Voorbeeld: 20-25 HO; staat voor een hoogstam (HO) boom die een stamomtrek heeft tussen de 20 en 25 cm. De omtrek van de stam wordt gemeten op 100 cm boven de grond. Deze maataanduiding zegt alles over de grootte van de boom en hieraan wordt dan ook de prijs van de boom bepaald.
Met stamhoogte wordt de lengte van de stam bedoeld, gemeten vanaf de bovenkant van de wortelkluit (het grondniveau) tot aan de eerste zijtakken. Bij leibomen, dakbomen en vormbomen geeft de stamhoogte ook aan op welke hoogte de eerste takken ontspringen.
14-16, ho is een hoogstam boom met een stamomtrek tussen 14 en 16 cm op 1 meter boven het maaiveld. 12-14, ha is een halfstam met een stamomtrek tussen de 12-12 cm op 1 meter boven het maaiveld.
De snelheid waarmee de onderstam groeit bepaalt de uiteindelijke hoogte van de boom. Het verschil tussen hoogstam en laagstam is dat er meer oude rassen zijn in de hoogstam variant dan in de laagstam variant. Een hoogstam heeft daarbij een sterkere onderstam en wortelt dieper.
Een hoogstam is geënt op een sterkgroeiende onderstam, met een stamlengte van ongeveer 2 meter en dit wordt een grote boom. Een halfstam is eigenlijk een hoogstam die een halve meter of zo lager geënt is dus met een stamlengte van ongeveer 150cm, dit wordt ook een grote boom.
De gesteltakken van half- en hoogstam dienen met 1/2 of 2/3 te worden weggenomen. Hoe zwakker de twijgen zijn, hoe meer er mag weggesnoeid worden. Op deze manier geef je de wortels de kans om de overblijvende knoppen te kunnen voeden.
De stam van laagstam fruitbomen is meestal rond de 50 centimeter hoog. In totaal kunnen deze fruitboompjes 2 tot 4 meter hoog worden. De eerste jaren moet je ze goed steunen met een boompaal. Laagstam fruitbomen passen heel goed in een kleine tot middelgrote moes- of siertuin.
In het onderstaand schema vindt u de hoogte maten die horen bij de aangegeven stamomtrek: 6/8 cm, hoogte 250-300 cm. 8/10 cm, hoogte 275-300 cm. 10/12 cm, hoogte 325-375 cm.
Hoever moeten fruitbomen uit elkaar staan? Voor hoogstam moet 8 tot 10 m afstand tussen de bomen gerespecteerd worden, voor halfstam 4 tot 6 m en voor laagstam 2 tot 4 m. Sommige fruitsoorten zoals kweepeer, pruim en perzik nemen als hoogstam minder plaats in dan appel en peren in hoogstamvorm.
Hoe groot wordt een Perenboom? Een hoogstam perenboom wordt ongeveer zo'n 5 meter hoog. Een stoofperen boom worden over het groter dan handperen.
Op het dikste punt van de stam, wordt een meetlint om de boom gedaan. Zo wordt de stamomtrek gemeten.
Een hoogstammige boom is volgens het omgevingsrecht een boom met op een hoogte van 1 meter boven het maaiveld een stamomtrek van 1 meter of meer.
De 'C' staat voor container (kweekpot). Het getal hierachter geeft de inhoud (in liters) van de pot aan. Dus bijvoorbeeld C2 is een 2 liter pot.
Neem de boomhoogtemeter en richt deze met de boomzijde richting de boom. De onderzijde houd je tegen je oog zodat je via de lange schuine zijde naar de top van de boom kijkt. Zorg ervoor dat het touwtje met gewicht loodrecht naar beneden hangt.
Bij bomen wordt er meestal niet gekeken naar de hoogte maar naar de dikte van de stam. Een boom kan in hoogte verschillen maar kan wel dezelfde stamdikte hebben. De stamomtrek wordt altijd gemeten op 1 meter boven het maaiveld. 12/14 betekent dat de boom een stamomtrek heeft van 12 tot 14 centimeter.
De afstand tussen twee leibomen moet minimaal de breedte van het leischerm zijn. Als je ruimte tussen de leibomen wilt, raden we een maximale tussenruimte van 100 cm aan.
Een appelboom en een perenboom kunnen elkaar niet bestuiven. Bestuiving is wel van belang om fruit te kunnen plukken, want zonder bestuiving komen er na de bloei geen vruchten in de boom.
Hoogstam fruitbomen worden vaak tot 5-7 meter hoog, terwijl halfstam fruitbomen meestal ongeveer 3-5 meter hoog zijn. Hoogstam fruitbomen zijn vaak moeilijker te onderhouden omdat ze hoger zijn en meer ruimte vereisen, terwijl halfstam fruitbomen gemakkelijker te onderhouden zijn en minder ruimte in beslag nemen.
Laagstam bomen of laagstam struiken zijn bomen of struiken die geënt zijn op een onderstam van ongeveer 50 cm hoog. Dat maakt laagstam struiken of bomen ook geschikt voor kleinere tuinen of verhoogde borderbakken.
Hoogstam: Bij hoogstamfruitbomen vertakken de takken vanaf een hoogte van 180-200cm. Het duurt ongeveer zeven tot tien jaar voordat de eerste vruchten verschijnen. Om de hoogstamfruitbomen te planten, adviseren wij een afstand van 7 tot 8 meter tussen de bomen.
De maat van de container wordt aangeduid met het getal achter de C. Voorbeeld; C2 staat voor een container van 2 liter.
De fruitbomen die snel vruchten geven zijn appel- en pruimenbomen.
Het juiste moment
Fruitbomen kun je planten van november tot eind maart, wanneer ze in rust zijn. De beste periode is november, na het vallen van het blad.
Bij laagstambomen verschijnt het fruit al 2 à 3 jaar na de aanplant, maar de boom zal minder vruchten voortbrengen en minder lang leven (< 30 jaar). Halfstammen zitten daartussen, ze brengen na 3 tot 7 jaar een behoorlijk grote oogst, en je kunt er 30 tot 50 jaar lang van genieten.