' De rijkdom zorgde ervoor dat de stedelijke elites een andere mentaliteit aanhingen: ze idealiseerden het klassieke, machtige Rome, leefden in luxe, betaalden kunstenaars en genoten van het leven. Zo maakte het middeleeuwse 'memento mori' (gedenk te sterven) plaats voor 'carpe diem' (pluk de dag).
Vanuit deze bronnen kwamen humanisten erachter dat de Rooms-Katholieke Kerk en de vertaalde versies van de Bijbel het niet altijd bij het rechte eind hadden. En dat leidde tot toenemende kritiek op de kerk en uiteindelijk de Reformatie.
Desiderius Erasmus is filosoof en een van de belangrijkste humanisten van de Renaissance. Hij breekt met de ernst die zo kenmerkend is voor de Middeleeuwen en bepleit een levenshouding zonder dogma's: niets is namelijk zeker in het leven, en dat ontkennen is ijdelheid en hoogmoed.
Het dagelijks leven De manier van leven veranderde in de renaissance drastisch. De meest in het oog springende verandering was wel dat er een scheiding kwam tussen het privé-leven en het openbare leven. In de middeleeuwen was er nauwelijks sprake van privacy, ook niet voor de rijken.
Het is van grote invloed geweest op de ontwikkelingen in de schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur van de westerse wereld. De renaissance in de beeldende kunst is tevens verstrengeld met grote maatschappelijke, godsdienstige en politieke veranderingen in Italië en Noord-Europa.
Kenmerken van de Renaissance
De gouden en éénkleurige achtergronden van de Middeleeuwen werden daarom vervangen door landschappen en stadsgezichten. Door de verbeterde kennis van het menselijke lichaam, konden ook personen veel echter worden weergegeven.
Oorzaken van de Renaissance
In Italië waren zelfstandige stadstaten zoals Florence en Venetië rijk geworden door handel met het Midden-Oosten tijdens de Kruistochten . Naast rijkdommen kwam er ook veel kennis uit deze gebieden, waar de wetenschap verder ontwikkeld was dan in het middeleeuwse Europa.
Zij geloven in de wetenschap en in vergaarde kennis, en durven te twijfelen aan hun eigen ideeën en die van anderen. Kunst, literatuur, natuur en de mens zijn een bron van inspiratie. Zij geloven in de kracht van de mens, en hebben eerbied voor de mens als bijzonder deel van de natuur.
Vertaling en uitgave van het Nieuwe Testament in het Grieks
Erasmus sprak en schreef Latijn, omdat dit in zijn tijd de internationale voertaal voor geschoolde mensen was. Hij was een bijzonder geleerd man die al bij zijn leven in geheel Europa als een van de grote denkers van zijn tijd werd erkend.
De mensfiguren uit de Renaissance zijn stuk voor stuk geïdealiseerd. Ze doen denken aan Griekse en Romeinse beelden. Daarnaast vormen ze niet meer een onderdeel van architectuur, maar zijn het vrijstaande beelden. David was het eerste naakt dat sinds de Oudheid op dit enorme formaat (5,50 meter) werd gemaakt.
Erasmus maakte een Bijbelvertaling
Erasmus had daar kritiek op. Hij vond de Latijnse vertaling niet goed genoeg. En hij vond dat ook gewone mensen de bijbel moesten kunnen lezen. Erasmus maakte een nieuwe vertaling in het Latijn, die daarna ook in het Duits en Nederlands werden vertaald.
Samenvatting Renaissance (1500-1700)
Er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen de Middeleeuwen en de Renaissance. Zo staat bijvoorbeeld in de Middeleeuwen God centraal en dit maakt in de Renaissance plaats voor de mens. Ook draait het in de Middeleeuwen vooral op de hemel en om het geloof.
Er kwamen steeds meer rijke mensen en de mensen kregen steeds meer vrije tijd. Niet alleen de adel beschikte over vrije tijd, maar ook de burgers. De mensen deden spelletjes, dronken gezellig iets samen, studeerden of maakten muziek. Tijdens de Renaissance maakten de mensen voor hun plezier muziek.
Tijdens de renaissance wordt de herontdekking van oude wetenschappelijke teksten versneld na de val van Constantinopel in 1453, en de uitvinding van de boekdrukkunst, die het leren zou democratiseren en een snellere verspreiding van nieuwe ideeën mogelijk zou maken.
Renaissance en 17de eeuw
Via deze lectuur maakten de geleerden kennis met de klassiek-humanistische ideeën en kregen geloof in de mogelijkheden van de mens. Deze periode – de Renaissance – is wel eens gekarakteriseerd als 'de ontdekking van de mens en van de wereld'.
Erasmus is een van de grootste denkers uit de geschiedenis van de Nederlanden. Hij is humanist, priester, theoloog, filosoof en schrijver. Zijn bekendste werk is Lof der zotheid. In deze satire uit hij kritiek op machthebbers in de politiek en de katholieke kerk.
Humanisme is een levensbeschouwing die de mens centraal stelt. ('Humanus' betekent in het Latijn 'menselijk'). Het humanisme is geen religie. Toch is het humanisme niet anti-godsdienstig.
Oorsprong. Het humanisme begon met de intellectuele, literaire en wetenschappelijke beweging van de veertiende tot de zestiende eeuw, die elke vorm van kennis wilde baseren op de literatuur en cultuur van de klassieke oudheid. De bekendste humanist uit die tijd is Desiderius Erasmus.
De Renaissance is de intellectuele en artistieke beweging in de 15de, 16de en 17de eeuw waarvan de vertegenwoordigers zich lieten inspireren door de architectuur, literatuur en idealen afkomstig uit de klassieke oudheid. Beroemde vertegenwoordigers zijn Leonardo da Vinci, Michelangelo, Rafaël en Donatello.
Aan het begin van de Renaissance was Nederland achtergebleven gebied. Maar dankzij een nieuwe generatie reizende kunstenaars kwam ons kikkerlandje in contact met Dürer, Rafael en Van der Weyden. Uit deze multiculturele mix ontstond de Nederlandse renaissancekunst.
Bouwkundige kenmerken van de Renaissance
- Het gebouw bestaat uit geometrische vormen, gescheiden of geaccentueerd door pilasters en lijsten (banden die uit de gevel komen) en later voluten en rolwerk.
[kunst van renaissance tot 1850] Stijlperiode in de beeldende kunst en architectuur die tussen 1350 en 1400 in Italië ontstond en waarbij de monumenten en de beeldhouwkunst van de Romeinse Oudheid de belangrijkste inspiratiebron vormden.
Mensen gingen zich pas in de renaissance (15e en 16e eeuw) voor het eerst humanist noemen. Beroemde humanisten uit de renaissance zijn de kunstenaars Leonardo da Vinci en Michelangelo. Zij namen de mens als studieobject in plaats van de natuur of religieuze afbeeldingen.