De hypothalamus stuurt vervolgens signalen naar het lichaam om te gaan zweten als het te warm wordt, of kippenvel laten ontstaan om warmte vast te houden of rillen als het koud wordt. Bij warme temperaturen kunnen de zenuwvezels minder goed signalen van en naar de hersenen doorgeven.
Als je lang in de zon zit en je lichaam te veel vocht verliest, kan je een zonnesteek krijgen. De meest extreme fase van een zonnesteek heet een hitteberoerte. Je lichaamstemperatuur kan oplopen tot meer dan 41 graden. Je kan er zelfs aan overlijden.
"Behalve dat het bloedvolume afneemt, gaat het bloed bij hitte vooral naar de huid toe, waardoor er minder bloed beschikbaar is voor andere organen, zoals je hersenen, darmen, spieren en longen, die dat bloed ook hard nodig hebben. Veel bloed gaat in normale omstandigheden naar de hersenen, ongeveer twintig procent.
Warmte-weerstand omhoog
Je warmte-weerstand gaat omhoog." Het kost je lichaam wel wat moeite om te wennen aan de warmte. "Daardoor voelen sommige mensen zich futloos en moe tijdens zomerse dagen." Ook zit er minder zout in je lichaam, omdat je dat uitzweet. Gevolg: vermoeidheid.
Slecht tegen warmte kunnen zit in je genen
Hoe goed je temperatuurregulatie werkt en wanneer je lichaam in actie komt tegen de hitte, hangt onder andere af van je genen, je hormoonhuishouding, je gedrag en hoe fit je bent. Mensen met overgewicht koelen bijvoorbeeld minder makkelijk af dankzij hun isolerende vet.
Maar als de temperatuur lang boven de 25°C blijft, is het voor veel mensen te warm. Je kunt dan gezondheidsklachten krijgen door de hitte. Die zijn soms alleen maar vervelend, zoals bij oververhitting. Maar de klachten kunnen ook heel ernstig zijn, zoals bij een hitteberoerte.
Warmte kwijtraken
Het lichaam doet dat op verschillende manieren. Het raakt warmte kwijt aan de koudere omgeving via straling, oftewel infrarood. Ook kun je lichaamswarmte kwijtraken via geleiding, bijvoorbeeld door op een koude stoel te gaan zitten. Ook koudere lucht die langs ons stroomt, voert warmte af.
Je bloeddruk verandert per seizoen: als het koud is wordt je bloeddruk hoger, als het warm is wordt hij lager. Als het warm is verwijden onze bloedvaten om ons af te koelen, wat een lagere bloeddruk veroorzaakt, terwijl ze bij koud weer juist samentrekken om ons warm te houden en zo je bloeddruk omhoog werken.
Het bleek, dat bij alle drie groepen van temperatuurbepaling de huid van het voorhoofd het hoogst is, namelijk gemiddeld 35°.
Beperk lichamelijke inspanning 's middags. Zo voorkomt u uitdroging en oververhitting van uw lichaam. Mogelijke klachten bij hitte zijn hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Bij een zonnesteek helpen een koele douche, in een koele omgeving gaan liggen en drinken.
Voor hart- en vaatpatiënten is het effect van warmte groot, wat zorgt voor extra uitdagingen. Het lichaam onderneemt van alles om af te koelen. Dit heeft effect op wat er met het hart gebeurt. De warmte betekent dat je hart veel harder moet werken, legt Hermien Kalkman uit.
“Het is een feit dat het hart harder moet werken in een warme omgeving. Ook bij gezonde mensen. Maar waar een gezond hart dat extra werk wel aan kan, kan een hart met een verminderde pompfunctie het niet meer bijbenen. Dat kan de klachten – zoals vermoeidheid, kortademigheid en flauwvallen – verergeren.”
Wat voor invloed heeft warm weer op je hartslag? De hoge temperatuur en de luchtvochtigheid zijn ook van invloed op de hartslag. Deze stijgt en dat versterkt het effect van vochtverlies. Bij een temperatuurstijging van 15 naar 20 graden neemt de hartslag tot 10 slagen per minuut toe.
Als volwassene raadpleeg je best een arts als je koorts: boven de 39 °C oploopt (hoge koorts kan de hersenen en andere organen in de war sturen en beschadigen) gepaard gaat met specifieke symptomen zoals buikkrampen, branderig gevoel bij het plassen, suf en slaperig zijn, zware hoofdpijn of huiduitslag.
Een temperatuur van 30 graden voelt bij 50 procent luchtvochtigheid aan als 31 graden, bij 80 procent als 38 graden en bij 100 procent zelfs als 44 graden. Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Een zonnesteek of hitteberoerte volgt op warmtestuwing. Hierbij treden drie verschijnselen op: een lichaamstemperatuur hoger dan 41°C, bewustzijnsstoornissen en de afwezigheid van zweet. Iemand met deze klachten heeft direct medische zorg nodig.
Wonen in een te koud huis heeft ten eerste flinke negatieve gevolgen voor je ademhaling. Het verhoogt namelijk de kans op astma en andere ademhalingsziektes. Ook andere ziektes gedijen goed bij een lage temperatuur. Denk bijvoorbeeld aan griep, allergieën of hart- en vaatziekten.
18 graden is de beste temperatuur
Het heeft te maken met onze lichaamstemperatuur. Om in slaap te vallen, moet je lichaamstemperatuur dalen. Dat lukt natuurlijk niet als je dekbed te dik is of als de slaapkamer te warm is. De ideale temperatuur om te slapen is ongeveer 18 graden.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is 18 graden een veilige en gezonde temperatuur voor in huis. Bij een kamertemperatuur van 18 graden functioneren de meeste mensen goed en loopt u de minste kans op gezondheidsklachten.
Bij gezonde mensen van boven de 60 jaar wordt over het algemeen een bloeddruk van 160/90 mmHg aangehouden als te hoog. Bij gezondheidsklachten kun je het beste met de huisarts overleggen wat voor jou gezonde bloeddrukwaarden zijn.
Een normale bloeddruk is dus per leeftijd hetzelfde. Een gezonde tensie is onder de 140/90. Ook voor ouderen gelden dezelfde bloeddrukwaarden. Alles boven de 140/90 is dus aan de hoge kant, of je nu 18 bent of 81.
Belangrijk om te onthouden
140/90 of hoger is een hoge bloeddruk. 135/85 of hoger is een hoge bloeddruk bij thuis meten. Thuis is je bloeddruk namelijk vaak iets lager dan bij de arts. 180/110 of hoger is een ernstig verhoogde bloeddruk.
Ouderen hebben vaker een handicap waardoor ze minder goed voor zichzelf kunnen zorgen; Deze risico's kunnen bij extreem warm weer leiden tot klachten, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, duizeligheid, hoofdpijn en huidproblemen.
Dit gebeurt in je hersenen. De hypohalamus is onze thermostaat die regelt dat onze lichaamstemperatuur 37 graden is. Je lichaam zal deze interne temperatuur altijd proberen vast te houden. Dit wordt geregeld door cellen in de hersenen en de huid.