In de prehistorie overleefde men aanvankelijk ook in het huidige België van jagen, vissen & verzamelen. Op het menu stonden bijv. wild & gevogelte; vis, schaal & schelpdieren; noten, (klein)fruit, honing, kruiden, knollen, wortels en paddenstoelen.
Typisch Belgische voedingsmiddelen zijn brood, graanproducten, aardappelen, bloemkool, witloof, spruitjes, boter, eerder vlees dan vis, varkensvlees, sauzen, speculaas, Brusselse en Luikse wafels, Luikse siroop (perenstroop) en 'filet américain' (rauwe tartaar) als broodbeleg.
In België eten we gemiddeld tussen 12.00 en 13.00 uur. Van alle landen in Europa lunchen, niet geheel verrassend, de Spanjaarden het laatst namelijk tussen 13.00 en 14.00 uur.
De heerlijke goudgele frietjes, stoofvlees op Vlaamse wijze, Luikse wafel, mosselen en nog veel meer. Ontdek de Belgische keuken tijdens je staycation of bezoek. België kent namelijk heel wat traditionele en culinaire gerechten.
Naast brood en pap aten ze ook veel bonen en peulvruchten. Van melk maakten ze de 'luxeproducten' zoals boter en kaas. Producten die alleen de welgestelden zich konden veroorloven. Dat gold ook voor vlees, voornamelijk rijke mensen aten dit.
Als ontbijt aten ze pap, pannenkoek, aardappel of brood met reuzel, stroop en af en toe jam. Als hoofdmaaltijd aten ze meestal een stamppot met veel aardappelen of een gerecht van peulvruchten, zoals bruine bonen en erwtensoep. Rijke mensen konden vaker vlees, vis en zuivel kopen.
Wat aten wij toen? Het eten was destijds goedkoop en simpel. De warme maaltijd bestond voornamelijk uit aardappelen, groente en (een klein beetje) vlees. Gerechten als stamppot, bruine bonensoep, watergruwel, hangop en rijstebrij waren aan de orde van de dag.
In België is de grootste saamhorigheid als het gaat om hoe laat er gegeten moet worden. Meer dan een derde van de bevolking bestelt tussen vijf en zes uur eten. De zuidelijk gelegen landen zijn, zoals verwacht, de laatste eters. In Spanje bestelt de grootste groep (30%) pas na achten eten.
Bier. Als je België zegt, zeg je natuurlijk bier. Belgen zijn grote bierliefhebbers en het is dan ook vrij normaal tijdens de lunch of aan het einde van de dag een biertje te drinken. Tevens kent het land enorm veel speciaalbieren, welke ook allemaal een eigen glas hebben.
Een vergelijking van Europees statistiekbureau Eurostat toont aan dat de Belgen het vaakst gesuikerde frisdrank drinken. Maar liefst 20,4 procent van de ondervraagde Belgen (15 jaar en ouder) geeft aan dagelijks minstens een keer naar het gesuikerde goedje te grijpen.
Volgens de laatste Belgische voedselconsumptiepeiling (VCP 2014) eet de gemiddelde Belg nog altijd te weinig gezond. En het is een probleem van de hele bevolking: jong en oud, mannen en vrouwen, met en zonder overgewicht, hoog- en laagopgeleid.
Moules-frites (mosselen met friet) geldt als het nationale gerecht van België. De Belgische kunstenaar Marcel Broodthaers verhief dit nationaal gerecht in 1966 tot kunst met zijn werk Grande Casserole de Moules.
Maar er is ook goed nieuws: een kwart van de Belgen gaat minstens één keer per week op restaurant en 10% zegt zelfs 3 keer per week of meer te gaan.
De naam Belgica werd voor het eerst vermeld door Julius Caesar. Hij duidde met Gallia Belgica een gebied aan in Noord-Frankrijk, België, Zuid-Nederland, Luxemburg en Zuidwest-Duitsland tot aan de Rijn. Het latere België kreeg na de val van het Romeinse Rijk een andere bevolkingssamenstelling dan in Caesars tijd.
De meeste Belgen schotelen hun gasten een erg traditioneel menu voor, zo blijkt uit een bevraging van warenhuisketen Carrefour bij meer dan 5.000 Belgen. Champagne, soep, fondue en ijsstronk spannen de kroon. De kans is groot dat u op oudejaarsavond een oester of twee, drie naar binnen slurpt.
De stoofkarbonade of stoverij is een typisch Vlaams gerecht. In Wallonië heet het ook wel carbonade flamande. Het gerecht is verkrijgbaar in de meeste frietkotten en talrijke restaurants in België.
Pils blijft populairst
Ondanks de stijging van het speciaalbier segment blijft pilsener wel het meest gedronken bier in België. Want 30,4% van de ondervraagden drinkt liefst pils. Dan volgen regionale bieren (14,4%), Trappistenbier (14,3%), Abdijbieren (14,2%) of andere sterkere blonde bieren (14,1%).
"Wanneer je eet is net zo belangrijk als wat je eet'', vertelt diëtiste Theresa Shank. Zij raadt aan om je ontbijt te nuttigen binnen de twee uur na het opstaan. "Als je in die tijdspanne eet, zal je door de dag heen meer controle hebben over je hongergevoel en stabiliseert je bloedsuikerspiegel'', legt ze uit.
Hollander eten het liefst vroeg. Samen met de Noren en de Denen zitten Nederlanders meestal vóór zessen aan de avondmaaltijd. En daarmee zitten we in Europa als vroegsten aan de warme hap. De reden voor die 'haast' laat zich eenvoudig verklaren: we willen vóór we de koffer induiken nog iets doen.
Dinner is de hoofdmaaltijd van de dag, meestal 's avonds gegeten. Supper is de laatste maaltijd van de dag.
Vroeger toen alles beter was, aten mensen stukken minder vlees. Veel vlees eten is een typisch teken van welvaart. Lekkers was alleen voor de zondag, zoals vla in plaats van pap en iets lekkers bij de koffie. Brood was basisvoedsel.
Aardappel, vlees, groente
Volgens het programma Andere tijden had in de jaren 60, 90 procent van de huishoudens geen koelkast, ging 80 procent van de mensen niet uit eten en waren groenten en fruit uit blik hartstikke populair. Elke dag stond er bijna hetzelfde op het menu: aardappel, vlees, groente.
Als ontbijt at men vaak bierpap, die werd bereid van bier, oud brood, boter en suiker. Of men at brood met boter en kaas en dronk daarbij een glas bier. Bier werd zeker in het begin van deze achttiende eeuw gedronken bij alle maaltijden en op elk uur van de dag.