Plato symboliseert de speculatieve filosofie doordat hij naar boven wijst, naar het spirituele, het bovennatuurlijke. Aristoteles wijst juist naar de aarde, als bron voor alle wetenschappelijke kennis. De boeken die ze in handen hebben verwijzen hier ook naar.
De Ideeënleer (ook wel Vormenleer) is een bekende theorie van Plato. Plato stelt dat de realiteit bestaat uit twee niveaus, namelijk de waarneembare, zintuiglijke wereld waarin alles veranderlijk is en de eeuwige, onveranderlijke wereld die alleen toegankelijk is voor het denken.
Volgens Plato is de mens in staat deze Ideeën te kennen. In de Meno geeft hij hiervoor als verklaring dat onze ziel in een eerder leven de Ideeën heeft aanschouwd, en zich deze weer herinnert (anamnese) als ze, in ons lichaam verblijvend, de flauwe afschaduwingen ervan in de voorwerpen om ons heen ziet.
De school van Athene is een van de bekendste schilderij uit de Renaissance. Dit fresco van Raffaello Sanzio (1483-1520) – ook wel 'Rafael' – hangt in het Vaticaan. Belangrijk zijn de wijzende vingers van de twee centrale figuren in het centrum van het schilderij: Plato en Aristoteles.
Op Renaissancescholen wordt degelijk onderwijs gegeven op basis van klassieke en moderne onderwijstechnieken die zich hebben bewezen. De 'meester' of 'juffrouw' staat centraal en moet een hoog niveau hebben, want goed onderwijs staat of valt met goede docenten.
Beschrijving. De school van Athene beeldt het rationele ware uit, oftewel de filosofie en haar rationele zoektocht naar de Waarheid. De school van Athene is een duidelijk voorbeeld van de tijdgeest waarin Rafaël leefde: de renaissance.
Bij Plato is de ziel het morele en intellectuele zelf, dit in onderscheid met de passies en lust c.q. plezier en allerlei zintuiglijke aspecten van het menselijk bestaan.
De filosoof Plato doorzag als geen ander de doortrapte sofisten uit zijn tijd. In dit postuum interview: was de grote ontmaskering van Cambridge Analytica voor hem geen feest der herkenning?
Plato's grot
Plato geloofde dat belangrijke ethische waarden bestaan in de vorm van Ideeën. De Idee is een perfect voorbeeld van hoe iets zou moeten zijn. Deze Ideeën bestaan los van de aarde en blijven voor altijd hetzelfde. Wij vinden bijvoorbeeld dat sommige dingen rechtvaardiger zijn dan andere.
Platonische liefde (amor platonicus) of een platonische relatie staat voor een liefdesrelatie zonder seks. Een innige vriendschap wordt wel omschreven als een platonische liefde. Een platonische verhouding of liefde is niet hetzelfde als een verstandshuwelijk.
Het 'Schone' is volgens Plato één met het 'Ware' en het 'Goede' en wordt veel in verband gebracht met getalsverhoudingen en harmonieën. Hij zag de kunst (vooral poëzie en schilderijen) niet als een hoogstaand vakgebied. Deze mening komt voort uit zijn 'Ideeënleer'.
Volgens Epicurus bestaan er geen godheden en is er ook geen leven na de dood: er zijn enkel atomen en lege ruimte. Verder is er na de dood slechts een volledig niets, en omdat de mens in dit volledige niets geen pijn kan ervaren, is de dood niet iets slechts voor de mens. Ook taoïstisch filosoof Zhuangzi (370 v. Chr.
Socrates beschrijft de dood als de scheiding van het lichaam met de ziel. Het lichaam sterft af; de ziel is onsterfelijk en gaat verder. En de ziel is het belangrijkste is in ons leven, want, met de ziel, door na te denken, kunnen wij het hoogste, de waarheid, bereiken.
Rechtvaardigheid in de staat houdt voor Plato in dat iedereen doet waar hij het best voor geschikt is. Omdat hij ervan uitgaat dat mensen niet gelijk zijn, is zijn ideale staat dus geen democratie. Om dezelfde reden brengt hij een hiërarchie aan binnen de vijf mogelijke staatvormen.
Een sofist denkt dat hij wat weet, een filosoof weet dat hij juist heel weinig weet en probeert meer te weten te komen. Filosoof betekent iemand die naar inzicht streeft. Socrates zei dat hij maar één ding wist: dat was dat hij niets wist.
De socratische ironie is een discussiemethode waarbij onwetendheid wordt voorgewend om op die manier schijnwijsheid door te prikken: een slechts in schijn onwetende ontmaskert door een schijnbaar naïef-onschuldige vraagstelling de absurditeiten, waanwijsheden en pretenties van een zelfverzekerde.
De sofistiek is een Griekse, filosofische beweging die in de 5e eeuw v. Chr. voortvloeide uit de presocratische filosofie. Ze bestond uit sofisten ('leraren') rondtrekkende onderwijzers die tegen betaling les gaven in ethiek, logica en retorica.
Een oude ziel is een ziel met een relatief groot bewustzijn. Vaak is zo'n ziel vaak op aarde geweest en heeft zo'n ziel veel levenservaring opgedaan. Met een jonge of nieuwe ziel wordt vaak een ziel bedoelt die weinig op aarde is geweest en weinig levenservaring heeft opgedaan.
Rechtvaardigheid is volgens Plato “iedereen geven wat men hem verschuldigd is”.
Zoals je ziel je levensloop op aarde is, zo is je geest je levensloop met God. Je geest is als het ware je lijntje met Hem. Iedereen die God (de Heilige Geest) wil toelaten in zijn of haar leven mag van God een nieuwe geest krijgen. Je geest zou je ook kunnen omschrijven met het woord 'levenskracht'.
Waar het wereldbeeld eerst geocentrisch was (de aarde als centrum), veranderde dit tijdens de Renaissance naar heliocentrisch (de zon als centrum). Een veranderend mensbeeld. De visie van de humanisten zorgde voor een groeiend individualisme en een focus op het aardse leven.
Samenvatting Renaissance (1500-1700)
Er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen de Middeleeuwen en de Renaissance. Zo staat bijvoorbeeld in de Middeleeuwen God centraal en dit maakt in de Renaissance plaats voor de mens. Ook draait het in de Middeleeuwen vooral op de hemel en om het geloof.
In de zelfstandige steden in Italië was men rijk genoeg te investeren in kunstenaars en wetenschappers. Een mooi leven ('carpe diem': pluk de dag) werd belangrijker dan je leven lang sober leven om je voor te bereiden op het hiernamaals ('memento mori': gedenk dat je sterfelijk bent).