Er zijn meerdere redenen waarom een litteken kan jeuken: De huid is aan het herstellen. Dit geldt vooral bij verse littekens en is een teken dat de huid aan het werk is. Er is een tekort aan vocht in het littekenweefsel.
Verse littekens jeuken omdat je lichaam bezig is om je huid te herstellen. Dat veroorzaakt jeuk. Een tekort aan vocht speelt dan meestal ook mee; beschadigde huid heeft moeite voldoende water vast te houden. Dezelfde factoren spelen mee als een oud litteken jeukt.
Het is vaak rood, iets verheven boven de huid en kan nog pijnlijk zijn en jeuken. Meestal ontstaat na enige maanden een vlak litteken met nagenoeg dezelfde kleur als de huid en zijn er geen klachten meer van jeuk of pijn.
Verder is het belangrijk om in de eerste 2 jaar het litteken te beschermen tegen UV licht. Littekens genezen in 1,5 tot 2 jaar.
Een littekenbehandeling duurt zo lang als nodig is om littekens te voorkomen óf verwijderen. Het uitrijpen van een litteken kan enkele weken, maar ook tot 24 maanden duren. Stop dus niet te snel! Onze littekencrème mag je onbeperkt blijven gebruiken.
Een chirurgische wond kun je na de operatie gewoon verzorgen met een beetje vaseline. Dat is vet, trekt nauwelijks in de huid en daardoor blijft je huid lang soepel. Op die manier laat je wonden en littekens het beste en comfortabel genezen.
De beste littekencreme volgens de consumentenbond is de Biodermal littekencreme. Het product is samengesteld om littekenweefsel soepel en zacht te houden en littekens zichtbaar te verminderen.
Het litteken vet houden door het in te smeren met bijvoorbeeld vaseline. Hierdoor blijft het soepel en geneest het sneller. Bescherm het litteken tegen de zon met een zonnebrandcreme factor 50.
Een andere klacht is voortdurende pijn bij het litteken. Af en toe kan er ook een flink stekende pijn (pijnscheut) voorkomen. De pijn kan nog maanden na de operatie ontstaan. Hoelang deze blijft bestaan, is per individu en indicatie verschillend.
Siliconengel of siliconenpleisters geven de beste resultaten. Gebruik ze snel na je verwonding of operatie. Het gebruik van een gewone verzorgende crème houdt de huid en het littekenweefsel soepel, waardoor het litteken wat minder zichtbaar kan worden.
De wond gaat jeuken omdat er een vochttekort ontstaat rondom de wond. Ondanks de jeuk: probeer er niet aan te krabben! Tip: Tik er zacht met het zachte deel van je vingertop op. Dit stilt vaak al licht de jeuk.
Een litteken kun je laten behandelen met niet-operatieve methoden, zoals een littekenpleister of camouflagetherapie, en door middel van operatieve methoden, zoals een laserbehandeling of littekencorrectie. Je kunt een litteken verzorgen door onder andere de wond schoon te houden en het littekenweefsel te masseren.
Een hypertrofisch (Latijn voor verdikt) litteken komt meestal voor bij jonge mensen, met name na brandwonden. Het komt vaak voor bij rossige mensen en mensen met een donkere huid. Dit litteken is meestal rood, verdikt en kan jeuk of pijn veroorzaken. Dit litteken wordt niet groter dan de oorspronkelijke wond.
Wanneer mag een litteken weer in de zon? Na een maand, of wanneer je litteken lichtroze en nauwelijks zichtbaar is, kun je er weer voorzichtig mee in de zon. Gebruik hoe dan ook altijd zonnebrand met minimaal factor 30, zoals de ALHYDRAN SPF 30. Na 1 tot 2 jaar kun je meestal weer 'normaal' met je litteken in de zon.
Patiënten met littekenpijn hebben de typische klachten van een neuropathische pijn, waarbij een voortdurende pijn aanwezig is afgewisseld met spontane aanvallen van een stekende pijn in het gebied van het litteken. De klachten kunnen met een klachtenvrije periode van maanden na een operatie ontstaan.
Dit onderhuidse littekenweefsel levert vaak klachten op die niet altijd erkend worden. Dit onderhuidse weefsel blijft in sommige gevallen groeien wat vaak pas na jaren klachten veroorzaakt. Daarom is het verstandig om direct na een medische ingreep te starten met een littekenbehandeling door middel van fysiotherapie.
Een litteken en het gebied er omheen kan na verloop van tijd pijn gaan doen. De oorzaak is in veel gevallen een beschadiging van een zenuwtak of een zenuwtak die vastzit in het littekenweefsel. Er kan ook neuroomvorming (een goedaardige uitstulping van een zenuwtakje) optreden.
Het litteken
Littekens ontstaan wanneer verwondingen van het bindweefsel zijn geheeld. Daarbij trekken collageenvezels zich samen die zich voordien in het gebied van de verwonding hebben vermeerderd. Vanwege deze samentrekking van de weefsels is het litteken steviger dan het omliggende weefsel.
Wanneer je litteken normaal herstelt neemt de verdikking/roodheid af binnen een paar weken. Je kan dit herstelproces ondersteunen met een littekencrème. Bij een blijvende (fel)rode of paarse kleur, is het een goed idee om te kijken naar een manier om het litteken te behandelen.
Er is geen bewijs dat littekens vervagen of verdwijnen door de behandeling met een crème of olie. Veel wetenschappelijke studies hebben uitgewezen dat een crème met het befaamde ingrediënt vitamine E helemaal niets uithalen. Soms kan het gebruik van vitamine E het uiterlijk van een litteken zelfs verergeren.
Vaseline. Gebruik minstens 5 dagen lang vaseline om de gewonde huid vochtig te houden. Vaseline voorkomt dat de wond uitdroogt; uit onderzoek is gebleken dat die droogte juist weefselschade en dus een vertraagde wondgenezing veroorzaakt.
Er is veel onderzoek gedaan naar de werking van siliconenverband, siliconenpleisters en siliconengels. Die sluiten de huid goed af, zodat er niet te veel vochtverlies is. Daardoor vermindert de jeuk, wordt het litteken minder rood en de huid soepeler. Bovendien doet het litteken minder pijn en wordt het vlakker.
Vochtinbrengende crème: littekens hebben vaak de neiging om droog en schilferig te zijn. Hierdoor worden ze makkelijker gekwetst. Het vet in een crème zal ervoor zorgen dat er minder vocht verdampt doorheen het litteken. Voorbeelden van hydraterende crème zijn: Nivea, Eucerine, dagcrèmes, nachtcrèmes, …
Litteken na operatie verzorgen
Dit zijn de eerste weken tot 2 jaar na de operatie. Hoe eerder je begint met bijvoorbeeld een littekencrème, hoe mooier/beter het resultaat. Je kunt dus het beste zo vroeg mogelijk beginnen met het verzorgen van je litteken. Begin bij de wondverzorging.
Een snelle en ongestoorde genezing vindt dus altijd plaats onder een pleister, een steriel wondverband of een kompres. Dat inzicht ligt ook aan de basis van het principe van vochtige wondgenezing. Niet in de droge lucht, maar juist in een vochtig milieu kan nieuw huidweefsel zich makkelijker vormen.