Enjambement is het doorlopen van een zin over twee (of eventueel meer) versregels. De mogelijke redenen om dit te doen zijn onder andere: Het creëren van ongebruikelijk rijm.
Het parallellisme ook parallellie is een stijlfiguur waarbij twee (of meer) zinswendingen naar inhoud of naar vorm min of meer gelijk zijn. Vaak wordt deze stijlfiguur toegepast om de betreffende zinnen of zinsdelen meer nadruk te geven.
Een strofe is een onderdeel van een gedicht en bevat doorgaans een zekere gedachte-eenheid. Het uiterlijke kenmerk van de strofe is dat er zich voor en na de strofe een witregel bevindt. Een strofe in een gedicht kan worden vergeleken met een alinea in een tekst.
Metrum of (vers)maat (Grieks: μέτρον, maat) is de combinatie van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen. De term wordt vooral in de muziek en de poëzie gebruikt. In de muziek spreekt men van maat, in de poëzie van versvoet of versmaat.
Elisie is een stijlfiguur waarbij een klank weg wordt gelaten, om bijvoorbeeld een beter metrum te krijgen. De weggelaten klank wordt veelal aangegeven met een apostrof ('). Het niet aangeven komt ook voor, al bevordert dat de leesbaarheid niet. Vroeger gaf men het ook wel aan met een circumflex (^).
Een pentameter of vijfvoeter is een versregel die bestaat uit vijf versvoeten. De versvoet kan een jambe zijn bij een jambische pentameter, of een dactylus bij een dactylische pentameter.
Hoe weet je waar de klemtoon van een woord ligt? Duidelijke regels zijn er dus niet. Maar als je wilt weten waar de klemtoon van een woord ligt moet je proberen de nadruk in een woord steeds op een andere plek te leggen. Vaak hoor je dan wel of het goed klinkt of niet.
Een alexandrijn is in de Franse klassieke poëtische traditie een versregel van twee hemistiches van ieder zes lettergrepen met in het midden een cesuur.
Een vers (ook: versregel of dichtregel) is een regel uit een gedicht, dat wil zeggen een groep woorden die horizontaal van links naar rechts op de pagina staan en een eenheid vormen. In deze betekenis is het via het Frans ontleend aan het Latijn (versus: rij, regel, versregel).
Een octaaf is een versvorm bestaande uit 2 kwatrijnen, oftewel 8 verzen. Het meest gebruikte rijmschema is a b b a a b b a. Sonnetten bestaan vaak uit een octaaf en een sextet. De eerste acht regels vormen een octaaf, de laatste zes vormen een sextet.
Een strofe in een gedicht kan worden vergeleken met een alinea in een tekst. De strofe wordt ook wel een vers genoemd, al is dit zeer verwarrend, omdat met een dichtvers normaal gezien 1 regel wordt aangeduid. In een liedtekst heet de strofe ook wel couplet, ter onderscheid van het refrein.
Een sextet is een formatie van zes muzikanten.
Het ollekebolleke is een versvorm die in 1974 in het Nederlandse taalgebied werd geïntroduceerd door Drs. P, daarbij terzijde gestaan door Ivo de Wijs en Pieter Nieuwint. Hij noemde de dichtvorm naar het gelijknamige kinderversje, omdat het metrum van het ollekebolleke overeenkomt met dat van het woord "ollekebolleke".
Haiku (俳句; meervoud: haiku of haiku's) is een vorm van Japanse dichtkunst, geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.
Een kwintet is een formatie van vijf muzikanten. In de jazz is het een veel voorkomende formatie: drum + twee saxofoons (alt en tenor) en twee trompetten of trompet en trombone; of piano, gitaar, vibrafoon, bas en drums (zie ook George Shearing).
Een limerick is een dichtvorm van vijf regels met een vrij strak metrum: twee regels met drie amfibrachen (∪—∪ ∪—∪ ∪—∪), twee regels met een amfibrachys en een jambe (∪—∪ ∪—) en afgesloten door weer een regel met drie amfibrachen. Het rijmschema is a a b b a.
Jambe. In een jambe hoor je eerst een onbeklemtoonde lettergreep of woord en daarna een beklemtoonde lettergreep of woord. Een voorbeeld: Een goed | gedicht | is me | trisch door| gelicht.
Hoe weet je waar de klemtoon van een woord ligt? Duidelijke regels zijn er dus niet. Maar als je wilt weten waar de klemtoon van een woord ligt moet je proberen de nadruk in een woord steeds op een andere plek te leggen. Vaak hoor je dan wel of het goed klinkt of niet.
Elisie is een stijlfiguur waarbij een klank weg wordt gelaten, om bijvoorbeeld een beter metrum te krijgen. De weggelaten klank wordt veelal aangegeven met een apostrof ('). Het niet aangeven komt ook voor, al bevordert dat de leesbaarheid niet. Vroeger gaf men het ook wel aan met een circumflex (^).
Het accent aigu (Latijn: acutus, scherp), in de drukkerij kort met kuut aangeduid, is een diakritisch teken in de vorm van een streepje boven een letter dat van linksonder naar rechtsboven wijst.
Het trema of deelteken is een diakritisch teken in de vorm van twee punten die, naast elkaar, boven een klinker geplaatst worden. Als het trema op de letter i geplaatst wordt, vervalt de gewone punt en wordt deze vervangen door het trema.
De É (onderkast é) is een in het Latijnse alfabet voorkomende letter. De letter wordt gevormd door het karakter E met een daarboven geplaatste accent aigu.
De Ï wordt in de meeste talen, waaronder het Nederlands, Afrikaans, Catalaans, en Frans, niet gebruikt voor een specifieke klankweergave, maar om aan te geven dat I niet met een voorgaande klinker een diftong vormt, maar met een hiaat alléén uit te spreken is.