Vegetariërs eten geen vlees. Veganisten nemen helemaal geen dierlijke producten. En flexitariërs eten op sommige dagen geen vlees.
Als veganist – of vegan op z'n Engels – kies je er dus voor helemaal geen dierlijke producten te eten. Dus ook geen melkproducten, eieren, honing, gelatine of andere voedingswaren die van dieren afkomstig zijn.
Ook extreme vermoeidheid is regelmatig een van de nadelen die vermeld worden bij geen vlees eten. Wanneer je geen vlees eet, heb je vlug een tekort aan ijzer. Daarom is het van essentieel belang dat je vlees vervangt met ander voedzaam en ijzerrijk eten zoals spinazie, bieten en allerlei bladgroenten.
Mensen die geen vlees, maar wel vis eten, worden soms pescotariër of semi-vegetariër genoemd.
Wat is een flexitariër? Je bent een 'flexitariër' als je minstens één dag per week geen vlees, vis of vleeswaren eet. Flexitariërs eten dus vooral groenten, peulvruchten, fruit, noten en granen. Een enkele keer in de week staat er vlees of vis op het menu.
Er zijn zo'n 700.000 vegetariërs in Nederland, blijkt uit cijfers van het Voedingscentrum. Oftewel: zo'n 3% van de totale bevolking. Echter noemt ruim de helft (!) van de Nederlanders zich flexitariër: zij wisselt tussen vlees, vis en vegetarisch. Dat steeds meer mensen bewust minder vlees gaan eten, is een feit.
Het is niet nodig om vlees te eten, je kunt het vervangen door andere producten. Het eten van te veel vlees brengt risico's voor de gezondheid met zich mee. Rood en met name bewerkt vlees zoals vleeswaren worden in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en kanker. Eet vlees daarom met mate.
Maar ook: vegetarisch. Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk.
Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen die belangrijk zijn voor vegetariërs, zoals vitamine B12, mineralen en eiwitten. Het Voedingscentrum beschouwt eieren daarom als een goede vegetarische keuze.
Vlees is het spierweefsel van gewervelde dieren en hier vallen vissen in principe niet onder. Echter kan vis wel gegeten worden en is het ook een dierlijk product. In dit opzicht kan vis dus gezien worden als het vlees van een vis.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
Nog een paar nieuwsfeiten: als alle Europeanen in één klap vegetarisch zouden gaan eten, behaalt de EU al voor 2020 de helft van haar milieudoelstellingen. En als de hele wereld helemaal geen dierlijke producten meer zou eten, dan is het broeikaseffect in 2050 circa 20 procent minder sterk.
Rijst als basis voor je vegan maaltijd
Vragen die je jezelf geregeld kunt stellen. Wat ons betreft is rijst een steady basis voor je veganistische levensstijl omdat de graansoort een vol gevoel geeft en veel voedingsstoffen bevat. Veel mensen denken dat rijst ongezond is omdat er veel koolhydraten in zitten.
'Gewoon' brood bevat in de meeste gevallen geen dierlijke producten. Bruin- en volkorenbrood past daarom goed in een veganistisch dieet. Het Voedingscentrum raadt zelfs aan om volkorenbrood te eten om voldoende ijzer en eiwit binnen te krijgen. Daarnaast is brood de belangrijkste bron van jodium.
Een goed uitgebalanceerd plantaardig dieet bevat voldoende voedingsstoffen. Volgens het Voedingscentrum zijn veganisten gezonder, maar of dit alleen door het veganistische dieet komt is moeilijk wetenschappelijk te onderbouwen.
Zelf broodbeleg maken is zo gebeurd. Denk bijvoorbeeld aan tofu-'eier'salade, kip'-kerriesalade, linzen-kerriespread, vegan kaas, cottage cheese of roomkaas. Hummus kun je ook heel lekker zelf maken, in allerlei varianten zoals 'umami hummus', maar meestal ben ik daar te lui voor.
Honing is de zoete substantie die door honingbijen gemaakt wordt van de nectar van bloemen. Het is niet veganistisch, omdat het door dieren gemaakt wordt.
Vegan voedsel, de voordelen en valkuilen
Mensen die veel plantaardig voedsel eten worden simpelweg gezonder oud, hebben minder kans op hart- en vaatziekten, hebben een lager LDL-cholesterol, minder kans op een hoge bloeddruk, kanker, minder kans op diabetes en een gezonder gewicht.
Je kunt alleen dure etenswaren in een natuurwinkel kopen als je geen vlees eet Onzin. Je koopt weliswaar geen vlees of vis, maar verder alles wat je normaal ook zou kopen: brood, pasta, rijst, kaas, melk, yoghurt, boter, eieren, groenten, fruit, koekjes, dranken.
De meeste eieren in de supermarkt zijn niet bevrucht. Hiermee zijn ze dus wel vegetarisch maar niet veganistisch. Wel kan het voorkomen dat er een embryo in een ei zit, zoals duidelijk werd in dit nieuwsartikel van vorig jaar.
Wat is halal? Halal staat voor alles wat door de Koran als goed en rein kan worden gezien. Ook al het eten uit de zee, groenten, fruit en alle dranken, behalve alcohol zijn voor moslims halal of rein.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Vlees belast de darmen omdat het moeilijk te verteren is. Vooral de stof haem in rood vlees is een belasting voor de darmen. Het eten van meer dan 500 gram rood vlees per week (rund-, varkens- en lamsvlees) is een risico voor het ontwikkelen van darmkanker.
De huid vernieuwt zich elke 28 dagen waar oude cellen vervangen worden voor nieuwe cellen. Die nieuwe cellen kunnen alleen worden aangemaakt door middel van eiwitten. Het is daarom belangrijk dat je die voldoende binnenkrijgt. Je kunt eiwitten vinden in dierlijke producten zoals vlees, eieren en melk.