Celsius (eerder centigrade genoemd in onder meer het Engels en Frans), is een temperatuurschaal vernoemd naar de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701-1744), die een eerste versie van deze schaal (met 0° en 100° verwisseld) voorstelde in 1742.
Definitie van Celsius:
Een graad Celsius komt overeen met de verandering van temperatuur met een graad op de ideale gasschaal.
De graad Celsius is genoemd naar Anders Celsius, hij bedacht de Celsius-temperatuurschaal. Anders Celsius was in het midden van de 18e eeuw professor in de sterrenkunde (astronomie) aan de Universiteit van Uppsala in Zweden.
Het nu meer gebruikte Celsius ontstond pas in 1942. De Zweedse Hoogleraar Anders Celsius nam het smeltpunt van ijs en het kookpunt van water als de enige twee referentiepunten. Eerst zette hij het kookpunt van water in als 0 punt en het smeltpunt bij 100 graden Celsius.
Bovenin de stratosfeer, op een hoogte van circa 50 km, kan de temperatuur weer oplopen tot rond het vriespunt. Hierbij moet worden aangetekend dat op die hoogte de lucht zeer ijl is. Hoewel de temperatuur er relatief aangenaam lijkt (∼0°C i.p.v. -50°C), is er zeer weinig lucht, waardoor deze weinig warmte bevat.
Over het algemeen daalt de temperatuur naarmate de hoogte toeneemt. Bij droge lucht is de afname ongeveer 1 graad per 100 meter, bij vochtige lucht is dat ongeveer 0,6 graden. Na of aan het eind van een heldere nacht met weinig wind kan de temperatuur tot een bepaalde hoogte ook toenemen met de hoogte.
Fahrenheit kwam met zijn schaalverdeling in 1724, eerder dus dan Anders Celsius, die in 1742 de temperatuurverdeling in graden Celsius definieerde. Fahrenheit baseerde zijn temperatuurschaal op eerder werk van Ole Christensen Rømer, die in 1701 de Rømer-schaal ontwikkelde.
Anders Celsius (Uppsala, 27 november 1701 – aldaar, 25 april 1744) was een Zweedse astronoom. Hij is bekend van de celsiustemperatuurschaal.
Anders Celsius (1701-1744) – Uitvinder van de temperatuurschaal.
Minder bekend is dat Anders Celsius eigenlijk astronoom en hoogleraar was. Hij werd geboren in 1701 in de bekende universiteitsstad Uppsala, niet zo ver van de Zweedse hoofdstad Stockholm. Zijn vader was Nils Celsius (1658-1724), eveneens professor astronomie aan de universiteit van Uppsala.
Omrekenen van graden Celsius naar Kelvin kun je simpelweg doen door er 273,15 bij op te tellen. Bij zeer hoge temperaturen zoals inwendige temperaturen van de zon (miljoenen graden) is er weinig verschil meer tussen de Kelvin en de graden Celsius.
0 graden Celsius komt overeen met 32 graden Fahrenheit. Als je 32 deelt door twee, bekom je 16 graden Fahrenheit ofte MIN 9 graden Celsius. Maar 0 graden Celsius komt ook overeen met 273 K (Kelvin). De temperatuurschaal van Kelvin vertrekt van het absolute nulpunt, -273 graden Celsius.
De laagste temperatuur die we ooit op aarde hebben gemeten is 89,2 graden Celsius onder nul. Dus -89,2°C. Dat was bij het Vostok Station, een Russisch onderzoekstation op Antarctica. Maar het schijnt op sommige plekken zelfs nog kouder te zijn geweest.
Het absolute nulpunt, is 0 kelvin (0 K). In de Celsiusschaal is datzelfde punt -273,15 °C. De temperatuurschaal van Fahrenheit is geen officieel gestandaardiseerde maat en wordt nog maar in een paar landen gebruikt, waaronder de Verenigde Staten van Amerika. In 1742 presenteerde Anders Celsius zijn temperatuurschaal.
Galilei Galileo. De bakermat van de weerkundige meting ligt in Italië. De Italiaan Galilei Galileo bedacht in 1593 zijn thermoscoop, de voorloper van de thermometer. Deze is ook bekend als florentijnse thermometer.
In veel landen, waaronder Nederland, wordt als eenheid graden Celsius gebruikt. Deze schaal is bedacht door de astronoom Anders Celsius en gaat er vanuit dat het kookpunt van water honderd graden en het vriespunt daarvan 0 graden is. Oorsponkelijk bedacht Celsius het net andersom.
Gabriel Fahrenheit
Het nulpunt werd bepaald door een thermometer in een mengsel van ijs, water en ammoniumchloride te zetten. De gevonden temperatuur noemde hij 0 °F (graden Fahrenheit). Het tweede referentiepunt vond hij in zuiver water waarop ijsvorming plaatsvond: 32 °F.
De dampkring, of atmosfeer, is een dunne deken van lucht om de aarde. De dampkring is opgebouwd uit vier lagen: troposfeer, stratosfeer, mesosfeer en de ionosfeer. De dampkring houdt onze planeet op een comfortabele temperatuur (ongeveer 15 graden).
We kennen de temperatuur van de aarde en nu kan de stralingswet van Stefan-Boltzmann, onderdeel van de warmteleer, worden toegepast. Een eenvoudige berekening leert dat de temperatuur van de hemel 525 graden celsius is.
Onbetwist de heetste plek op onze aardbol is de Dasht-e Lut woestijn in Iran. Hier werd ooit een record temperatuur gemeten van 70,7°C.