De droogstandsperiode is een soort van zwangerschapsverlof voor de koe. In deze periode komt de uier van de koe tot rust en wordt zij niet gemolken, met andere woorden: de lactatie van de koe stopt tijdelijk. In deze periode spreken we dus van een droge koe.
Waarom droogzetten? Droogzetten betekent eigenlijk niets anders dan een tijdelijke lactatie stop. In de periode waarin de koe geen melk geeft, kan het uier herstellen en zich voorbereiden op een nieuwe lactatie. Het is belangrijk om eventuele bestaande infecties van het uier te behandelen met antibiotica.
Tot op heden wordt er vooralsnog van uit gegaan dat de optimale lengte van de droogstand ongeveer zes tot acht weken bedraagt. Vaarzen hebben een droogstand van minimaal veertig dagen nodig. Kortere droogstandperiodes lijken te resulteren in een verminderde melkproductie in de daaropvolgende lactatie.
Wanneer een koe gekalfd heeft, begint ze melk te geven. Dit doet ze zo'n 350 dagen lang en daarna mag ze zo'n 45 dagen in droogstand. Om vervolgens terug te kalven en een nieuwe lactatie te beginnen. Dit vertelde ik eerder bij de berichten over koeien droogzetten en van kalf tot koe op twee jaar.
Op de meeste bedrijven resulteerde een interval van afkalven tot inseminatie van minimaal 196 dagen bij de vaarzen in de hoogste productie per dag tussenkalftijd wanneer hoogproductieve dieren werden geselecteerd (>7.500 – 11.000 kg meetmelk/305 d, afhankelijk van het bedrijf).
Ja, koeien kunnen een tweeling baren. Dit is echter vrij zeldzaam. Hoewel koeien in staat zijn om meerdere kalveren tegelijk te baren, is dit niet zo gebruikelijk. Tweelingen verschijnen meestal in dezelfde genetische boom, dus het is meer iets dat wordt doorgegeven via generaties bloedlijnen.
Minimaal 60 herkauwslagen per 'herkauwbrok' is de streefwaarde. Wacht tot een koe oprispt en tel het aantal keren dat de koe kauwt op die 'brok' voer. Het streefaantal is meer dan 60 keer.
Koeien eten heel veel. Wel 60 kilo voer per dag. Het grootste deel van haar dagelijks menu bestaat uit vers of gedroogd gras. Dat eet ze wel 6 tot 9 uur per dag.
Hoe oud wordt een melkkoe? Een koe kan van nature wel twintig jaar oud worden. In de vee-industrie niet: daar gaan melkkoeien bij verminderde vruchtbaarheid, een lagere melkproductie of toenemende gezondheidsproblemen al op jonge leeftijd naar het slachthuis. Gemiddeld zijn ze dan slechts zes jaar oud.
Een koe is een vrouwelijk rund en als moederdier een belangrijke producent van melk. Een melkkoe geeft in een lactatieperiode tussen de 5 en 60 liter melk per dag, gemiddeld 25 liter melk per dag. Een koe wordt gemiddeld 315 dagen per jaar gemolken.
Dag van droogzetten
Na de laatste melking de koeien behandelen met een droogzet injector als de koe een afwijkend kwartier of uier heeft (zie ook Richtlijn droogzetten), behandelen met een geregistreerde teatsealer of dieren zonder injectoren de droogstand in laten gaan.
Tochtige koeien zijn voor mensen te herkennen aan het opzij dragen van de staart, zodat de kling goed zichtbaar is. Die is rood en gezwollen en er hangen vaak lange slierten helder, draderig slijm uit. Tochtige koeien zijn onrustig en beweeglijk, hun oren schieten heen en weer en ze plassen veel.
De meeste koeien hebben van nature hoorns. In de biologische dynamische melkveehouderij houden koeien hun hoorns. Ze vormen een wezenlijk onderdeel van de koe. De koeienhoorn is meer dan alleen de dode buitenste hoornlaag.
De aankoopprijzen van runderen lopen sterk uiteen. Reken op meer dan 500 euro voor een koe. Jonge stieren zijn vaak goedkoper, reken hier de castratiekosten nog bij. Daarnaast zijn er uiteraard nog heel wat andere kosten: een weide, een stal, het stro, het voer en de dierenarts kosten geld.
Water is het belangrijkste voedermiddel bij rundvee. Ze drinken er dagelijks 5 tot meer dan 150 liter van, en dit afhankelijk van hun leeftijd, het productieniveau, de samenstelling van het rantsoen, de omgevingstemperatuur, en de relatieve luchtvochtigheid.
Het advies om dieren geen brood te voeren geldt behalve voor paarden, koeien en schapen ook voor eenden en andere vogels, want brood bevat veel zout en dat is erg schadelijk voor ze.
Een koe slaapt ongeveer 1,5 uur en dan heb je het over de diepe slaap. Als we dommelen en dutjes nog meenemen, dan slapen ze zelfs 3 uur.”
Het eten van gevlekte scheerling, heermoes, herfstijloos, herik, hondspeterselie, scherpe boterbloem (zie foto), Jacobskruiskruid, boekweit, St. Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken.
Met hun grote tong pakken ze het gras beet, en met hun snijtanden snijden ze het af. Die snijtanden hebben koeien alleen in hun onderkaak zitten. Ze vermalen het gras met hun grote, ribbelige kiezen, die we plooikiezen noemen. Als de koe het gras doorslikt begint het aan een lange reis door de 4 magen.
We spreken van een ruminatiestoornis als je gedurende een maand of langer regelmatig het voedsel in je maag oprispt. De aandoening komt voornamelijk voor bij (jonge) kinderen, maar ook volwassenen kunnen deze stoornis hebben. De naam ruminatiestoornis is afgeleid van het Latijnse woord ruminare, wat herkauwen betekent.
Koeien hebben een onderkaak met 12 kiezen (6 aan elke kant) en 8 snijtanden. De bovenkaak heeft alleen 12 kiezen maar geen snijtanden. In plaats van snijtanden zit er een gladde en harde rand in de bovenkaak, waartegen de koe het gras of hooi met de snijtanden van de onderkaak snijdt.
Omdat de melkproductie in de tijd afneemt, wordt de koe elk jaar opnieuw geïnsemineerd. Elk jaar start dus een nieuwe dracht met een nieuw kalf en een nieuwe melkcyclus. Om het met de woorden van Danira te zeggen: “Drie maanden nadat ze bevallen is, moet een koe al opnieuw zwanger gemaakt worden.” Dat klopt dus.
Koeien die een goede voeding en verzorging krijgen, kunnen zo'n 15 tot 25 jaar oud worden. Meestal halen ze die leeftijd echter niet. De gemiddelde Nederlandse melkkoe wordt slechts vijf jaar oud, de gemiddelde zoogkoe (voor vleesvee) tien jaar oud.
Melkproductie. Normaal gesproken drinkt een kalf ongeveer 7 tot 11 maanden melk bij zijn moeder en stopt daarna de melkproductie. Soms weten boeren de melkproductie iets te rekken, maar meestal is het nodig om de koe na 10 tot 11 maanden opnieuw zwanger te maken om de melkproductie op gang te houden.
Melkvee heeft hoorns, waarmee de dieren hun stalgenoten kunnen verwonden – zeker als ze wat dicht op elkaar staan. Ook voor mensen vormt de koe met hoorns een gevaar. Daarom hebben wetenschappers genetisch gemodificeerde koeien gecreëerd die geen hoorns krijgen.