhaling kan stil vallen en daarna weer met een diepe zucht op gang komen. De tijd tussen de ademteugen wordt langer en langer, dit kan soms oplopen tot wel 30 seconden.
De hersenen, de organen en het bloed krijgen tijdelijk minder zuurstof. Dit heeft invloed op de kwaliteit van de slaap en kan schadelijk zijn voor het hart- en vaatstelsel. Op de korte termijn kan slaapapneu leiden tot vermoeidheid en slaperigheid overdag en stemmingswisselingen.
U kunt niet stikken door slaapapneu. Zodra het lichaam merkt dat er te weinig zuurstof binnenkomt, gaat er een alarmsignaal af. Dit verstoort de slaap. U spant uw spieren aan en de ademhaling komt weer op gang.
Deze ademstops worden uitgedrukt in de Apneu Hypopneu Index (AHI). Bij snurken zijn er minder dan 5 ademstops per uur, bij lichte slaap apneu 5 tot 15 ademstops per uur, bij matig ernstige OSA 15 tot 30 ademstops per uur en bij ernstige OSA meer dan 30 ademstops per uur.
Bij mensen die gaan sterven is een stokkende en onregelmatige ademhaling meestal een teken dat de dood snel dichterbij komt. De ademhaling valt dan regelmatig stil om daarna met een diepe zucht weer opgang te komen. De tijd tussen de ademteugen wordt langer en langer, soms wel tot een halve minuut.
De tijd tussen de ene en de volgende ademteug wordt steeds langer. Het bewustzijn daalt, de zieke valt mogelijk in een diepe slaap of coma. Deze vorm van ademhaling heet Cheyne-Stokes. Door de hoorbare, reutelende ademhaling kunnen naasten denken dat de stervende een verbeten gevecht voert.
Minder goed kunnen horen of zien
Gehoor en zicht nemen af. Toch kunnen veel stervenden nog heel lang horen dat er iets tegen hen gezegd wordt. Iets terugzeggen is moeilijker. Een kleine handbeweging of een beweging in het gezicht lukt vaak nog wel.
– De bloedsomloop neemt af.
Alleen de vitale delen van het lichaam krijgen op het laatst nog bloed. Op de armen en benen ontstaan daardoor paarsblauwe vlekken en het gezicht wordt grauw. Het lichaam voelt steeds kouder aan.
De mond kan je na overlijden dichtdoen en met een handdoek-rolletje onder de kin dichthouden. Maar de mond is de sterkste spier van je lichaam en als de spierstijfheid afneemt, gaat de mond weer open staan. Overigens moet je als iemand een kunstgebit heeft, dit weer indoen voor het sluiten.
Voor een lijk in een kist helemaal verteerd is (verdwenen is), moet u aan tientallen jaren denken. Soms kun je na honderden jaren nog skeletten of delen van skeletten op een oude begraafplaats vinden. Soms is na 20 of 30 jaar alles helemaal weg.
De tijd tussen de ademteugen wordt steeds langer, soms wel tot een halve minuut en tenslotte is er de laatste adem, in veel gevallen niet meer dan een zuchtje na een (heel) lange stilte. Het gezicht ziet er ook bij deze stokkende ademhaling vaak heel rustig uit. Dit wordt Cheyne-Stokes ademhaling genoemd.
Daar waar tachypneu slaat op het aanhoudend te vlug en te oppervlakkig ademen tijdens de slaap, gaat acute hyperventilatie tijdens de slaap over plotse aanvallen of episodes van te vlugge, te intense en te diepe ademhaling (net zoals bij hyperventilatie overdag).
Wanneer u gespannen bent of angstig, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Eén van die klachten is hyperventileren. Hyperventileren wil zeggen dat u te snel of te diep ademt.
Naast de acute vorm van hyperventilatie bestaat een chronische vorm. Deze is minder spectaculair en daardoor ook minder goed te herkennen. Chronische hyperventilatie wordt gekenmerkt door vage klachten die constant aanwezig zijn. Dit is logisch, omdat deze mensen bijna de hele dag 'onbewust' hyperventileren.
Een verkeerde ademhaling is te herkennen aan de volgende punten: U ademt regelmatig door uw mond. U moet regelmatig zuchten en/of gapen. Soms voelt u zich duizelig of licht in het hoofd.