Wilschut: “In de luchtwegen, waar ziekmakende virussen binnendringen, liggen bloedvaten. Als je het koud hebt, vernauwen deze bloedvaten zich,. Daardoor is de toevoer van lymfocyten, een speciaal soort afweercellen, naar de luchtwegen verminderd en hebben virussen dus meer gelegenheid om zich te vermenigvuldigen.”
Volkswijsheid. Volgens voormalig huisarts Ted van Essen zoeken mensen graag een verklaring voor hun griep en grijpen dan terug op volkswijsheden. Maar verkoudheid en griep zijn niet het gevolg van blootstelling aan koude lucht. Het is het gevolg van een virus.
Gelukkig zijn deze zorgen voor niks: uit onderzoek is namelijk gebleken dat je helemaal geen warme winterjas, mooie tussenjas of een zomerjas zoals een smart parka aan hoeft te hebben om wel of niet ziek te worden. Kou heeft namelijk in eerste instantie niets te maken met het feit dat je ziek wordt.
Als het lichaam sterk afkoelt, vernauwen de bloedvaten in het slijmvlies van neus en keel zich, waardoor daar minder bloed naartoe stroomt. Door die verminderde doorbloeding gaat de weerstand ook achteruit. Hierdoor kunnen de slijmvliezen in neus en keel gevoeliger worden voor een infectie.
Stijve spieren
Luchtverplaatsing of tocht is in de zomer immers meestal veel acceptabeler doordat de waterdamp op het lichaam (= zweet) dan sneller verdampt en de huid hierdoor koelt. Tocht kan ontstaan bij te sterke ventilatie. Ventileren met koude en vooral droge lucht kan zelfs zeer hinderlijk zijn.
Ook temperatuurwisselingen, zoals bij koude wind of tocht, of het zitten in een verkeerde houding kunnen spierpijn of stijfheid tot gevolg hebben. Ook een verhoogde spanning in de nek en schouderspieren door stress kunnen leiden tot spierpijn. Spierpijn is vrij onschuldig en verdwijnt meestal na een paar dagen vanzelf.
Door de brievenbus, langs het kruipluik of 'gewoon' onder de deur door: tocht kan overal vandaan komen. Het zorgt voor kou en onnodig energieverbruik. De oplossing is simpel: maak alle naden en kieren in je huis dicht, bijvoorbeeld met tochtstrips of kit.
Met nat haar in de kou stappen maakt een mens niet vatbaarder voor een verkoudheid. Dat zegt het hoofd van de huisartsenopleiding Dirk Devroey van de VUB in "De wereld vandaag".
Maar het is zeker niet zo dat het longweefsel in koude lucht zal bevriezen. Daar hoef je geen angst voor te hebben. Het uitgebreide netwerk van de bloedvaten in het longweefsel voorkomt dat dit gebeurt. Voor zover we nu weten kunnen de longen extreem koude temperaturen aan zonder beschadigd te raken.
Koude en vochtige lucht kan de longen prikkelen. Je kunt je daar op kleden of, in overleg met je arts, je medicijnen meer of minder gebruiken.
Verkoudheidsvirussen verspreiden zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht die door anderen weer worden ingeademd. Dit gebeurt vooral als mensen dicht op elkaar zitten in slecht geventileerde ruimtes (bijvoorbeeld in de bus, tram of trein, op kantoor, op school of in een kinderdagverblijf).
Griep wordt niet veroorzaakt door kou of regen, maar door het influenzavirus. In de winter is de luchtvochtigheid vooral bij koud weer veel lager dan in de zomer. Je slijmvliezen drogen uit en daardoor kan een virus makkelijker je lichaam binnendringen. Daarnaast blijven virussen langer in leven in droge lucht.
Als het erg warm is, kun je de baby laten slapen in een bodysuit, zonder pyjama en in een ongecoupeerde zomerslaapzak. Zelfs in het midden van de zomer, vermijd het maken van baby-slaapshirtless, want hij kon kou vatten tijdens de nacht, omdat tijdens bepaalde fasen van de slaap de temperatuur van het lichaam daalt.
Tocht (of trek) is de benaming voor koude of frisse windstromen binnenshuis. Tocht kan ontstaan doordat ramen tegenover elkaar open staan. Het is dan feitelijk de wind die van buiten komend door het huis stroomt. Ook als de deur tussen een koud en een warm vertrek openstaat wordt tocht gevoeld.
Als er luchtdruk verschillen zijn (veroorzaakt door bijvoorbeeld warmte of vochtigheid), dan zal de lucht zich gaan verplaatsen. In de open lucht heet dit wind, in huis heet dit tocht.
Een longontsteking krijgt u niet door wisselingen van het weer, kou vatten of door het in de tocht zitten. De veroorzakers zijn namelijk deeltjes die in de lucht zweven. Een airco die niet schoon is (en dus veel vieze bacteriën bevat) kan wél een reden zijn.
Misschien kan er dan ook iets aan gedaan worden. Het is goed om naar de huisarts te gaan als één (of meer) van de volgende beweringen voor jou geldt: Je hoest (opeens) veel en vaak, en voelt je benauwd. Je hoest veel of vaak, en dit duurt langer dan 3 weken.
In het kort. U kunt last hebben van hoesten, benauwd zijn, koorts en moe zijn. Drink veel, neem rust en rook niet. Vaak krijgt u medicijnen (antibiotica).
Omdat je het een stuk kouder hebt als je met je natte haar door de wind rijdt, wordt het slijmvlies in je neus droger. Hierdoor wordt het dikker en zal het minder goed werken. Dan kunnen al die virussen en bacteriën veel langer in je neus vast blijven zitten. Hierdoor kun je dus toch nog grieperig en verkouden worden.
Door het lichaam warm te houden, kan ons afweersysteem beter 'vechten' tegen het virus. Dit gebeurt door de bloedcirculatie naar het huidoppervlak te verminderen. Op deze manier koelt de bovenste huidlaag af, en kun je naast rillingen ook last krijgen van kippenvel en klappertanden.
Het kan maar duidelijk zijn: "Ga nooit, maar dan ook nooit met nat haar slapen." Volgens Mika van Leeuwen, beautydeskundige van Koffietijd, is nat haar veel kwetsbaarder en breekt daardoor veel sneller af. "Het beste is om je haar eerst aan de lucht te drogen en om het daarna droog te föhnen.
4 Meterkast
De plek waar allerlei koude leidingen vanuit de kruipruimte het huis binnenkomen. Rondom de buizen zitten vaak grote kieren waardoor koude, vochtige en muffe lucht het huis binnenkomt. Niet zelden zorgt dit ook voor vochtproblemen in de meterkast.
Vervangen van enkelglas
Je kunt zorgen voor opvulling in de kamer, door bijvoorbeeld planten voor het raam te plaatsen. Die zullen tocht deels tegenhouden. Wat het beste werkt is natuurlijk het vervangen van enkelglas door dubbelglas. Ook ideaal voor in de zomer, het houdt namelijk ook warmte tegen.