Co-enzym Q10 (ook wel CoQ10, Q10 of ubiquinone genoemd) is een vitamine-achtige stof die door het menselijk lichaam aangemaakt wordt. De stof zit ook in voeding zoals vette vis (zalm, tonijn, …) , orgaanvlees (lever enz.) en volle granen. Het is op de markt verkrijgbaar als voedingssupplement.
Co-enzym Q10 is essentieel voor de energieproductie in spiercelmitochondriën, belangrijk voor kracht en uithoudingsvermogen, en beschermt spierweefsel tegen beschadiging door inspanningsgeïnduceerde oxidatieve stress en ontsteking, waardoor het lichaam sneller herstelt na sporten.
Statines worden meestal langdurig gebruikt. Bij statinegebruik is het zinvol, en misschien wel noodzakelijk, een co-enzym Q10-supplement (bij voorkeur in de vorm van ubiquinol) te nemen om de statine-gerelateerde verminderde aanmaak van co-enzym Q10 te compenseren en bijwerkingen te bestrijden.
Zoals eerder aangegeven is Q10 belangrijk voor de energieproductie van onze cellen. Zonder energie, geen leven! Maar dat is niet de enige reden dat Q10 belangrijk is voor het lichaam. Q10 is ook belangrijk voor ons lichaam, omdat het een antioxidant is.
Q10 en een gezonde bloeddruk
Er is inmiddels veel onderzoek gedaan naar de werking van Q10. Voor een hoge bloeddruk en Q-10 tekort bestaat bestaat inmiddels voldoende wetenschappelijk bewijs dat het slikken van Q10 werkt. Q10 kan dus helpen bij het ondersteunen van een gezonde bloeddruk.
De aanvankelijke angst dat Q10 de werking van bloedverdunnende stoffen zou versterken, is door recent onderzoek ontkracht. Toch wordt nog vaak gewaarschuwd dat Q10 niet gegeven moet worden bij patiënten die met bloedverdunnende middelen zoals coumarine behandeld worden.
Steeds meer onderzoeksresultaten komen beschikbaar, welke de gunstige effecten van co-enzym Q10-suppletie op hart- en vaatziekten aantonen. Uit een nieuwe studie blijkt suppletie met ubiquinol, de gereduceerde vorm van CoQ10, het atherogene LDL-cholesterol kan verlagen.
Boven 75 jaar heeft bijna iedereen een risico hoger dan 10%. Het lijkt geen goed idee al deze mensen te gaan behandelen met een cholesterolverlager. Onze Belgische richtlijnen raden artsen al jaren af om cholesterolverlagers voor te schrijven aan personen ouder dan 70 jaar zonder hart- en vaatziekten.
De slijmvliezen. Co-enzym Q10 beschermt en versterkt alle weefsels, waaronder de slijmvliezen en het tandvlees. Co-enzym Q10 helpt bij tandvleesproblemen wanneer een tekort aan co-enzym Q10 een rol speelt.
CoQ10 wordt over het algemeen goed verdragen, zelfs extreem hoge doses van 1.000 mg per dag of meer. Sommige mensen die gevoelig zijn voor de verbinding kunnen echter bijwerkingen ervaren, zoals diarree, hoofdpijn, misselijkheid en huiduitslag.
Indicaties. * Co-enzym Q10 (ubiquinol) suppletie kan bijdragen aan verhoging van de HDL-cholesterolspiegel, verlaging van de totaal- en LDL-cholesterolspiegel, verlaging van de triglyceriden- en Lp(a)-spiegel.
Q10 is een vet oplosbare lichaamseigen stof die in de lever wordt aangemaakt. Q10 helpt enzymen bij het maken van ATP (adenosinetrifosfaat), een molecuul waarin het lichaam de energievoorraad opslaat. De energie wordt gebruikt voor de spieren en om het afweersysteem van het lichaam te ondersteunen.
Een voedingssupplement met co-enzym Q10 bevat bij voorkeur ubiquinol. Mede door de betere wateroplosbaarheid wordt ubiquinol veel sneller en beter opgenomen in het lichaam. Bovendien is het direct beschikbaar als antioxidant en heeft het een langere halfwaardetijd dan ubiquinon.
Statines remmen het vermogen van spiercellen om energie te produceren. Twintig procent van de mensen die deze cholesterolverlagende statines gebruikt heeft daardoor last van spierpijn.
Spierklachten Bij hevige spierpijn adviseren wij de statine te staken, ongeacht de concentratie CK in het serum. Meestal zullen de klachten binnen 2 maanden verdwenen zijn, maar soms kunnen deze langer duren, tot wel 6 maanden.
Haver, peulvruchten en fruit die pectine bevatten (zoals citrusvruchten, appels en grapefruits) helpen om je cholesterol te verlagen. In je darmen gaan de pectinevezels een verbinding met gal aan. Daardoor worden er minder vetten door je lichaam opgenomen.
Statines zijn de eerste keuze voor artsen. Meestal krijg je simvastatine. Als hiermee het cholesterol niet genoeg daalt, dan kan de arts een andere statine voorschrijven. Bijvoorbeeld atorvastatine of rosuvastatine.
De bijwerkingen van Q10 zijn zeldzaam, maar eventueel kunnen misselijkheid, diarree en verlies van eetlust optreden (2).
Interactie. Rode gist rijst verlaagt de synthese van co-enzym Q10 en vitamine D. Suppleer daarom naast rode gist rijst ook co-enzym Q10 en vitamine D. Monacoline K wordt omgezet door het CYP3A4-enzym in de lever.
Voor de aanzienlijke groep mensen die statines niet kunnen verdragen, lijkt er een goed alternatief op komst. Een studie onder 307 personen met ernstig verhoogd LDL-cholesterol wijst uit dat injecties met het antilichaam evolocumab het cholesterol net zo goed verlagen als statines.
Co-enzym Q10 ondersteunt de pompwerking van de hartspier door verbetering van de energieproductie in de hartspiercellen en beschermt het hart tegen oxidatieve beschadiging. Omdat het hart veel energie verbruikt is het erg gevoelig voor een co-enzym Q10-tekort.
Neurodegeneratieve ziekten: ubiquinol (hoge dosis) heeft een neuroprotectieve werking en kan ingezet worden bij de preventie en behandeling van neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, amyotrofische lateraalsclerose en de ziekte van Huntington.
Voedingssupplement op basis van co-enzym Q10. Dit is een voedingssupplement. Voedingssupplementen kunnen geen gevarieerde, evenwichtige voeding, noch een gezonde levensstijl vervangen.