Het fenomeen dat je moet niezen van fel licht heet de licht-nies-reflex, ook wel het ACHOO-syndroom genoemd. Een hele tijd geleden werd er door de filosoof Aristoteles een verklaring gegeven. Volgens hem zorgt de warmte van de zon ervoor dat de vloeistoffen in je neus opdrogen waardoor het nog erger gaat kriebelen.
Last van zo'n irritante nies die net niet doorzet? Kijk dan even in de zon of een andere felle lichtbron, en weldra schalt het bevrijdende 'hatsjie' in het rond. Dit volksgeloof bevat zeker een kern van waarheid, maar lang niet iedereen gaat van licht niezen. Ongeveer een kwart van de mensen doet dat.
Niezen is een reflex die optreedt als het slijmvlies van de luchtwegen (neus en longen) geprikkeld wordt door iets wat er niet thuishoort. De reflex zorgt ervoor dat u veel lucht inademt, die wordt ingesloten in de longen door afsluiting van de stembanden.
In de neus zitten zenuwtjes die een nies veroorzaken. Bij diegene die sneller niezen bij licht werken ook oogzenuwen mee. Deze zenuwen werken dan op de 'verkeerde' manier samen met de neuszenuwen, waardoor een nies op gang komt die niet noodzakelijk is. Immers, er zit geen vuil in de luchtwegen.
Gezondheid! Niezen is nuttig, want het reinigt de neus en de longen. Als je niest gaan je ogen meestal vanzelf dicht, maar niet omdat ze er anders uit zouden vallen – da's een fabeltje. Er zijn wel mensen die met de ogen open kunnen niezen.
Je kunt niet niezen in je slaap
Wanneer je ligt, zwellen de membranen in je neus op. Hierdoor wordt je neus gevoeliger voor rondvliegende stofdeeltjes. Toch kan je niet niezen, aangezien de spieren tijdens je REM-slaap volledig 'verlamd' zijn, op de oogspieren na.
Het slijmvlies van de neus wordt dunner en droogt uit. Soms is ook het onderliggende kraakbeen en bot aangetast. In de neus treden bloedingen op en er vormen zich korsten, die een onaangename geur kunnen verspreiden.
"Omdat je lucht met grote kracht in de weefsels blaast, kan een zwakke plek in je luchtweg groter worden en scheuren", zegt Jan. "Je zou ook je trommelvliezen kunnen opblazen. Of zelfs lucht in je hersenen blazen, theoretisch gezien dan." Maar de kans dat dit jou overkomt is heel erg klein, benadrukt de arts.
Niezen is een reflex, je doet het meestal zonder dat je erbij nadenkt. De zenuwen in je neus die signalen naar je hersenen sturen voor een niesreflex, liggen dichtbij de zenuwen die nodig zijn voor het dichtknijpen van je ogen.
Een arts van de University Hospital Lewisham in Londen legt het gevaar van het inhouden van een nies uit. "Als je niest, komt er lucht uit je met een snelheid van 241 km per uur.
Dat komt doordat zowel niezen als niesen juist is. Niezen - niesde - geniesd is vermoedelijk het oudst, maar niesen - nieste - geniest komt ook al lange tijd voor. In het Groene Boekje uit 1954 staan beide vormen al. De Dikke Van Dale vermeldt ze allebei sinds 1961.
Je ogen zitten met oogspieren behoorlijk goed vast in je oogkassen. De ruimte in je neus is bovendien niet verbonden met iets achter je ogen of je oogkassen. Het is dus ook niet zo dat er achter je oog zo'n grote druk kan ontstaan, dat je ogen eruit poppen.
Bij blefarospasmen (of blepharospasmen) is de spierspanning in de oogleden te hoog. Daardoor knippert uw oog sterk, of blijft het ongewild dicht. Blefarospasmen kunnen een aantal seconden, minuten of soms wel uren duren. Als uw ogen (bijna) niet meer opengaan, kan dat erg vervelend zijn.
Dit betekent dat je bij een fikse verkoudheid (niezen), vrijen of onverwachte bewegingen net een klein bloedvaatje kan beschadigden wat kan leiden tot bloedverlies. Vaak is dit niet groter dan een muntstuk en merk je dat het al snel stopt.
Meerdere keer na elkaar niezen, komt meer voor dan de single niesjes. Vooral mensen met een allergie zullen meerdere keren na elkaar moeten blazen. Mensen met een verkoudheid hebben meestal genoeg aan één nies.
Meestal is één nies voldoende om de niesprikkel weg te werken. Maar soms is hij hardnekkig en moet je vaak achter elkaar niezen. Dat is niets geks. Je neus blijft de prikkel geven dat er een stofje uit je neus gewerkt moet worden.
De snelheid van de lucht bij een nies kan theoretisch oplopen tot zo'n 160 km/h. Onomatopeeën die in de Nederlandse taal gebruikt worden om het geluid van niezen na te bootsen, zijn hatsjie en hatsjoe.
Ozaena of stinkneus is een aandoening die ontstaat bij een atrofische rinitis (ICD-10 J31. 0).
Door de ontsteking is het slijmvlies geïrriteerd. Dit kan een een niesprikkel in de neus geven. Door de ontsteking in het slijmvlies kan er in de keel of luchtpijp een hoestprikkel ontstaan. Als het keelslijmvlies ontstoken raakt, kun je ook keelpijn krijgen.
En dus verbrand je wel degelijk calorieën met niezen. Niet veel, maar toch. Na drie keer niezen ben je twee calorieën kwijt. Het is normaal dat je zeker twee of drie keer op rij niest, omdat je zo die bacteriën kwijtraakt.
Onder water niezen gaat ongeveer hetzelfde als boven water niezen. Als je voelt dat je moet niezen, houd dan je automaat in je mond, en probeer door je mond te niezen in plaats van door je neus. Adem normaal totdat je niest, houd onderwater nooit je adem in.
Kietelen: Vouw een punt in een zakdoek en kietel voorzichtig de binnenkant van je neus. Frisse lucht: Soms is het al genoeg om frisse lucht in te ademen. Steek bijvoorbeeld je hoofd uit het raam. Neus knijpen: Knijp en friemel aan je neusbrug terwijl je aan het neuriën bent.
Volgens Hamburger is een gemiddelde nachtrust van vier uur niet gezond, zeker op de lange termijn. "Al voelt iemand zich op dit moment goed genoeg bij minder dan 6,5 uur slaap, dat wil niet zeggen dat diegene geen klachten kan ontwikkelen op de lange termijn."
Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt. Het is bekend dat het lichaam hersteld tijdens de slaap en elke slaapfase van de slaapcyclus heeft een eigen functie.
Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap per nacht. Bij ouderen verdwijnt meestal de behoefte aan lange slaap: hun slaappatroon verandert. 's Nachts slapen ze korter, terwijl ze overdag indutten.