Je kunt uitscheuren tijdens de bevalling doordat er scheurtjes ontstaan in de spieren en de huid van je bekkenbodem. Een vrouw merkt meestal niet dat er een scheurtje ontstaat. Door de spanning die aan het eind van het persen op de vagina staat, wordt het perineum (stukje tussen vagina en anus) gevoelloos.
Hoewel de kans op scheurtjes dus redelijk groot is, is de kans op totale rupturen klein (2%). Al met al zou je kunnen zeggen dat tweederde van de vrouwen die van hun eerste kindje bevallen in de eerste lijn, zonder veel problemen bevallen. Eénderde wordt ingeknipt of krijgt een tweede- of derdegraads scheur.
Helaas kan er maar weinig gedaan worden om uitscheuren te voorkomen. Je verloskundige of gynaecoloog let tijdens de bevalling goed op de huid van je vagina en leidt het hoofdje van je kindje zo voorzichtig mogelijk door je vagina-uitgang naar buiten. Op deze manier probeert ze het risico op uitscheuren te voorkomen.
Een scheurtje geneest veel makkelijker en doet minder pijn tijdens de kraamdagen dan een knip. Bij een knip ga je immers dwars door alle structuren van het weefsel heen, een scheurtje volgt de natuurlijke structuur van het weefsel waardoor het beter geneest.
Tijdens een bevalling kan de huid en/of het onderliggende weefsel van de vagina scheuren, we spreken dan van een ruptuur. Bij een totaalruptuur is ook de kringspier van de anus geheel of gedeeltelijk doorgescheurd. De scheur kan doorlopen tot in de darm.
In de meeste gevallen geneest de ruptuur volledig waarna vrouwen gewoon weer vaginaal kunnen bevallen. Volledige genezing duurt vier tot zes weken, maar kan oplopen tot een half jaar.
Op het moment zelf voel je er niets van, maar eens alle verdoving is uitgewerkt kan je een knip als bijzonder pijnlijk ervaren, en dit tot lang na de bevalling. Ten eerste geneest het trager dan een spontaan scheurtje -zolang het niet om een ernstige variant gaat weliswaar- omdat er vier weefsels moeten herstellen.
Een episiotomie wordt ook wel een epi of een knip genoemd. Hierbij wordt er een knip gezet in het perineum (tussen de vulva en de anus) tijdens de bevalling om het hoofdje van de baby sneller en gemakkelijker door te laten.
Het soepeler worden van het weefsel duurt 6 tot 12 weken. Bij druk op de wond kan het nog pijn doen. Na 12 weken is er nog altijd een rood streepje zichtbaar en kan het ook nog steeds wat stug aanvoelen. Na een jaar is de wondgenezing pas volledig afgerond en is de huid soepel en glad.
De cervixruptuur. Hierbij ontstaat de scheur in de baarmoederwond. De clitorisruptuur. Hierbij ontstaat de scheur in de clitoris, waarbij ook de urinebuis kan inscheuren.
In Nederland wordt maar liefst 33% van de bevallingen van een eerste kind ingeleid, 46% krijgt een knip! Dit blijkt uit een internationaal studie in 13 landen van de afdeling Midwifery Science van Amsterdam UMC.
De komst van uw baby
Zij laat u afwisselend persen en zuchten om inscheuren zoveel mogelijk te voorkomen. Na een tijdje is het hoofdje van de baby langzaam te zien en wordt uw baby geboren. Als alles in orde is wordt u kindje met een doek afgedroogd en gelijk op uw borst gelegd. Wat een bijzonder moment!
Als je een knip of scheurtje hebt gehad, dan heb je uiteraard ook hechtingen. Deze kunnen in de kraamdagen best irritant zijn. Ze gaan trekken en jeuken en vooral van los geknoopte hechtingen kun je na een dag of vijf flink last hebben. Meestal heb je onderhuidse hechtingen, die hoeven niet verwijderd te worden.
Bij een badbevalling werkt dit anders. Je kindje gaat geleidelijk van het vruchtwater in het badwater en krijgt dan nog zuurstof binnen via de navelstreng. Zodra je kindje boven water komt neemt hij die eerste hap lucht, dit is een natuurlijk reflex.
Bij het hechten gebruikt de verloskundige of gynaecoloog meestal oplosbaar hechtdraad. Deze lossen binnen tien dagen vanzelf op en hoeven dus niet verwijderd te worden. Het hechten na de bevalling duurt zo'n 15 tot 45 minuten.
Plassen kan voor een branderig gevoel zorgen. Door te spoelen met lauwwarm water uit een beker of bidon na elk toiletbezoek wordt dit gevoel minder. Vaak is dit gevoel na drie dagen verdwenen.
Een episiotomie is meestal tussen de 2,5 cm en 7,5 cm groot. Een episiotomie kan in verschillende richtingen gezet worden. In Nederland wordt meestal een knip naar links gezet (een mediolaterale episiotomie). Deze knip vermindert de kans op een totaalruptuur.
Tips bij herstellen met hechtingen na de bevalling
Raak de wond zo min mogelijk aan, want dan kan het genezingsproces langer duren. Je mag de wond wel twee keer per dag schoonspoelen met water zonder zeep, waarna je de wond voorzichtig droog dept. Zorg voor schoon kraamverband, om ontstekingen te voorkomen.
Een knip — in medische termen ook weleens een episiotomie genoemd — is het inknippen van het perineum of de huid tussen de vagina en de anus. Met een schaar wordt dan een kleine insnijding gemaakt in vaginale slijmvlies.
Nadat de baby en de placenta geboren zijn, kan je worden gehecht door de verloskundige of gynaecoloog. Bij hechtingen worden hechtdraadjes gebruikt die vanzelf oplossen. Je hechtingen kunnen in het begin pijnlijk zijn. Ook kunnen de hechtingen na een paar dagen wat gaan trekken of jeuken.
Meestal wordt de knip gezet naar links, gezien vanuit oogpunt van de patiënt (een mediolaterale episiotomie), dit in tegenstelling tot de VS, waar de knip meestal in het midden wordt gezet (een mediane of laterale episiotomie).
"Als de scheur groter wordt, kan de baby met vruchtwater en al in de buik van de moeder terechtkomen tussen de darmen. Dan moet er snel worden ingegrepen, want het kind kan uiteindelijk niet overleven buiten de baarmoeder. Daarnaast kan een baarmoederscheur voor veel bloedverlies bij de moeder zorgen.
Een totaalruptuur is een grote inscheuring rond de vagina en anus, ontstaan tijdens de bevalling. Bij ongeveer 3 op de 100 bevallingen ontstaat een totaalruptuur. De kans is het grootst bij de eerste bevalling. De meeste vrouwen herstellen volledig na een totaalruptuur.
Derdegraads: de perineumhuid en bekkenbodemspieren zijn ingescheurd en de kringspier in gedeeltelijk ingescheurd (subtotaal ruptuur).