Dijken, sluizen, dammen en andere waterkeringen houden water tegen en beschermen ons land zo tegen overstromingen. De bekendste waterkeringen zijn de 13 Deltawerken. Ze zijn Nederlands grootste verdedigingssysteem tegen hoogwater langs de kust. De Oosterscheldekering is het grootste en beroemdste Deltawerk.
Ruim een kwart van Nederland ligt onder zeeniveau. En maar liefst 59% van het land kan overstromen door water uit de zee of rivieren. Om Nederland te beschermen tegen deze overstromingen, heeft ons land ruim 3.700 kilometer aan waterkeringen.
Overstromingen in Nederland zijn een reëel gevaar
Nederland is een delta, grote delen van ons land liggen hierdoor onder de zeespiegel. Grote rivieren zoals de Rijn en de Maas stromen door ons land naar de Noordzee. Overstromingen in ons land ontstaan niet alleen vanuit de zee, maar ook vanuit rivieren.
Aanvullende informatie: Overstromingsgevoelig gebied
26% van het landoppervlak van Nederland beneden NAP ligt; 59% van het landoppervlak van Nederland (dus excl. Waddenzee, IJsselmeer en ander open water) gevoelig/kwetsbaar is voor overstromingen.
Nederlanders denken dat we over 100 jaar onder water staan: hoe reëel is dat? In 1953 werd Nederland getroffen door een grote watersnoodramp. Eén op de vijf Nederlanders weet het zeker: over honderd jaar zal het grootste deel van Nederland onder water liggen.
De bevolkingsgroei, van bijna 17,5 miljoen nu naar 20 miljoen in 2100, wordt voor een belangrijk deel opgevangen in middelgrote, deels nieuwe steden in Zuid- en Oost-Nederland. Als bescherming tegen de stijgende zeespiegel wordt de duinenrij langs de Noordzee verbreed en worden zandsuppleties uitgevoerd.
Zo is de verwachting voor 2050 dat de gemiddelde winterse neerslag met 6-30% zal zijn gestegen, dat periodes van hitte en droogte langer zullen zijn, en dat het aantal tropische dagen zal zijn verdubbeld.
Uit de Flood Analyzer kunnen ook rankings worden afgeleid: de top 11 landen waar de bevolking bijvoorbeeld het meest wordt getroffen door rivieroverstromingen zijn: India, Bangladesh, China, Vietnam, Pakistan, Indonesië, Egypte, Myanmar, Afghanistan, Nigeria en Brazilië.
Het korte antwoord: ja, dat kan. Maar de kans is wel bijzonder klein. Nederland heeft de best beveiligde delta ter wereld. "De waterkeringen in Nederland zijn uitgerekend op een storm die eens in de 10.000 jaar kan voorkomen", zegt specialist waterveiligheid van Rijkswaterstaat Harold van Waveren.
Bijna een derde van Nederland bevindt zich onder zeeniveau. Het laagste punt van Nederland ligt in Nieuwerkerk aan den IJssel op 6,76 meter onder zeeniveau. Het hoogste punt van Nederland bevindt zich op het drielandenpunt van Nederland, België en Duitsland. Dit punt ligt op 323 meter boven zeeniveau.
Het slechte nieuws? In de meeste andere wijken is er zeker kans op overstromingen. Tot wel 2,5 meter kan het water hoog komen. Naast het vele water is er een kans op geen drinkwater en elektriciteit en kunnen er problemen zijn met de riolering, de gaslevering én grote drukte op de weg.
WEST-BRABANT - De fatale watersnood van 1953 is alweer 65 geleden Maar dat wil niet zeggen dat de geschiedenis zich niet kan herhalen. ,,Mijn grootste zorg is dat mensen tegenwoordig niet langer de noodzaak zien om de strijd tegen het water te blijven voeren.''
Wetenschappelijke onderzoeken laten de laatste jaren zien dat de zeespiegel na 2050 misschien versnelt stijgt. Een zeespiegelstijging tot 1 meter kan Nederland technisch en financieel aan volgens het Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW).
Ongeveer een kwart van Nederland ligt nu al onder het NAP, maar met vijf meter zeespiegelstijging wordt dat aanzienlijk meer. Een deel van de wereldbevolking, 300 – 400 miljoen mensen, wonen in kuststreken tot vijf meter boven 'NAP' (Normaal Amsterdams Peil).
Dijken, duinen en dammen beschermen Nederland
Waterkeringen, zoals dijken, duinen en dammen, beschermen ongeveer 60% van Nederland tegen overstromingen. In dit overstroombare gebied wonen zo'n 9 miljoen mensen. Dit aantal neemt toe. Ook is de economische waarde in deze gebieden gestegen.
Wetenschappers verwachten dat Venetië in 2100 tussen de 17 en 53 centimeter gezakt is. Op dit moment wordt de stad vier keer per jaar geteisterd door extreem hoog water ('acqua alta'), waarbij de straten blank komen te staan. In 2100 staan de straten 20 tot 250 dagen per jaar blank!
Dan zien we welke gebieden in Nederland waar veel mensen wonen, onder druk komen te staan bij een overstroming. We zien dat de Randstad inderdaad het grootste risicogebied is in Nederland. Het hangt af van de waterstand en de plek van de dijkdoorbraak hoe hoog het water kan komen.
Rotterdam ligt middenin het deltagebied waar de Noordzee en de rivieren Maas, Rijn, Waal samenkomen. Van oudsher loopt Rotterdam risico op overstroming en in het verleden is het ook weleens misgegaan. Na de grote stormvloedramp van 1953 werden de Deltawerken aangelegd waarvan de Maeslantkering het laatste gedeelte is.
Zo is de verwachting voor 2050 dat de gemiddelde winterse neerslag met 6-30% zal zijn gestegen, dat periodes van hitte en droogte langer zullen zijn, en dat het aantal tropische dagen zal zijn verdubbeld.
In 2030 is de aarde met gemiddeld 1.5 graden Celsius opgewarmd. De zeespiegels stijgt en kustlijnen worden verder teruggedrongen. Hele ecosystemen gaan verloren en oogsten zullen mislukken. Mensen zullen op grote schaal migreren om de droogte en overstromingen te ontvluchten.
We zijn nog lang niet klimaatneutraal, maar de CO2 uitstoot is eindelijk gehalveerd, tien jaar later dan gepland. Niet zozeer door windmolens en zonnepanelen, want die vormen nog steeds een minderheid van onze energievoorziening.
De versmelting van mens en machine, programmeerbare materie, kunstmatige fotosynthese, de exocortex en de kolonisatie van de ruimte. Het zijn allemaal signalen van verandering waar wij in de toekomst mee te maken zullen krijgen. STT laat zien hoe de wereld er in 2050 uit kan zien.
Als de zeespiegel meer dan 2 meter stijgt, heeft Nederland een groot probleem (deel 1). Als we dat willen voorkomen, moeten de grote ijskappen op hun plek blijven. De beste manier om daarvoor te zorgen is de opwarming beperken tot max 1,5 graad (deel 2).
De prognose is dat Nederland te maken krijgt met een verder groeiende bevolking, steeds meer mensen die alleen wonen, een toenemende vergrijzing en steeds minder scholieren. De 17,3 miljoen Nederlanders nu groeien naar verwachting uit tot 18,3 miljoen inwoners in 2035. Een miljoen meer dan nu.