Volgens de meeste onderzoeken is een powernap van ongeveer 20 minuten het meest effectief. Tijdens deze 20 minuten blijf je in lichtere slaap en hierdoor wordt je ook weer makkelijk wakker. Slaap je langer dan dit, bijvoorbeeld een uur, kom je in je REM-slaap.
Korte powernaps verlagen het stressniveau en verhogen de productiviteit. Een langer dutje van een uur herstelt je hersencapaciteit zodat je beter in staat bent om nieuwe informatie op te slaan. Slaap werkt beter en langer dan caffeïne, dus die kop koffie als alternatief kun je ook wegwuiven.
Als je 's middags wat langer wil slapen, is een powernap van 90 minuten ideaal, omdat je daarmee alle slaapfases en dus de hele slaapcyclus doorloopt. Daardoor word je na je slaapje echt uitgerust wakker en niet gedesoriënteerd, wat wel gebeurt als je tijdens de diepe slaap of de REM-slaap wakker wordt.
Wie écht wil profiteren van het middagdutje moet langer dan anderhalf uur slapen. Dit zorgt ervoor dat u in de volledige slaapcyclus doorloopt, waardoor u zich bij het opstaan een stuk fitter voelt. Het volbrengen van de volledige slaapcyclus zorgt ervoor dat de hersenen goed tot rust komen en kunnen opschonen.
Kun je überhaupt bijslapen? Ja, maar een wijdverbreid misverstand is dat je de volgende nacht dan maar wat 'extra' moet slapen. Of dat je een en ander wel oplost met wat cafeïne of wat extra daglicht. Dit werkt slechts als een pleister op de wond.
Hoe lang duurt een powernap? Volgens de meeste onderzoeken is een powernap van ongeveer 20 minuten het meest effectief. Tijdens deze 20 minuten blijf je in lichtere slaap en hierdoor wordt je ook weer makkelijk wakker. Slaap je langer dan dit, bijvoorbeeld een uur, kom je in je REM-slaap.
U voelt zich moe, kunt zich minder concentreren of bent wat prikkelbaar. Maar als het slaapgebrek langer aanhoudt, bouwt u een slaapschuld op. Dat resulteert in een chronisch slaaptekort. Dat is moeilijk te herstellen, maar moet wel ernstig genomen worden.
Je creativiteit verbetert, je stresslevel daalt en je concentratievermogen krijgt een oppepper. Een powernap is echter niet voor iedereen een goed idee. Wanneer je van jezelf al een slechte slaper bent en 's avonds moeite hebt om in slaap te vallen, kan een powernap meer kwaad dan goed doen.
Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt. Het is bekend dat het lichaam hersteld tijdens de slaap en elke slaapfase van de slaapcyclus heeft een eigen functie.
Veel kinderen stoppen tussen de 2 en 3 jaar volledig met hun middagdutje, wat helemaal oké is als jouw kindje nog steeds genoeg slaapt 's nachts en energiek is. Toch is een dutje voor peuters nog steeds goed, omdat ze zo de indrukken van de dag kunnen verwerken en even kunnen bijtanken.
De middagdip is een natuurlijke reactie van ons lichaam. Doorgaans treedt hij ergens op tussen 2 en 5 uur 's middags. De meesten van ons hebben er tussen 3 en 4 uur last van en hij duurt ongeveer een half uurtje. Volgens chronobiologen heeft die plotse vermoeidheid alles te maken met ons bioritme.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Voorslapen en slaap inhalen: slecht voor je? Om gelijk maar even met de deur in huis te vallen: voorslapen en slaap inhalen is allebei niet goed voor je. Het is zelfs zo dat je lichaam nog vermoeider kan raken. Dit komt omdat je biologische klok verstoord wordt.
“Tijdens de nacht brengen allerlei herstelprocessen je weer in vorm voor de volgende dag”, aldus Raymann. “Cellen en weefsels worden gerepareerd, gifstoffen worden uit je hersenen verwijderd, herinneringen en emoties worden verwerkt en opgeslagen en de vermoeidheid die je overdag hebt opgebouwd, wordt verminderd.”
Hoe lang kunnen we zonder slaap? Het wetenschappelijk gedocumenteerde record is 11 dagen 25 minuten. Dit record van iemand zonder slaap staat op naam van Randy Gardner. In 1964 verbleef Gardner, een middelbare scholier in San Diego, Californië, 264,4 uur (11 dagen 25 minuten) wakker.
Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap per nacht. Bij ouderen verdwijnt meestal de behoefte aan lange slaap: hun slaappatroon verandert. 's Nachts slapen ze korter, terwijl ze overdag indutten. Het lijkt alsof oudere mensen meer slapen dan volwassenen, maar aan de totale slaapduur verandert weinig.
Volgens de hoogleraar zijn de uren tussen acht en tien in de avond het beste moment. 'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af.
Lichamelijke gevolgen
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
Volgens Hamburger is een gemiddelde nachtrust van vier uur niet gezond, zeker op de lange termijn. "Al voelt iemand zich op dit moment goed genoeg bij minder dan 6,5 uur slaap, dat wil niet zeggen dat diegene geen klachten kan ontwikkelen op de lange termijn."
Het is gelukkig wel mogelijk om van een (kleine) slaapschuld af te komen. Wanneer je een aantal nachten te kort geslapen hebt, dan kun je het beste de volgende nachten eerder naar je bed gaan. Ook kun je in de weekenden extra slapen en/of eventueel overdag een dutje of een powernap doen.
Rond het derde levensjaar stoppen de meeste kinderen met het middagslaapje. Ze gaan dan naar een langere aaneengesloten slaap 's nachts van twaalf tot dertien uur. Terwijl het voortzetten van dat slaapje misschien helemaal niet zo'n verkeerd idee zou zijn!
Slaapschuld bouw je op door een gebrek aan (diepe) slaap. Je lichaam heeft de neiging om dit tekort automatisch te compenseren, zonder dat je alle verloren uren slaap moet inhalen om mentaal en fysiek te herstellen.
Slaapgebrek blijkt het functioneren van onze hersenen heel sterk te beïnvloeden. Het levert problemen op met het geheugen, het concentratievermogen, de spraak, de reactiesnelheid en de besluitvaardigheid. Het tast ook het gevoel voor tijd en ruimte aan.
Blijvende schade
Dit is het eerste onderzoek dat dit effect van slaaptekort aantoont. Tot nu toe is altijd gedacht dat weinig slaap geen blijvende schade aan de hersenen kan veroorzaken. Maar dat blijkt nu dus wel degelijk het geval te zijn.