De Sovjet-Unie is een communistisch land dat bestaat tussen 1922 en 1991. Tussen 1947 en 1991 is het land verwikkeld in de Koude Oorlog met de Verenigde Staten en het Westen, een strijd tussen communisme en kapitalisme. De Sovjet-Unie kent een dictatoriale staatsvorm.
Het was een eenpartijstaat die vanaf de oprichting in 1922 tot het uiteenvallen in 1991 werd geregeerd door de Communistische Partij. Hoewel de Sovjet-Unie officieel een unie van vijftien subnationale socialistische sovjetrepublieken was, waren de overheid en economie sterk gecentraliseerd.
Met de Koude Oorlog wordt meestal de periode tussen 1945 en 1990 bedoeld. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945, werden Duitsland en haar hoofdstad Berlijn opgedeeld tussen Frankrijk, Groot-Brittannië, de VS en de Sovjet-Unie (het Rusland van vroeger).
Er zijn slechts tien landen die echt in vrede leven, dat wil zeggen dat ze niet bij een intern of extern conflict betrokken zijn. Dat zijn Botswana, Chili, Costa Rica, Japan, Mauritius, Panama, Qatar, Zwitserland, Uruguay en Vietnam.
Ook op het gebied van wetenschap, ruimtevaart en sport streden de Verenigde Staten en Sovjet-Unie tegen elkaar. Zij was zogeheten supermachten en wilden beide de wereld leiden. In 1991 was de Koude Oorlog afgelopen toen de Sovjet-Unie uiteenviel. Hierdoor zagen de Verenigde Staten zich als winnaar van de Koude Oorlog.
Over de start van de Koude Oorlog bestaat onenigheid maar over het algemeen wordt aangenomen dat die tussen 1945 en 1949 ligt. Het einde van de Koude Oorlog werd ingeluid door de val van de Berlijnse Muur in november 1989, de daaropvolgende eenwording van Duitsland en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie eind 1991.
Op 8 december 1991 kwamen de leiders van Rusland, Oekraïne, en Wit-Rusland bij elkaar voor het ondertekenen van het Akkoord van Białowieża. Dit was het einde van de Sovjet-Unie. Op 17 december 1991 tekenden 12 van de 15 Sovjetstaten in Den Haag het Energiehandvestverdrag als soevereine staten.
Beschermd en gesteund door de Verenigde Staten konden de West-Europese landen, ook Nederland, zich wijden aan de economische wederopbouw en de uitbouw van de welvaartsstaat. De Koude Oorlog was dus al met al voor Nederland, net als voor andere West-Europese landen, een fijne tijd.
De officiële naam van het land werd Unie van Socialistische Sovjet-Republieken (USSR), kortweg Sovjet-Unie. Na de dood van Lenin in 1924 volgde Jozef Stalin hem op en werd de Sovjet-Unie een dictatuur. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond de Sovjet-Unie aan de geallieerde zijde en leed het land zware verliezen.
Gorbatsjov werd weer hersteld als leider van de Sovjet-Unie, maar hij werd nu totaal overvleugeld door Boris Jeltsin. In snel tempo verklaarden praktisch alle deelrepublieken van de Unie zich onafhankelijk en achter Gorbatsjovs rug om werd het GOS opgericht, dat in de plaats van de oude Sovjet-Unie kwam.
Westerse inlichtingendiensten gaan ervan uit dat er inmiddels 80.000 Russische militairen gedood of gewond zijn. In een toespraak op woensdag verklaarde Poetin dat Rusland “niets heeft verloren” en dat de speciale militaire operatie nog altijd volgens plan verloopt.
Nederland importeerde in 2021 voor 18,3 miljard euro aan goederen uit Rusland. Daarvan bestond 87 procent uit minerale brandstoffen. Iets meer dan de helft daarvan was ruwe aardolie en verder worden vooral aardgas en aardolieproducten geïmporteerd.
Een ander – onbedoeld – gevolg van de hervorming van de communistische partij, was het verdwijnen van de grote macht van de partij. In 1991 werd Gorbatsjov bij een staatsgreep afgezet door oude communisten. Al na een paar dagen werden zij weer verdreven door de anti communist Jeltsin.
Even zag het ernaar uit dat Rusland in plaats van confrontatie definitief voor samenwerking met het Westen zou kiezen. In eigen land werd Gorbatsjov al meteen na zijn aftreden gezien als een oplichter die zijn land heeft verkwanseld en de Russen in economische chaos heeft gestort.
Franklin Delano Roosevelt, ook bekend onder zijn initialen FDR, (Hyde Park (New York), 30 januari 1882 – Warm Springs (Georgia), 12 april 1945) was een Amerikaans politicus van de Democratische Partij. Hij was de 32e president van de Verenigde Staten van 1933 tot 1945.
Het communisme is een (politieke) ideologie die ernaar streeft om productiemiddelen (arbeid, gebouwen, grondstoffen en machines) en verbruiksgoederen tot gemeenschappelijk bezit te maken. Het is een economisch systeem waarbij inkomens en goederen in gelijke mate onder de bevolking is verdeeld.
De benaming IJzeren Gordijn is een metafoor voor ijzeren grensafscheidingen tussen Oost-Europa en West-Europa in de periode 1945-1989. De grens was een militaire, culturele en ideologische barrière tussen twee ideologieën: het kapitalisme en het communisme.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
De Duitse filosoof Ernst Haeckel voorspelde dat de massaliteit van een strijd tussen de grote landen niets anders dan een mondiale oorlog, een 'wereldoorlog' zou inluiden. Al in september 1914 werd zijn citaat in Amerikaanse media gebruikt en kwam het zo ook wereldwijd in gebruik."