Zo worden ze gelinkt aan een verstoorde hormoonbalans, verhoogde cholesterol, verminderd geboortegewicht, een lagere kans om zwanger te worden, invloed op de groei en het gedrag van kinderen. Het internationale kankeronderzoekinstituut IARC beschouwt PFOS als 'mogelijk kankerverwekkend'.
Hoge dosissen PFOS hebben langetermijneffecten zoals een verstoorde hormoonbalans, een aangetast zenuwstelsel en immuunsysteem, en volgens sommige studies ook kanker (al is er over het verband met kanker nog geen sluitend bewijs).
PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn chemische verbindingen die door de mens worden gefabriceerd. Het is een verzamelnaam voor meer dan 6.000 stoffen. Ook PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) behoort tot de grote PFAS-familie.
De stoffen kunnen bijvoorbeeld effect hebben op het immuunsysteem, op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kunnen PFAS een effect hebben op cholesterol in het bloed, effecten op de lever geven en nier- en testiskanker veroorzaken.. De stoffen kunnen verder schadelijk zijn voor de natuur.
Dat de Greenpan pannen PFAS-vrij zijn is te herkennen aan het groene 'PFAS-free non-stick' label. De pannen van Greenpan hebben een PFAS-vrije keramische Thermolon anti-aanbaklaag.
Het PFAS-vrije alternatief
Koken in pannen die gemaakt zijn met schadelijke chemische stoffen? Dat kan anders! GreenPan ontwikkelde in 2007 al de eerste pannen met een PFAS-vrije keramische antiaanbaklaag, genaamd Thermolon™. Die is gemaakt op basis van natuurlijke materialen, zoals diamant en een afgeleide van zand.
Zowel PFOS en PFOA zijn chemisch en kunnen niet door ons lichaam worden afgebroken. Ze blijven dus jaren in het bloed en de lever aanwezig.
Volgens de normen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid zit er veel te veel PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) in eieren afkomstig van hobbykippen. De kippen krijgen de schadelijke stoffen binnen als ze buiten lopen.
If You Care bakpapier is door zijn samenstelling duurzamer en composteerbaar. Het ongebleekte bakpapier is volledig chloor- en gifvrij met een laagje natuurlijke siliconen voor het gebruiksgemak. Ook in het productieproces worden geen giftige stoffen gebruikt. Zonder PFAS!
Uit het Amerikaanse onderzoek, waarbij 231 producten werden onderzocht, blijkt dat 63% van de geteste foundations en 58% van de oogproducten, 47 procent van de mascara's en 55% van de lipproducten een hoog gehalte aan fluor bevatten.
Het verwijderen van PFAS uit drinkwater is moeilijk. Voor het verwijderen van PFAS heb je hele fijne membraanfiltratie nodig. Sommige bedrijven claimen dat hun producten voor thuis filteren dat kunnen, maar kunnen dat niet aantonen. Een filter moet regelmatig vervangen worden.
Pfas zijn daarnaast veel gebruikt in het vuil- en waterafstotend maken van regen- en buitensportkleding, papier met een afstotende coating, zoals bakpapier en pizzadozen, cosmetica, flosdraad, meubels en tapijt.
Daarnaast kunnen PFOS-deeltjes ook in het milieu terechtkomen door het afvalwater dat de chemische industrie loost. Bij de lozing komen de PFOS-deeltjes eerst in waterlopen terecht - het oppervlaktewater - maar daarna kunnen ze zich ook gaan verspreiden naar het dieper gelegen grondwater.
De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft de grens voor PFOS vastgelegd op 6,9 microgram per liter bloed. De laagste waarde die in de 10 bloedstalen gemeten is ligt 3,5 keer hoger en de hoogste maar liefst 168 keer hoger.
Verbod op onder andere PFOS en PFOA
Zo is PFOS sinds 2008 verboden in veel toepassingen. PFOA en een aantal stoffen die daarop lijken, zijn sinds 2020 verboden voor producten voor consumenten, zoals antiaanbakpannen.
Op oefenterreinen van de brandweer (in gemeenten, industrie, vliegvelden, ...) en sites waar een grote brand werd geblust met fluorhoudend blusschuim is er een groot risico op verontreiniging van bodem en grondwater.
Ze bevatten ook te veel dioxineachtige pcb's en - in mindere mate - zware metalen, zoals lood. In enkele eieren werd ook het gevaarlijke insecticide DDT gevonden, dat al jaren verboden is. Bij normale consumptie van deze eieren (2 à 3 per week) is er evenwel geen direct gevaar voor de volksgezondheid.
Een bron van PFAS zijn afvalstoffen die ontstaan bij de toepassing van de GenX-techniek. Deze bevinden zich in het afvalwater dat wordt geloosd. Een product van de GenX-techniek is teflon (polytetrafluoretheen), dat toegepast wordt als antiaanbaklaag in pannen.
Sommige poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) kunnen een risico voor uw gezondheid vormen. Zo kunnen PFAS het immuunsysteem beschadigen en kanker veroorzaken. Het hangt af van hoeveel u binnenkrijgt, hoe vaak en hoe lang. Dat verschilt dus sterk van persoon tot persoon.
De PFOS verspreiden zich via de atmosfeer en de oceanen. Zo komen ze in de bodem en in het water terecht. Van daar kunnen ze in een menselijk lichaam, in dieren of in gewassen opgenomen worden. Als de PFOS in (dier)voeding terechtkomen, raken ze alsnog tot bij de mens.
Drie vestigingen: verkoop en marketing in Diegem, productie in Zwijndrecht (specialty materials) en Nijvel (schuurmiddelen).
Veilig koken: PFOA-vrije anti-aanbaklaag
Tefal-potten en -pannen bevatten geen oplosbare PFAS zoals PFOA, PFOS of PFHxA. Ze worden regelmatig gecontroleerd door externe en onafhankelijke laboratoria.
De keramische pan is de uitkomst voor mensen die gezonder willen en van koken houden. De keramische pan heeft erg veel voordelen ten opzichte van de teflon pan. Los van het feit dat deze geen schadelijke stoffen bevat welke in het lichaam of het milieu komen, wordt het eten op een veel gezondere manier bereidt.
De koekenpannen van IKEA zijn vrij van het giftige PFOA, dús goed voor de natuur. Dat de pannen wel een andere zeer giftige stof bevatten, stond niet vermeld op de site.