Grensoverschrijdend gedrag is gedrag waarbij iemand grenzen overschrijdt en waarbij deze persoon anderen, zichzelf of de omgeving schade berokkent. Pesten is grensoverschrijdend gedrag dat herhaaldelijk gebeurt, de intentie heeft om te schaden, waar een machtsverhouding en een negatieve impact is.
Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand een ander schade toe op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Dit uit zich bijvoorbeeld in seksuele intimidatie of zelfs seksueel misbruik, pesterijen, discriminatie of agressie. Grensoverschrijdend gedrag kan overal voorkomen, dus ook binnen organisaties en bedrijven.
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag waarmee men een ander schade op fysiek, mentaal of emotioneel vlak toe brengt. Vaak heeft grensoverschrijdend gedrag ook te maken met machtsmisbruik. Dit gedrag kan opzettelijk maar ook onopzettelijk gebeuren.
Dit kan zich uiten als fysieke of verbale (belediging, scheldwoorden, kwetsende uitingen,…) agressie; - maar ook: iemands werk saboteren; iemand doen falen; de eer opstrijken voor het werk van een collega; weigeren om naar het standpunt van een ander te luisteren; roddelen en kwaadspreken.
Psychisch grensoverschrijdend gedrag gaat over elk incident waarbij een persoon psychisch wordt bedreigd of aangevallen. Voorbeelden zijn schreeuwen, uitschelden, kleineren, vernederen, bedreigen, chanteren, afwijzen, opsluiten, onterechte ernstige beschuldigen, …
Grensoverschrijdend gedrag ontstaat vaak door een machtsverschil, waarbij één van beide partijen geen weerstand kan bieden. Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het altijd over hoe iets ervaren wordt. Mensen verschillen namelijk in hun normen en waarden en de daarbij behorende grenzen.
Alcohol, drugs en groepsdruk kunnen een rol spelen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. Drugs en alcohol zorgen ervoor dat grenzen nog onduidelijker worden. Zowel het herkennen van grenzen bij een ander, als het aangeven van je grenzen wordt moeilijker. Ditzelfde geldt voor groepsdruk.
Wat zijn de gevolgen? Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan negatieve gevolgen hebben voor de lichamelijke en mentale gezondheid. Lichamelijke gevolgen zijn lichamelijk letsel, een zwangerschap of een soa. Mentale gevolgen zijn depressieve klachten, angsten, schuld en schaamte, relatieproblemen en isolement.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag (seksuele grensoverschrijding) is een paraplubegrip voor grensoverschrijdend gedrag of toenadering die seksueel van aard is waarbij iemand zonder toestemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid, leeftijds- of ontwikkelingsadequatie, contextadequatie of zelfrespect wordt benaderd, ...
Bij grensoverschrijdend gedrag dat 'hands-on' plaatsvindt, is er wel sprake van fysiek contact. Dit betreft het seksueel betasten, het binnendringen, variërend van zoenen (gedwongen tongzoen) tot verkrachting, de ernstigste vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Volgens het CBS zijn er jaarlijks 100.000 slachtoffers van aanranding, verkrachting en/of misbruik. Hiervan is 90% vrouw en 10% man. Wordt fysieke seksuele intimidatie zoals ongewenste aanrakingen meegeteld, dan ligt het aantal slachtoffers nog veel hoger.
Het seksueel ontremde gedrag van je naaste gaat meestal ver over jouw grenzen heen. Dat gedrag kan bijvoorbeeld bestaan uit voortdurend aan je zitten, zinspelen op seks, openlijk masturberen en seksueel getinte opmerkingen maken tegenover volstrekte vreemden. Jij voelt je dan opgelaten en ongemakkelijk.
Ongewenst gedrag is gedrag dat als bedreigend, vernederend of intimiderend wordt ervaren. Het kan zich uiten in de vorm van seksuele intimidatie, discriminatie, pesten, agressie en geweld. Een werkgever dient beleid te voeren om ongewenst gedrag tegen te gaan.
Intimidatie op de werkvloer wordt door de Arbowet gezien als 'psychosociale arbeidsbelasting'. De intimidatie kan verbaal, non-verbaal of lichamelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan intimiderende vragen, opmerkingen, mailtjes en andere berichten.
5,2% van de meisjes en 4,3% van de jongens kreeg met minstens één vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag te maken. Het gaat vooral om ongewenst kijken naar borsten of geslachtsdelen en ongewenste seksuele aanrakingen. Jongeren geven aan dat het vooral hun moeder of een broer is die over de grens gaat.
Kinderen vanaf vijftien maanden kunnen seksuele responsen vertonen, zoals blozen, zweten en een verhoogde ademhaling. Jongetjes kunnen een erectie krijgen, hier zijn geen volwassen seksuele gevoelens aan gekoppeld. Vanaf vier jaar kunnen kinderen gevoelens van verliefdheid omschrijven.
Pesten is grensoverschrijdend gedrag dat je zo kan herkennen: het gebeurt herhaaldelijk, het heeft de intentie te schaden, er is een machtsverhouding en er is een negatieve impact.
Seksueel gezond gedrag is gedrag wat niet schadelijk is voor het eigen lichaam of psychosociaal welzijn. Gedrag is seksueel ongezond als het een (te verwachten) schadelijk of zorgwekkend risico vormt voor de (seksuele) ontwikkeling.
Bijna driekwart (73%) van de Nederlandse vrouwen is ooit seksueel geïntimideerd; dit komt neer op 4,3 miljoen vrouwen. De helft (51%) van de vrouwen in Nederland heeft in het afgelopen jaar situaties of omgevingen vermeden uit angst voor fysiek of seksueel geweld.
22% van de vrouwen en 6% van de mannen heeft te maken gehad met seksueel geweld. 11% procent van de vrouwen heeft ooit geslachtsgemeenschap tegen haar wil gehad, tegenover 1% van de mannen.
Definitie. Seksueel grensoverschrijdend is een overkoepelend begrip. Als voorbeelden van seksueel overschrijdend gedrag kunnen verschillende gedragingen worden aangemerkt: seksueel getinte opmerken of berichten, iemand vastpakken, aanranding en verkrachting.
Seksueel contact hebben met iemand tegen zijn of haar wil. Je bent strafbaar als je weet of had moeten weten dat de ander niet wil; Seksuele intimidatie, zowel offline als online; Volwassenen die seksueel getinte berichten sturen naar kinderen onder de 16 jaar (sexchatting).
De leeftijd van seksuele meerderjarigheid ligt in Nederland op 16 jaar. Het kind moet beschermd worden tegen alle vormen van lichamelijk of geestelijk geweld, letsel of misbruik, met inbegrip van seksueel misbruik, seksuele uitbuiting en lichamelijke en geestelijke verwaarlozing (artikel 19).