Vrijwilligerszorg is de persoonlijke zorg en ondersteuning van vrijwilligers aan bijvoorbeeld ouderen of mensen met een beperking, ziekte of psychische aandoening. Deze vrijwilligers doen hun werk belangeloos en onbetaald, omdat ze er zelf voor kiezen.
Deze vrijwilligers bieden persoonlijke zorg en ondersteuning aan mensen in kwetsbare situaties. Dit doen zij belangeloos en onbetaald, uit eigen beweging. Vrijwilligerszorg vindt vaak plaats op vaste tijden, van een paar uur tot meerdere dagen per week of maand.
Vrijwilligers ondersteunen groeps- of individuele activiteiten, bieden respijtzorg, assisteren zorgverleners bij praktische werkzaamheden, schenken koffie.
Al die vrijwilligers zorgen ervoor dat mensen die van zorg afhankelijk zijn méér aandacht en hulp krijgen, en zoveel mogelijk het leven kunnen leiden zoals zij dat willen. Daarnaast ondersteunen zij beroepskrachten in de zorg bij hun werk. Vrijwilligers zijn in de Nederlandse zorg van onschatbare waarde.
Het begeleiden van vrijwilligers bestaat uit twee elementen: aansturen en ondersteunen. Dit kan door twee verschillende personen worden gedaan. Degene die aanstuurt is vaak de leidinggevende die de doelstellingen bepaalt en aangeeft wat er moet gebeuren.
In het algemeen gelden de volgende voorwaarden voor vrijwilligerswerk: Het werk is in het algemeen belang of in een bepaald maatschappelijk belang. Het werk heeft geen winstoogmerk. Het werk kost de arbeidsmarkt geen banen en komt niet in de plaats van een betaalde baan.
Bij geleid vrijwilligerswerk komt de dienst van een andere organisatie dan waarvoor de wederdienst gedaan wordt, terwijl bij wederkerigheid de dienst en de wederdienst van en voor dezelfde organisatie plaatsvinden.
Al met al kan geconcludeerd worden dat vrijwilligers in de zorg voornamelijk vrijwilligerswerk doen vanuit een normatief motief en dat zij er graag van willen leren. Daarnaast zijn de vrijwilligers tevreden met de ondersteuning van de organisatie en de sociale contacten.
Tegen verwachting in: minder vrijwilligers bij dagbesteding
Vrijwilligers bieden vooral gezelschap en emotionele ondersteuning aan hulpvragers, begeleiden activiteiten en helpen met vervoer. Het aandeel dat helpt bij het begeleiden van activiteiten is in 2016 lager dan in 2014 (34 respectievelijk 41 procent).
Vrijwilligerswerk is dé manier om andere mensen te ontmoeten en je netwerk te vergroten. Je komt in contact met anderen die dezelfde interesses hebben, dus wellicht houd je er nieuwe vriendschappen aan over. Ook kun je juist in contact komen met mensen die je anders nooit zou ontmoeten. Gegarandeerd: mooie verhalen!
Wat is het verschil tussen een mantelzorger en een vrijwilliger? Een mantelzorger zorgt voor iemand met wie hij al een band heeft. Maar een vrijwilliger kiest er zelf voor om voor iemand te zorgen. Vrijwilligers zijn vaak aangesloten bij een vrijwilligersorganisatie.
Ken- nissen of collega's kunnen bijvoorbeeld een rol gaan spelen als iemand lang- durig ziek is, buren kunnen boodschappen doen en ook mantelzorgers ken- nen mensen die hen weer bij kunnen staan om de zorg te dragen. Bovendien kunnen vrijwilligers ingezet worden om bij te dragen. Een netwerk is dan ook flexibel.
Op websites als nlvoorelkaar.nl en wehelpen.nl vind je oproepjes van mensen die behoefte hebben aan gezelschap of een klusje niet zelf kunnen doen. Er zijn in elke regio in Nederland ook vrijwilligerscentrales. Zij kunnen meekijken wat bij je past.
Onderscheid werknemer of vrijwilliger
Zowel de werknemer als de vrijwilliger verrichten arbeid. Zij moeten beide (overeengekomen) taken uitvoeren. De werknemer dient de arbeid persoonlijk uit te voeren en mag zich niet zonder toestemming van de werkgever laten vervangen.
Regels voor vrijwilligersvergoeding
Vrijwilligers kunnen in 2022 een belastingvrije vrijwilligersvergoeding krijgen van maximaal € 180 per maand of maximaal € 1.800 per jaar. U kunt afspraken maken over uw onkostenvergoeding met de organisatie waarvoor u als vrijwilliger werkt.
Het vrijwilligersbeleid beschrijft hoe u met vrijwilligers omgaat om de organisatiedoeleinden te behalen, maar ook wat de rechten, plichten en verwachtingen van de vrijwilliger zijn. Dat geeft de vrijwilliger én de organisatie houvast.
U mag dan ook een betaalde baan weigeren als u deze krijgt aangeboden, ook al kunt u wel vrijwilligerswerk doen. In alle andere gevallen geldt dat u altijd moet zoeken naar een betaalde baan. Daarom mag u ook maar maximaal 20 uur per week als vrijwilliger werken.
Voor vrijwilligers onder 21 jaar geldt een maximum uurvergoeding van €2,75 per uur. Als je meer dan €180,- per maand en €1.800,- per jaar ontvangt, wordt dat door de Belastingdienst niet meer gezien als een vrijwilligersvergoeding maar als inkomsten. Je moet dan het totale bedrag opgeven.
Als vrijwilliger ontvangt u per definitie geen loon. Mogelijk krijgt u wel een onkostenvergoeding, maar u hebt daar niet automatisch recht op. Of u een onkostenvergoeding krijgt, beslist de organisatie waarvoor u vrijwilligerswerk verricht.
Kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren mogen niet vrijwilligen gezien het verbod op kinderarbeid. Vrijwilligen mag pas vanaf dat je vijftien jaar bent en de eerste 2 opleidingsjaren van het secundair onderwijs achter de rug hebt. Vanaf de leeftijd van 16 jaar mag het sowieso.
De vrijwilligersorganisatie waar de vrijwilliger werkzaam is, betaalt de vrijwilligersvergoeding of een andere onkostenvergoeding. De organisatie is echter niet verplicht om een vergoeding te betalen. Als alternatief kan een organisatie de mogelijkheid bieden de vergoeding aftrekbaar te maken.
In principe volstaat een mondeling vrijwilligerscontract en is een schriftelijke vrijwilligersovereenkomst niet verplicht. Echter, wij raden je aan om wel een vrijwilligerscontract af te sluiten. Een vrijwilligerscontract is zowel in het belang van de organisatie, als van de vrijwilliger zelf.