Een gevolg van ouder worden is dat spieren afnemen in omvang. En spieren verbruiken meer energie dan vetweefsel. Omdat je spiermassa afneemt, heb je dus minder energie nodig en daarom wat minder eten. Gemiddeld hebben mensen vanaf een jaar of 60 minder energie nodig.
Naarmate we ouder worden, neemt dit aantal af. Wist je dat smaakpapillen worden eens in de 2 weken afgebroken en opnieuw aangemaakt? Na het 40e levensjaar gaat het afbreken van de smaakpapillen even snel, maar de aanmaak trager. Daardoor zijn er steeds minder smaakpapillen en ervaren we smaak minder of anders.
Begeleid en ondersteun de patiënt zonodig bij het accepteren van het naderende levenseinde. Blijf met hem in contact en vraag je zelf geregeld af wat je voor hem kunt betekenen in deze laatste levensfase. Blijf de patiënt de zorg en verzorging bieden die hij nodig heeft.
De oorzaken van ondervoeding zijn niet alleen fysiek, maar ook psychisch of sociaal. Fysieke factoren zijn bijvoorbeeld een slechte eetlust, kauw- of slikproblemen, hoog medicijngebruik of het hebben van een ziekte, waaronder dementie. Ook kunnen mensen problemen hebben met het zelf boodschappen doen en koken.
De helft van de patiënten overlijdt binnen 13 dagen na het stoppen met eten en drinken. U heeft zelf ook enige invloed op de tijdsduur. Als u besluit om toch iets te drinken (meer dan een half kopje per dag), dan kunt u hiermee het proces vertragen. De periode tot overlijden kan dan enkele weken tot maanden duren.
Ouderen met dementie willen soms niet eten, omdat ze denken dat ze al gegeten hebben. Of ze voelen niet meer dat ze honger (of dorst) hebben. Ze kunnen zelfs denken dat het eten vergiftigd is, omdat ze waanbeelden krijgen door de dementie. Dan verzetten ze zich ertegen.
Om het moment van sterven te bespoedigen, kan een ernstig zieke er bewust voor kiezen met eten en drinken te stoppen. Dat kan geleidelijk, maar ook op één bepaald moment. weken. Als hij af en toe nog wat water drinkt, kan het iets langer duren (meerdere weken).
Als het u niet lukt drie maaltijden per dag te eten, verdeel het dan over meerdere eetmomenten bijvoorbeeld 6 keer per dag een kleine maaltijd; Neem bijvoorbeeld ook iets tussendoor bij de koffie of thee; Voldoende drinken is belangrijk, zo'n 1,5 tot 2 liter per dag.
Bijvoeding voor volwassenen of ouderen kan bestaan uit sondevoeding, drinkvoeding of poeder. Het poeder kunt u bijvoorbeeld oplossen in de soep of maaltijd. De eiwitten en energie in de bijvoeding zijn belangrijk om het herstel te bevorderen en om spiermassa te behouden.
Als je ondervoeding hebt, krijg je minder energie (calorieën) eiwitten, vitamines en mineralen binnen dan je nodig hebt. Het lichaam gebruikt dan reservevoorraden in vet- en spierweefsel. Zo worden vet en spieren afgebroken. Vooral de afbraak van spieren is nadelig.
Goede voeding is van belang om in een goede conditie te blijven en daardoor actief te kunnen zijn, zowel lichamelijk als geestelijk. Door voldoende en gevarieerd te eten heeft u minder risico op gewichtsverlies, osteoporose, vallen en botbreuken, griep en andere aandoeningen.
Versterven kan worden omschreven als het natuurlijke proces van uitdrogen in de laatste levensfase. De stervende patiënt gaat steeds minder eten en drinken, omdat het lichaam daaraan geen behoefte meer heeft. Het lichaam droogt vervolgens uit, de patiënt wordt steeds suffer en slaapt tenslotte in.
Behandeling ondervoeding bij ouderen
Als u afvalt raden we aan meer te eten. Vooral extra energie (=calorieën) en eiwitten zijn nodig om weer aan te komen. Extra eiwitten zijn belangrijk bij de opbouw van de spieren en wondgenezing. Eiwitten zijn de bouwstoffen van ons lichaam.
Met het ouder worden verandert de samenstelling van je lichaam. Zo nemen je spieren in omvang af, worden je botten brozer en neemt het vetweefsel toe. Omdat je spiermassa afneemt, heb je minder energie nodig en daarom ook wat minder eten. Het ouder worden kan ook betekenen dat je minder beweegt.
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
Indeling fases van dementie
Een andere veel gebruikte indeling is de omschrijving van de vier fases van ik-beleving bij dementie; de bedreigde ik of cognitieve fase; de verdwaalde ik of emotionele fase; de verborgen ik of psychomotore fase; de verzonken ik of zintuiglijke ervaring.
Laatste fase alzheimer
In dit stadium heeft de persoon nog meer hulp nodig. Geleidelijk wordt hij volledig afhankelijk van anderen. Het geheugenverlies is groot: de persoon kan bekende voorwerpen, mensen of plekken niet meer herkennen.
Om verschillende redenen ontstaan er bij dementie situaties waarin de zorg voor hygiëne verre van vanzelf gaat. Een verminderd besef van hygiëne kan verschillende oorzaken hebben: je naaste kan vergeten dat ze al dagenlang niet is gewassen en denken dat dat onlangs nog is gebeurd.
Mensen met dementie hebben een verhoogd risico op ongewenst gewichtsverlies en uitdroging. Hiervoor zijn verschillende oorzaken. Zo wordt het voor mensen met dementie steeds moeilijker om zelfstandig te eten en is er vaak sprake van onrust, of juist slaperigheid.
Mensen die bezig zijn met gezonde voeding, letten vaak ook op andere dingen. Zoals voldoende bewegen en niet roken. En dat heeft allemaal weer invloed op gewicht, hoge bloeddruk en de kans op suikerziekte. Allemaal risicofactoren voor dementie.
Als dit proces echter gepaard gaat met goede begeleiding en verzorging, kan het tot een rustige en zachte dood leiden. Dat heeft het menselijk lichaam grotendeels aan zichzelf te danken: door te vasten maakt het lichaam endorfine aan. Dit zorgt voor een prettig gevoel. Op den duur komt daar een zekere sufheid bij.
In de stervensfase hebben mensen vaak weinig tot geen behoefte aan eten en of drinken. Mensen verliezen snel gewicht en hun lijf en gezicht veranderen. Zo vallen de wangen in, wordt de neus spits en komen de ogen dieper in de kassen te liggen.
De duur van de stervensfase is voor elk mens uniek, gemiddeld duurt deze fase 72 uur. Wanneer mensen zich in de laatste levensfase bevinden, hebben zij vaak weinig of geen behoefte aan voedsel en vocht.