Deze ganzen zijn dus niet op trek tussen winter- en zomerverblijfplaats, maar zijn aan het forenzen tussen dagbesteding en nachtverblijf. Slaaptrek heet dat. Vogels kunnen zich oriënteren op hemellichamen.Als het bewolkt is zijn maan, planeten en sterren niet te zien, en toch vinden vogels hun weg in de nacht.
Communiceren in het donker
'Het is niet dat ze nu meer lawaai maken, maar het is vooral de massa', zegt Dijksterhuis. 'Ze vliegen in het donker en kunnen elkaar niet goed zien. Al kunnen vogels veel beter zien dan mensen. Ze houden contact door te gakken.
'Er komen constant indringers overvliegen en dan moeten die paren daarop reageren. Ze maken dan een hoop herrie om aan te geven dat het hún plek is en dat die andere ganzen moeten doorvliegen. Dat moet wel agressief overkomen en dus maakt het veel geluid', legt Majoor uit.
In het klassieke patroon van de vogeltrek vliegen grote zwermen ganzen in de lente vanuit het zuiden van de VS naar het noorden, waar ze op vaste plekken in het hoge noorden van het continent neerstrijken om er te paren en hun jongen uit te broeden.
Ganzen en zwanen slapen het liefst gezamenlijk op rustig en open water. Ze doen dat om verschillende redenen. Als je als gans in een grote groep zit, ben je veiliger. De kans dat een roofvijand tijdig wordt opgemerkt is namelijk veel groter.
Groenvoer zoals sla, andijvie, witlof en gemaaid gras mag je altijd bijgeven. Tijdens de winterperiode kan je een graanmengsel bijgeven zodat de ganzen wat extra vet krijgen. Ganzen die aan de leg zijn, geef je best schelpengrit bij om aan de calciumbehoefte te voldoen. Voor ganzenkuikens is er opfokvoer op de markt.
De kolgans verblijft 's zomers in Noord-Rusland op de toendra. In de winter trekken ze naar Denemarken en verder tot aan Bretagne. In Nederland zien we grote concentraties in het Deltagebied, Flevoland en Friesland. De kleine rietgans leeft 's zomers van hetzelfde menu als de kolgans maar dan in Finland en Lapland.
Deze ganzen leggen de 3000 km lange reis in slechts 5 dagen af. Dat ze zo snel kunnen, was een grote verrassing voor ons.
Ganzen vliegen tijdens de vogeltrek in V-formatie omdat het energie bespaart ten opzichte van het achter elkaar vliegen.
Elke winter komen ze weer; de overwinterende ganzen. De meeste van deze ganzen broeden op de noordelijke toendra's van Noord-Europa. In Nederland verblijven midden in de winter er meer dan 2 miljoen stuks! Een gans die niet broedt in ons gebied, maar in groten getale in Waterland overwintert is de kolgans.
Ganzen verjagen kan gebeuren met behulp van een vogel afweerpistool(VAP), laser of het plaatsen van linten. Vaak hebben deze ganzen verjaagmethoden een kortstondig resultaat. Maar zo kan men soms net een schadegevoelige periode van gewassen overbruggen met deze werende middelen.
Gedomesticeerde ganzen kan je over het algemeen gemakkelijk hanteren en onderzoeken hoewel dit stress veroorzaakt. Ze kunnen zich verdedigen door te flapperen met hun vleugels, uit te halen met hun poten of door te bijten.
Je kunt een agressieve gans kalmeren door respectvol zijn territorium te verlaten. Blijf rustig en loop langzaam achteruit weg. Doe niets dat de situatie zou kunnen doen escaleren, zoals gaan schreeuwen. Als je gewond raakt, moet je op zoek gaan naar medische hulp om de wonden te laten onderzoeken.
Soorten als roerdomp, dodaars, waterral en meerkoet kunnen in hun nachtelijke vlucht totaal anders roepen dan overdag.”
Insectenetende vogels en hun prooien gaan lager vliegen als er minder stijgende lucht is. De lucht stijgt als hij opwarmt (bijvoorbeeld doordat de aarde, nadat ze de gehele dag is opgewarmd door de zon, de onderste luchtlagen zal opwarmen).
Ganzen slapen het liefst gezamenlijk op rustig en open water. Als je als gans in een grote groep zit, ben je veiliger. De kans dat een roofvijand tijdig wordt opgemerkt is namelijk veel groter. Een andere reden is dat er op slaapplaatsen informatie kan worden uitgewisseld over goede foerageergebieden.
Tijdens het vliegen praten de ganzen met elkaar. De achterste ganzen moedigen de voorste aan om op snelheid te blijven. Een gans kan snelheden tot maximaal 46 kilometer per uur halen. Ganzen zijn monogaam: paren blijven hun hele leven bij elkaar.
Vogels vliegen vaak in een V-vorm. Dat doen ze niet alleen omdat het zo leuk allitereert, maar om energie te sparen. Bij een vliegende vogel is de druk onder de vleugel hoger dan de druk erboven. Die lucht wil dus opstijgen en die stuwt de vogel omhoog.
De natuurlijke vijand van de gans, de vos, wordt in Nederland intensief bejaagd. Vossen zijn geduchte predatoren van ganzenlegsels, kuikens en (soms) volwassen grauwe ganzen.
Het bevindt zich vaak in boomholtes of onder struik/boom bij water. Broeden ook in oude nesten van blauwe reigers, ooievaars en, tot diep in bos, van buizerds en haviken. Broedduur 28-30 dagen, jongen (nestvlieders) na 65-70 dagen vliegvlug.
Op het hoogtepunt in de winter verblijven in Nederland tussen de 1,8 en 2 miljoen ganzen. Het overgrote deel broedt veel noordelijker op de toendra's van Nova Zembla, Spitsbergen, Scandinavië, en Siberië. Ze brengen de winter in Nederland door omdat het hier warmer is en er voldoende voedsel is.
Huisvesting. Ganzen zijn groepsdieren en mogen daarom nooit alleen worden gehouden. Als u niet meer dan twee dieren wilt houden kunt u kiezen uit een koppel (gans en gent) of twee ganzen (vrouwtjes). Wilt u meer dieren dan is een trio (gent met twee ganzen) een mogelijkheid.
De jacht op ganzen is barbaars.
Denk maar aan ganzen die een alarmhouding aannemen (kop omhoog, hals smal en lang). Of een fuut die zich groot maakt, door de veren op te zetten, wanneer een belager te dicht bij het nest komt. Verschillende vogels communiceren ook met hun mooie, opvallende kleuren, om vrouwtjes te imponeren.