De Maas is een regenrivier In het stroomgebied van de Maas ligt in de winter soms sneeuw, zeker in de Ardennen. Maar in het algemeen is het waterpeil in de Maas nagenoeg volledig afhankelijk van regenval. Tijdens lange droge perioden is de waterstand daarom heel laag, zeker in Frankrijk en België.
De Maas bereikt vandaag een piek van 44m38 TAW, het hoogste peil sinds juli 2021.
Ook de Maas ondervond een flinke stijging sinds eind december 2023, met een hoogtepunt in de eerste week van januari 2024. De stijging in de Rijn leidde ook tot hoge waterstanden in het IJsselmeergebied, waarbij het IJsselmeer zijn hoogtepunt bereikte op 4 januari 2024 en het Markermeer op 7 januari 2024.
Maas. Vandaag de laatste dag met regen, maar de hoeveelheden in de Ardennen vallen mee; dus geen verdere stijging op komst in de Maas. Zijbeken in de Ardennen zijn nu stabiel of dalen al licht. De Maas bij Maastricht blijft ook vandaag nog schommelen tussen 1000 - 1100 m3/s.
Ingenieur Cornelis Lely besloot rond 1890 dat de Andelsche Maas moest worden afgesloten. De Bergsche Maas werd gegraven om zo de Maas in verbinding te brengen met de zee. De Andelsche Maas werd afgedamd bij het Gelderse Well.
' Normaal is de Maas een behoorlijk vervuilde rivier in Europa, stelt Van Emmerik, maar tijdens de overstroming in 2021 was deze rivier net zo met plastic vervuild als notoir vervuilde rivieren in Azië. De onderzoeker heeft ook advies hoe we de vervuiling van plastic afval tijdens overstromingen kunnen beperken.
De Maas is het hart van Maastricht, gaf de stad zijn naam en beïnvloedt er het leven op meer manieren dan je denkt. Maastricht is ontstaan waar de Jeker de Maas ontmoet. De Romeinen bouwden een castrum en later een brug bij deze doorwaadbare plaats, ze noemden het Traiectum ad Mosa, “oversteekplaats aan de Maas”.
De Maas, de Roer en diverse lokale beken treden jaarlijks buiten hun oevers. De kans dat de Maas overstroomt is tegenwoordig veel kleiner dan in 1993 en 1995. Dat komt doordat er de afgelopen jaren veel veiligheidsmaatregelen getroffen zijn. De permanente waterkeringen zijn veelal voldoende om overlast te beperken.
Hoogwater 1995: wat gebeurde er? In 1995 was het nood aan de man in een groot deel van Nederland, ook in het midden van het land. Bij de stuw van Amerongen werd een maximale waterstand bereikt van NAP +8.13. Ook op andere plaatsen in de regio steeg het water ver boven NAP.
Op zondag 7 of maandag 8 januari 2024 verwachten we de hoogste waterstand, naar verwachting 14 tot 14.50 m boven NAP bij Lobith. Dit is een vergelijkbare stand met die van 28 december 2023. Toen bereikte de Rijn een waterstand van 14.52 m boven NAP. Deze waterstanden komen gemiddeld eens in de 5 jaar voor.
Verschil tussen eb en vloed niet overal hetzelfde
Het verschilt per locatie wanneer het eb of vloed is. Ook varieert het verschil tussen beiden per plaats. Als het water niet makkelijk naar en van de oceanen kan stromen is er weinig verschil. Een voorbeeld hiervan is de Straat van Gibraltar en de Middellandse Zee.
Opnieuw wateroverlast in Limburg, 2024 is het natste jaar ooit: “Dit zou iedereen zorgen moeten baren” 2024 zal de boeken ingaan als het natste jaar sinds het begin van de metingen, in Limburg meer nog dan elders. In het zuiden van de provincie kwam al ruim 1.040 liter neerslag naar beneden.
De Maas is steeds vaker te vies voor drinkwaterbedrijven. Ze kunnen het water uit de rivier minder gebruiken, omdat hij te zwaar vervuild is. In de Maas wordt op vier locaties water ingenomen. Maar als het water te vies is, wordt de waterwinning daar tijdelijk stopgezet.
In juli 2021 had de provincie Limburg te maken met omvangrijke overstromingen als gevolg van zware regenval. Veel beken en rivieren traden in Limburg buiten hun oevers en richtten grote schade aan.
Wateroverlast is niet te voorkomen
In Nederland komen de grote West-Europese rivieren de Maas en de Rijn samen. Extremer neerslag in de stroomgebieden van deze rivieren (Zwitserland, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland) zorgt ervoor dat waterstanden in ons land snel kunnen stijgen.
De zware noordwesterstorm zorgde samen met springtij voor een springvloed. Zeewater stuwde op tot uitzonderlijke hoogtes. Bij Hoek van Holland bereikte het water de hoogte van 3,85 m boven Normaal Amsterdams Peil (NAP). (Een NAP-hoogte van 0 m is nu ongeveer gelijk aan het gemiddeld zeeniveau van de Noordzee).
In het toekomstbeeld van de natuurambitie voor 2050 en verder is de Noordzee een gezonde, dynamische zee met een karakteristieke diversiteit aan soorten in, op en boven het water, met een evenwichtige leeftijdsopbouw.
De evacuatie van het Rivierenland was de grootste evacuatie in de geschiedenis van Nederland, die plaatsvond op 31 januari 1995. Op die dag werden meer dan 250.000 mensen in Zuidoost-Nederland geëvacueerd omdat de Rijn, Maas en de Waal een gevaarlijk hoge waterstand hadden en dreigden te overstromen.
Op basis van de actuele hoogtekaart en de huidige inrichting van Nederland kunnen we stellen dat: 26% van het landoppervlak van Nederland beneden NAP ligt; 59% van het landoppervlak van Nederland (dus excl. Waddenzee, IJsselmeer en ander open water) gevoelig/kwetsbaar is voor overstromingen.
Door klimaatverandering stijgt de zeespiegel en weersomstandigheden veranderen ook. Eerst maar eens over die weersomstandigheden. Een hevige noordwesterstorm (windkracht 10) was de belangrijkste veroorzaker van de Watersnoodramp van zeventig jaar geleden. "De kans op zo'n storm is heel klein, maar nog steeds aanwezig.
Actuele situatie Maas
Pieter weer dalende, en bedraagt momenteel 450 m3/s. Vanwege uitblijven van neerslag zal deze daggemiddelde afvoer blijven dalen, tot een waarde van ongeveer 225 m3/s aan het eind van deze zichtperiode. Dit is onder het langjarig gemiddelde voor deze tijd van het jaar (500 m3/s).
De Maas wordt gezien als de oudste permanente rivier met een leeftijd tussen 320 en 340 miljoen jaar oud. Enkel de "Finke River" in Australië is ouder maar deze rivier staat sommige delen van het jaar volledig droog.
De Maas is vanaf de Sluis van Klein Ternaaien tot aan de stuw van Borgharen bevaarbaar. Na de stuw vormt de Maas de Grensmaas. De Grensmaas is niet bevaarbaar tot aan Maaseik.
Herkomst en betekenis Maas
Maas is afgeleid van Thomas. Thomas is een Griekse naam met de betekenis 'tweeling'. De naam is bekend uit de Bijbel, een van Jezus' leerlingen heette zo. De uitdrukking 'ongelovige Thomas' verwijst naar hem: Thomas wilde aanvankelijk niet geloven dat Jezus echt uit de dood was opgestaan.