'Als iemand hartfalen heeft, dan heeft het hart minder pompkracht. Hierdoor kan iemand kortademig of benauwd raken, want er wordt extra vocht vastgehouden', legt Melis uit. 'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart.
' - Moet je 'in de rol kijken' tijdens het zwachtelen? 'Ja, als je niet in de rol kijkt, loopt de rol vast tegen het been en kun je dus niet (beenvolgend) zwachtelen.
'In de rol kijken'
Deze uitdrukking wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat je gemakkelijker het verband kan aanleggen. Je kijkt in de rol als je het rolletje verband op de arm of op het been kan leggen en om de arm of het been heen kan rollen.
Aandachtspunten. Kijk in de rol tijdens het aanleggen van het verband. Zet niet te veel rek op de hydrofiele zwachtel tijdens het afrollen, dit zorgt voor afknellen van de hand. Controleer of er geen tintellingen zijn in de vingers en de vingers niet gestuwd raken.
Synthetische watten verdelen de druk en absorberen wondvocht
Zo wordt afknelling voorkomen. Ook wordt de verstuiking door het drukverband gestabiliseerd. Bij ernstige bloedingen wordt een wonddrukverband aangelegd. In dit geval komt er eerst een steriel dekverband op de wond.
Wil je weten of het verband niet te strak is aangebracht en of de circulatie nog goed is? Duw dan met je vinger even stevig in de huid een stukje onder het verband. De huid zal wit kleuren, maar vrijwel direct weer de normale kleur aannemen bij een goede doorbloeding.
Voorkom drukplekken door zwachtels glad en zonder kreukels aan te brengen. Pijn en blauwe tenen of vingers na het zwachtelen kunnen duiden op te strak zwachtelen. Raadpleeg de behandelend arts als de pijn na het opnieuw zwachtelen aanhoudt. Als de tenen wit blijven, raadpleeg dan ook de behandelaar.
Het been van de cliënt wordt in de juiste houding gebracht waarna het tricot buisverband en/of polsterwatten worden aangebracht. Vervolgens wordt(en) de eerste zwachtel(s) aangelegd over het gehele onderbeen. Daarna wordt het been opnieuw gezwachteld, maar dan in tegengestelde richting van de eerste laag.
Het ACT-zwachtelen is de afkorting van Ambulante Compressie Therapie. Deze wordt toegepast met korte-rekzwachtels als een cliënt veel vocht in de benen vasthoudt, bijvoorbeeld na een operatie aan een heup.
'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart. Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
Aanbrengen: begin bij de tenen tot twee vingers onder de knieholte. Kijk IN de rol. Tijdens het aanbrengen licht uitrekken. Bij de voet dezelfde aanbrengmethode als bij korte rek aanbrengen zonder polstermateriaal, eventueel wel buisverband gebruiken.
' Dit betekent dat de slagaders zo vernauwd kunnen zijn, dat het bloed er minder makkelijk doorheen gaat. Melis: 'Zwachtelen kan dan funest zijn: door de druk kunnen de slagaders dichtgedrukt worden, waardoor er kans op afsterven is.
Zwachtelen wordt toegepast bij de behandeling van abnormale vochtophoping of wanneer u bijvoorbeeld een open wond aan het been heeft. Zwachtelen bevordert de vochtafvoer, zodat de open wond beter kan genezen. Er wordt gezwachteld totdat er voldoende afname van vocht is bereikt en de wond is genezen.
' Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart, legt Melis uit. 'Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
Hoelang zwachtelen en wanneer therapeutische elastische kousen? Zwachtelen is nodig zolang het oedeem in uw benen nog aanwezig is. Als het oedeem (voor zover mogelijk) verdwenen is, krijgt u therapeutische elastische kousen aangemeten om ervoor te zorgen dat het oedeem niet terug kan keren.
Synthetische watten zitten op een rol en worden gebruikt onder de ideaalzwachtel bij het aanleggen van een (wond) drukverband om de druk die wordt uitgeoefend gelijkmatig te verdelen. Synthetische watten zijn veerkrachtig en nemen goed vocht op bij een doorbloedende huidwond.
Door onvoldoende polsteren kunnen op drukpunten blaren en wonden ontstaan. Bij een slechte pompfunctie van het hart in combinatie met veel oedeem kan er door het aanbrengen van een drukverband zoveel vocht in de bloedbaan komen dat acuut hartfalen ontstaat.
De behandeling begint met het aanbrengen van een dun katoenen buisverband. Dit beschermt de huid tegen irritatie. Daarna wordt polstermateriaal als watten of pelotten aangebracht om de huid te beschermen en de druk van de zwachtels te beïnvloeden.
De belangrijkste contra-indicatie voor compressietherapie is arteriële insufficiëntie. Een (te) hoge druk kan de bloedtoevoer naar de huid en het onderhuidse weefsel verminderen en leiden tot necrose en ulceratie. Dit geldt met name voor patiënten bij wie de arteriële doorbloeding reeds verminderd is.
Deze zwachtels met een korte rek hebben een hoge werkdruk en een lage rustdruk en werken vooral bij mensen die regelmatig rondlopen. Lange rek zwachtels zorgen daarentegen voor een hoge werkdruk en zijn geschikt voor mensen die minder mobiel of immobiel zijn.
Gebruik lange-rek-zwachtels bij immobiele cliënten (niet ambulante compressietherapie) of bij cliënten bij wie de zwachtels vaak verschoond moet worden. Over de wijze van zwachtelen met lange-rekzwachtels bestaat geen consensus, maak hierover afspraken en ook over gebruik één of twee zwachtels.
Ook moet u er voor zorgen dat het verband niet nat wordt. Dit kan bijvoorbeeld door tijdens het wassen een plastic zak om uw enkel te doen. Het beste is om de enkel gedurende de hele dag (ook 's nachts) hoog te houden. Op deze manier wordt de zwelling minder en vermindert u de pijn.
Een ideaal zwachtel (ook wel ideaal windsel genoemd) is in combinatie met synthetische watten en een kleefpleister geschikt voor het aanleggen van een wondverband of drukverband.