Als je geld wilt lenen zal de rente die je moet betalen hoger zijn naarmate het risico dat je loopt hoger wordt. Als je al veel schulden hebt zal een bank die je geld wil uitlenen een hogere rente vragen dan wanneer je nog geen schulden hebt. Het risico dat je je nieuwe lening niet kunt terugbetalen is immers groter.
Aanbieders bieden meestal verschillende hypotheekrentes. De hoogte van de hypotheekrente is afhankelijk van de verhouding tussen de lening en de marktwaarde van de woning. Ook is er een apart percentage voor hypotheken met Nationale Hypotheek Garantie (NHG).
Met de rente gaat het net zo: als consumenten en bedrijven geld willen besteden, beleggen en investeren maar niet gemakkelijk aan een lening kunnen komen, stijgt de rente meestal, omdat er weinig krediet beschikbaar is. Lenen wordt dan dus duurder.
De samenhang tussen inflatie en rente werkt ook andersom. Op het moment dat de rentes stijgen, wordt het duurder om geld te lenen waardoor mensen minder geld te besteden hebben. Dit heeft tot gevolg dat de economie wordt afgeremd en de prijzen zullen dalen (of in ieder geval minder snel stijgen).
De economen van DNB maken hierbij de schatting dat de 10-jaarsrente in 2022 stijgt naar een niveau van 0,2 procent en in 2023 verder oploopt naar 0,4 procent. De verwachting is dus dat de 10-jaars staatsrente de komende twee jaar met ongeveer een half procentpunt stijgt.
De hoogste hypotheekrente ooit in Nederland was 13,4 procent. Het was in het jaar 1981.
Laagste hypotheekrente ooit: 0,83% 10 jaar vast!
Spaarrente omhoog
Een verdere stijging van de spaarrente lijkt waarschijnlijk. De verwachting is dat de lange rente in 2022 verder gaat stijgen. Als je kiest voor een spaarrekening met een variabele rente, dan heb je vooral te maken met de gevolgen van de besluiten van de Europese Centrale Bank ECB.
Jarenlang hielden de belangrijkste centrale banken in de wereld de rente heel laag. Dat was om na de kredietcrisis de economie te stimuleren. En ook tijdens corona kon de economie wel een steuntje gebruiken. Bij een lagere rente wordt er eerder geleend en dat stimuleert de economie, was de gedachte.
Een rentestijging is juist bedoeld om de economie wat af te remmen en te zorgen dat de inflatie minder hoog is. Hoe werkt dat? Een hoge rente maakt het duurder om geld te lenen. Dat zorgt ervoor dat mensen en bedrijven minder geld uitgeven.
Dat de spaarrentes nog niet stijgen, komt doordat banken hiervoor naar andere ontwikkelingen kijken dan voor hun hypotheek- en leenrentes. Als de kapitaalmarktrentes stijgen, zie je dat meestal als eerste terug in de hypotheekrentes. Banken moeten het geld voor de hypotheken namelijk aantrekken op de kapitaalmarkt.
Zijn voorspelling is, net als die van ons, dat de rente hooguit licht zal stijgen voor zowel hypotheken met een lange als korte looptijd. De inflatie is de belangrijkste oorzaak voor die verwachte lichte stijging. In juli 2021 was er nog 2,2% inflatie; een jaar later lag de inflatie op 8,9%.
Het is nu afwachten of de kapitaalmarktrente opnieuw stabiliseert en daarmee de hypotheekrente. Daar lijkt vooralsnog geen sprake van, waardoor hypotheekrente de komende weken verder stijgt. De ECB streeft naar een inflatie van 2%, maar in veel Eurolanden stijgen de prijzen nog altijd met zo'n 10%.
Korte rente stijgt en lange rente eerst omlaag, dan omhoog. Verwacht wordt dat de rente op leningen met een korte looptijd stijgt en de rente op leningen met een lange looptijd eerst daalt en dan ook stijgt. De inflatie in de eurozone is het afgelopen jaar fors gestegen van 2,2% in juli 2021 naar 8,9% in juli 2022.
Negatieve rente op je betaal-, spaar- en beleggersrekening
Van 1 januari tot 1 augustus 2022 betaal je 0,50% rente over het deel van je tegoed boven € 100.000* op je betaal-, spaar- en beleggersrekening. Vanaf 1 augustus 2022 geldt 0,00% rente. De rente geldt per rekening en niet per klant.
Hoeveel spaargeld mag je hebben 2021? In het jaar 2021 mag je een heffingsvrij vermogen hebben van € 50.000. Met een partner is het heffingsvrij vermogen vastgesteld op € 100.000.
Je kunt je spaargeld wegzetten bij een bank die door de overheid is erkend als een groene instelling. Zo'n groene bank investeert je spaargeld in duurzame initiatieven. Je kunt daarbij denken aan projecten voor duurzame energie, biologische landbouw en natuur- en milieubescherming.
Van Bruggen Adviesgroep acht het meest waarschijnlijke scenario dat de hypotheekrente in 2022 licht gaat stijgen met 0,2 à 0,4%.
De rentes zijn niet bijzonder hoog. Maar op zowel spaarrekeningen als depositorekeningen ontvangen Duitse spaarders nog rentes tot ongeveer een half procent. Ook als Nederlandse spaarder vind je bij het vergelijken van spaarrentes in Duitsland nog depositorentes rond een half procent.
Hierdoor kunnen ze een negatieve spaarrente rekenen. Sindsdien is een negatieve spaarrente voor vermogende spaarders de harde realiteit. Onder meer ABN AMRO, ING, Bunq en de Volksbank (ASN, Regiobank en SNS) gaan op 1 oktober 2022 de negatieve spaarrente weer afschaffen. Rabobank heeft dat op 1 augustus al gedaan.
Na jaren van een dalende hypotheekrente, is deze sinds oktober 2021 aan het stijgen. Ondanks de inmiddels forse stijging, is de hypotheekrente historisch gezien nog steeds laag.