Betekenis: Een stok achter de deur betekent in het algemeen iets als een 'dreigement om iets gedaan te krijgen' of 'de dreiging van negatieve gevolgen als je ergens niet aan kunt voldoen'.
Ergens een stokje voor steken betekent dat je iets tegenhoudt of iets verhindert.
Als je nog iets achter de hand hebt, heb je iets bewaard voor het moment dat je het nodig hebt. Je hebt het dus in voorraad gehouden. Vaak gaat het om geld en goederen, dus dingen die je in geval van nood kunt gebruiken.
Het is allebei goed, maar er is een klein verschil in gebruik: grip op iets krijgen betekent iets meer 'weten hoe je het moet aanpakken, begrijpen hoe het in elkaar zit'. Greep op iets krijgen heeft iets sterker de betekenis 'iets onder controle krijgen'. Grip en greep betekenen zo goed als hetzelfde: 'houvast, vat'.
Een veeg uit de pan krijgen betekent 'een (flinke) berisping krijgen, (flink) op je kop krijgen' of 'een (onverwachte) hatelijke opmerking moeten incasseren'.
Het gezegde 'een appeltje voor de dorst' komt uit de 18e eeuw! Het gezegde is ontstaan doordat er in arme tijden een appeltje werd bewaard voor de latere dorst, aangezien appels aardig lang te bewaren zijn! Het gezegde betekent dus als het ware 'iets bewaren om het in nood te gebruiken'.
d.w.z. men kan er niets van begrijpen; men heeft er geen 'houvast' aan; er is geen kop aan te krijgen2); men kan niet weten, waar het eind aan vast is (Winschooten, 57; Sewel, 213); in het Zaansch: ik kan er geen onderband an vast krijge...
Water naar de zee dragen: iets naar een plaats brengen, waar er al genoeg van is. iets overbodigs doen.
[idioom] In de wolken zijn. Opgetogen, blij zijn.
Dit gezegde bedoelt dat alles geld of moeite kost, behalve als het van de zon komt. De zon krijgen we elke dag voor niets, maar voor onze (nieuwe) omzet zullen we moeite moeten doen.
Stout kan behalve ondeugend ook dapper of moedig betekenen. De stoute schoenen aantrekken betekent dan: Iets zeggen of doen, waarvoor men moed heeft moeten verzamelen.
Het oude Nederlands spreekwoord zegt: Als iets van ver komt zal het bijzonder zijn, zal het veel moeite gekost hebben om te verkrijgen en daardoor doet men alsof het heel prettig en goed is.
Wat van ver komt, is lekker.
Iets wat van ver komt, is bijzonder. Daarom denkt men dat het ook beter zal zijn.
Geld over de balk gooien/smijten betekent: 'geld verspillen, met geld smijten', 'veel te veel uitgeven (aan nutteloze dingen)'. Volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) en F.A. Stoett luidde de oorspronkelijke vorm van deze uitdrukking: het (niet) over de balk gooien.
Als je op eieren loopt, doe je iets heel voorzichtig. Dat is tenminste de uitdrukking.
Als je iemand door dik en dun steunt, help je hem of haar in goede en in slechte tijden. Vriendschap door dik en dun betekent zoveel als 'onvoorwaardelijke vriendschap, ongeacht de omstandigheden'.
De nek uitsteken staat als spreekwoord gelijk aan risico nemen.