De Maas. De Maas is een rivier die sterk reageert op neerslag in de Belgische Ardennen en Noord-Frankrijk. Ook is de rivier in verhouding kort, wat ervoor zorgt dat het water Nederland binnen een paar uren bereikt. Veel regen in Frankrijk en België kan in korte tijd zorgen voor hoogwater in de Maas.
Hoe het kan dat het verschil met de Maas zo groot is, is simpel uit te leggen. "De Maas is een gestuwde rivier", verklaart Rolf Klöckner van Rijkswaterstaat. "De Maas heeft allerlei stuwen. Door die stuwen kunnen we het water in de rivier kunstmatig hooghouden."
De Maas, de Roer en diverse lokale beken treden jaarlijks buiten hun oevers. De kans dat de Maas overstroomt is tegenwoordig veel kleiner dan in 1993 en 1995. Dat komt doordat er de afgelopen jaren veel veiligheidsmaatregelen getroffen zijn. De permanente waterkeringen zijn veelal voldoende om overlast te beperken.
Dit water arriveert bij Lobith vanaf 23/8 en peil stijgt dan vanaf huidige 6,6m (700m3/s) naar 7,3-7,4m op 26/8 (afvoer naar 1050).
Het is door de neerslag van de afgelopen 24 uur dat de Maas 2 meter stijgt, tot een normaal peil van 40m50 TAW. De droogte blijft aanhouden. Het peil van de Maas zakt onder 38m50 en bedraagt vandaag 38m44 TAW in Smeermaas.
De rivier stroomt dwars door de Franse Ardennen en passeert de steden Verdun, Sedan en Charleville-Mézières. Pas na Sedan is de Maas behoorlijk bevaarbaar. Het aanzienlijke verval wordt gereguleerd met behulp van lage stuwdammen en sluizen.
De hele periode van rijzend water, dus meteen vanaf het moment van laagwater, heet vloed. Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten.
Van alle landen in Europa heeft Nederland veel wateroppervlakte: 11 procent. Finland (16 procent) en Zweden (12 procent) hebben nog net iets meer water. Zo is de Nederlandse grond verdeeld: 12 procent steden, wegen en spoor.
Een getijcyclus duurt 12 uur en 25 minuten. De getijdenbeweging in de Noordzee wordt veroorzaakt door twee getijgolven, waardoor : Vanuit het zuiden vanaf de Atlantische Oceaan via het Nauw van Calais. Vanuit het noorden vanaf de Atlantische Oceaan om Schotland heen.
DEN HAAG - Vergeleken bij open riolen als de Elbe en de Schelde, is de Maas vrij schoon. De Maas bevat (hoogstwaarschijnlijk) ook niet de uiterst ingewikkelde chemische stoffen die de Rijn wel bevat. Maar terwijl de Rijn een effectieve schoonmaakbeurt ondergaat, blijft de Maas achter.
De rivier als trap
De Maas is een zogenoemde regenrivier en voert voornamelijk regenwater af uit delen van Noord-Frankrijk, West-Duitsland, België en Nederland. Bij overvloedige regenval treedt de rivier ver buiten haar oevers, bij droogte kan zij bijna droogvallen.
De Maas komt bij Eijsden Nederland binnen, loopt langs Maastricht, Roermond en Cuijk, en mondt uit in het Hollandsch Diep.
Kan hier het water ook opraken? Gelukkig hoeven wij ons in Nederland, ook bij een tijdelijk watertekort op tropische dagen, geen zorgen te maken over de drinkwatervoorraad. Het water dat vandaag uit de kraan komt is honderden, soms wel duizenden jaren geleden gevallen als regen.
Ruim een kwart van Nederland ligt onder zeeniveau. En maar liefst 59% van het land kan overstromen door water uit de zee of rivieren. Om Nederland te beschermen tegen deze overstromingen, heeft ons land ruim 3.700 kilometer aan waterkeringen.
Overstromingen in Nederland zijn een reëel gevaar
Nederland is een delta, grote delen van ons land liggen hierdoor onder de zeespiegel. Grote rivieren zoals de Rijn en de Maas stromen door ons land naar de Noordzee. Overstromingen in ons land ontstaan niet alleen vanuit de zee, maar ook vanuit rivieren.
Twee keer per maand is het springtij
Zeven dagen na volle maan of nieuwe maan staan de zon en de maan haaks op elkaar. De krachten van de hemellichamen werken elkaar dan tegen. Dit noemen we doodtij: tijdens hoogwater stijgt het water niet zoveel, tijdens laagwater zakt het water niet zoveel.
Ontstaan van hoogwater
Hoogwater op de rivieren ontstaat vooral na langere perioden met veel neerslag (regen, maar ook sneeuw). In de zomer en de herfst kan de bodem nog veel water opnemen. Ook verdampt er meer water door de hogere temperaturen en via de opname van water door begroeiing.
In quasi volledig afgesloten zeebekkens zoals de Middellandse Zee of de Baltische Zee is het tijverschil nog kleiner dan op de wereldoceanen, omdat ze zo ingesloten liggen dat de getijgolf nauwelijks binnen- en buitengeraakt.
Vanuit de lucht is goed te zien dat er rondom Roermond door grindwinning veel water is. Er is vooral in de diepte gebaggerd en zo ontstonden Maasplassen met diepten tot wel 30 meter!
De 7 sluis- en stuwcomplexen in de Maas. De Maas komt vanuit België Zuid-Limburg binnen en staat daar gemiddeld 44 m boven Normaal Amsterdams Peil (NAP). Bij de laatste stuw in het Noord-Brabantse Lith is dit 1 m boven NAP. Door de 7 stuwen daalt het water geleidelijk zodat de Maas bevaarbaar blijft.
De Maas is een regenrivier, die via Frankrijk en België ons land binnenstroomt. De Rijntakken en Maas verdelen het water over de laaggelegen gebieden van Nederland en voeren het af naar het IJsselmeer, de Waddenzee en Noordzee.