Volgens ons wetboek mag een verdachte alleen in beperkingen worden gezet wanneer dit voor het lopende onderzoek stikt noodzakelijk is. Wanneer dit wordt vertaald naar de juridische theorie, wil dat zeggen beperkingen niet kunnen worden opgelegd wanneer de onderzoeksgrond niet van toepassing is.
De verdachte die in beperkingen zit, verblijft 23 uur per dag op zijn cel. Hij mag een uur alleen luchten. De verdachte wordt zo veel mogelijk geisoleerd gehouden van de medegedetineerden. En zoals gezegd hebben de beperkingen ook tot gevolg dat de verdachte geen contact mag opnemen met de buitenwereld.
Hoe lang kunnen beperkingen duren? De duur van de beperkingen is niet wettelijk vastgelegd. Het is dus mogelijk een verdachte verschillende weken of maanden in beperkingen te houden. Dergelijk lange beperkingen komen we meestal tegen in de grotere zaken.
Als een verdachte is aangehouden, wordt hij of zij voorgeleid voor een hulpofficier van justitie (HOVJ). Hierna kan de hulpofficier van justitie het bevel geven de verdachte voor maximaal negen uur op te houden voor onderzoek als het gaat om een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten.
Sinds 1 maart 2017 mag de politie u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek. Bijvoorbeeld om uw vingerafdrukken af te nemen of foto's te maken. De tijd tussen 0.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee. In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
Verdachte zijn betekent dat er een redelijk vermoeden aanwezig is dat u een strafbaar feit heeft gepleegd, zoals vermeld in artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. Het feit dat de politie een onderzoek tegen u is begonnen kan betekenen dat u al verdachte bent, maar dat hoeft niet.
De politie besluit onderzoek te doen
De politie doet sporenonderzoek en verhoort getuigen en verdachte(n). Is het onderzoek afgerond en de verdachte opgepakt? Dan gaat de zaak door naar de officier van justitie. Je krijgt hierover een brief van de politie.
U bent niet altijd een verdachte als de politie bezig is met een onderzoek tegen u. Het is ook mogelijk dat de politie met een opsporingsonderzoek bezig is om een bepaalde zaak uit te zoeken. Vaak begint zo'n onderzoek met een aangifte. Uit dat onderzoek kan dan blijken dat u als verdachte wordt aangemerkt.
De officier van justitie beslist wat er met de zaak gebeurt. Mogelijke uitkomsten: De officier van justitie bepaalt zelf de straf. Daarmee begint de fase van de strafuitvoering.
De politie onderzoekt
Heb je aangifte gedaan of was de politie aanwezig bij het misdrijf? Dan beslist de politie of er een onderzoek komt of niet. Je krijgt hierover bericht.
Wat je kan proberen is bellen met 0900-8844, zeggen dat je je bijzonder zorgen maakt en aan hen vragen of er vannacht bijzonderheden zijn geweest die verband kunnen houden met je vriend. Mogelijk dat hen iets bekend is en men dit wil delen. Let op, men heeft geen plicht om mededelingen te doen, maar vragen mag altijd.
Een rechter beslist over de voorlopige hechtenis. Een rechter beslist over bewaring of gevangenhouding/gevangenneming.
Het voorarrest kan dus in totaal uiterlijk 110 dagen duren: maximaal 2 keer 3 dagen inverzekeringstelling; maximaal 14 dagen bewaring; maximaal 90 dagen gevangenhouding.
In totaal kan de politie u dus maximaal achttien uur ophouden (negen uur ophoudduur plus de tijd tussen middernacht en negen uur in de ochtend) voor onderzoek. Deze uren gaan overigens pas in op het moment dat de hulpofficier van justitie heeft beslist over het verder onderzoek.
De politie kan bijvoorbeeld een informatieverzoek doen bij WhatsApp, of de chatgeschiedenis uit de cloud opvragen bij Apple. Of het gekoppelde telefoonnummer volgen. Opsporingsdiensten kunnen software kopen die mobiele gebruikers 'onzichtbaar' volgen en hun locatie achterhalen.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Om tot een bewezenverklaring te komen, moet er sprake van voldoende wettig en overtuigend bewijs. De eis dat er voldoende wettig bewijs is, houdt in dat er een minimum aan bewijs aanwezig moet zijn in het dossier om een verdachte te kunnen veroordelen.
Een redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit. U bent dus een verdachte als er voldoende aanleiding is om u te verdenken van het plegen van een strafbaar feit. Het is dus onvoldoende als een politieagent op grond van pure intuïtie denkt dat u iets strafbaars gedaan heeft.
U bent verdachte tot het tegendeel bewezen is
Als verdachte bent u nog geen dader. Want in Nederland bent u onschuldig totdat: een strafrechter u in zijn uitspraak schuldig verklaart. de officier van justitie u via een strafbeschikking schuldig verklaart.
Een verdachte hoeft niet aan zijn of haar eigen veroordeling mee te werken. Om die reden heeft een verdachte een zwijgrecht. Tijdens een verhoor zal de verdachte te horen te krijgen dat hij of zij niet tot antwoorden verplicht is. Hiermee krijgt de verdachte de zogenaamde cautie.
Wat gebeurt er nadat ik als verdachte ben gehoord? Na verhoor neemt de officier van justitie een beslissing: Uw zaak wordt geseponeerd. U krijgt een oproep voor een strafzitting.
Bewijsregels. In hoofdlijnen en vrij vertaald gelden de volgende bewijsregels binnen het strafrecht; Voor een bewezenverklaring zijn slechts twee bewijsmiddelen nodig. Dit noemen we ook wel het strafrechtelijk bewijsminimum.
De rechter kan uw zaak bij verstek behandelen. Hij behandelt uw zaak dan zonder uw aanwezigheid en zonder dat u uw advocaat daartoe heeft gemachtigd. Soms verleent de rechter geen verstek, omdat hij het nodig vindt dat u aanwezig bent. De zaak wordt dan uitgesteld en u wordt nogmaals opgeroepen.