Zolang een nachtmerrie niet meerdere keren per week of dagelijks voorkomt, is er geen sprake van een slaapstoornis. Is dat wel zo, dan ben je overdag niet alleen vermoeid, maar heb je ook angst of stress om te gaan slapen. En dat leidt op zijn beurt tot (chronische) slapeloosheid of nachtmerriestoornis.
Een nachtmerrie kan worden gezien als een signaal dat iets wil zeggen. Het komt vaak voor dat een nachtmerrie een terugkerende droom wordt: het signaal wordt dan als het ware steeds 'sterker' en wil gehoord worden. Vergelijk dit principe met een wekkeralarm dat steeds langer 'aanslaat'.
Iedereen droomt, ook al kun je het 's ochtends niet altijd meer herinneren. Hierbij geldt: hoe meer je droomt, hoe meer je REM-slaap hebt gehad. En hoe meer hiervan, hoe beter je uitgerust aan de dag begint. In totaal heb je ongeveer twee uur REM-slaap per nacht: je bent dus zo'n 25 procent van je slaap aan het dromen.
Iedereen kan last krijgen van nachtmerries. Naar schatting heeft ongeveer 2% tot 5% van de volwassenen meer dan 1 keer per week een nachtmerrie. Mensen met een psychische stoornis hebben veel vaker regelmatige nachtmerries. Ongeveer 30% heeft hier last van.
Als je een slaaptekort hebt is er een grote kans dat je de dag erna een grotere dosis REM-slaap krijgt. En je weet het: dit zorgt voor intensere dromen. Zorg dus dat je voldoende slaap en rust krijgt om enge dromen de baas te zijn.
Je onthoudt je dromen (beter) als je licht slaapt. Ook beleef je je droom sterker wanneer je tijdens je droom(slaap) wakker wordt gemaakt. In principe word je dus niet moe van of door je dromen.
Pak je stress aan
Probeer daarom je stress onder controle te krijgen, vooral vlak voordat je gaat slapen. Kies er bijvoorbeeld voor om mindfulness-oefeningen te doen of lees een boek om tot rust te komen voor het slapengaan, dan is de kans minder groot dat je door nachtmerries wordt geteisterd die nacht.
Een nachtmerrie kan zowel bij kinderen als bij volwassenen voorkomen. Bij kinderen komt het vooral veel voor bij kinderen tussen de leeftijd van 3 en 6 jaar. Zowel jongens als meisjes kunnen last hebben van een nachtmerrie, het lijkt vaker voor te komen bij meisjes dan bij jongens.
Je nachtmerries wekken nare gevoelens op zoals angst, paniek, verdriet, woede rusteloosheid of stress. De nachtmerrie zorgt er vaak voor dat je wakker schrikt. Meestal kost het je daarna moeite om weer in slaap te vallen. Je kunt je jouw nachtmerries over het algemeen goed herinneren wanneer je wakker wordt.
Wanneer je regelmatig droomt, ben je relatief lang in een diepe slaap. Dat is meestal een goed teken, omdat je daarmee minder kans hebt op een slaaptekort. Omdat je vooral droomt in je REM-slaap, zijn dromen een goede indicator van een gezonde nachtrust!
Je hebt meerdere dromen per nacht
Dit is eigenlijk heel normaal, omdat je per nacht meerdere slaapcycli hebt. Maar als je je meerdere dromen herinnert, betekent dit ook dat je vaak wakker wordt 's nachts. Dit is niet per se erg, maar kan erop wijzen dat je een onrustige nacht hebt gehad.
Slaap en ontspan voldoende. Altijd moe wakker worden heeft vaak te maken met een gebrek aan kwalitatief goede slaap. Dat komt in veel gevallen door stress, waardoor het niet lukt om je voor het slapen gaan echt goed te ontspannen. Ruim daarom meer tijd voor ontspanning in, bijvoorbeeld in de vorm van yoga of meditatie.
Ook veranderingen in je leven, zoals verhuizen, kan stress met zich meebrengen waardoor je eng kan dromen. Daarnaast tonen overige onderzoeken aan dat persoonlijkheid, depressie, temperatuur, geur en iemands eetpatroon ook van invloed kunnen zijn. Nachtmerries kun je dus niet voorkomen met een duidelijke methode.
De hersengebieden die getriggerd worden door angst in een droom, zijn bij een confrontatie met een angstaanjagende situatie in het echt minder actief. En het hersengebied dat levensechte situaties beoordeelt, reageert dan ook sterker.
Kenmerkend voor een nachtangst is dat je kind kort nadat hij in slaap is gevallen gillend rechtop in zijn bed zit. Als je dan naar je kind toegaat, lijkt het alsof je kind wakker is. Maar hij ziet echter niets, herkent je niet en laat zich niet tot rust brengen. Soms kan je kindje je zelfs wegduwen.
Het grootste verschil tussen een nare droom en een nachtmerrie is dat je bij een nare droom meestal doorslaapt. Je weet waarschijnlijk nog het verhaal, thema of beelden als je wakker wordt, of soms later op de dag, maar deze vervelende dromen leveren over het algemeen minder angst op dan nachtmerries.
De droom probeert je duidelijk te maken, dat je niet alleen je prestaties en je succes bent. De baby is in dit geval het symbool voor de kwetsbaarheid in jezelf, iets waar je ook rekening mee moet houden! De baby staat voor veiligheid en geborgenheid, wat we allemaal op z'n tijd nodig hebben.
Iemand die aan nachtangst lijdt schrikt wakker, heeft een angstig gevoel en maakt een verwarde indruk. Soms gaat het plotseling wakker worden gepaard met een schreeuw. Meestal treden deze aanvallen op tijdens de diepe slaap, in de eerste helft van de nacht. Nachtangst komt meer voor bij kinderen dan bij volwassenen.
Als deze signalen de prefrontale cortex van de hersenen bereiken – en zich 'mengen' met ons geheugen' – ontstaat er een droom. Volgens deze theorie hebben dromen geen diepere betekenis en kunnen ze hoogstens een beeld geven van onze herinneringen.
Bij een lucide droom is de dromer zich ervan bewust dat hij droomt, en kan hij ook keuzes maken. Je droomt wel verder, maar je kijkt anders tegen de droom aan, omdat je weet dat die los staat van de realiteit. De kenmerken van een lucide droom: Je weet dat je droomt.
Als je in deze tijdsperiode wakker wordt, kan dat een indicatie zijn van frustraties, negativiteit of woede. Tijdens deze uren zijn je longen hard aan het werk om je lichaam van voldoende zuurstof te voorzien. Als je nu wakker wordt, is dat een teken dat je ademhaling niet helemaal vlotjes verloopt.
Gemiddeld duurt die ongeveer 25 minuten, maar de variatie is erg groot: in de eerste slaapcyclus, dus aan het begin van de nacht, beslaat de remfase maar vijf tot tien minuten. Bij elke volgende cyclus dromen we langer. Aan het eind van de nacht kan een droom wel drie kwartier duren.
Wanneer je 9 uur slaapt en vervolgens nog altijd erg moe wakker wordt. Het is in dat geval zeker aan te raden om even naar je huisarts te gaan. Lang slapen kan bijvoorbeeld de oorzaak zijn van verschillende lichamelijke klachten of een onderliggende aandoening.