Soms lees je wel eens dat je nieuwe aardappelen twee keer moet koken om eventuele giftige stoffen te doden, maar dat is totaal overbodig. Het klopt wel dat primeuraardappelen meer solanine – een natuurlijke en licht giftige stof – bevatten, maar die is in normale hoeveelheden niet schadelijk voor volwassenen.
Zet ze half onder water en kook ze 15-20 minuten. Check met een vork of scherp mes na 15 minuten of ze bijna gaar zijn. Zo niet, laat ze steeds een minuut extra koken. Giet ze net voordat ze gaar zijn af en laat ze nagaren en uitdampen, met het deksel schuin op de pan, op een vlamverdeler of warmhoudplaatje.
Was de aardappelen met koud water, boen ze goed schoon en verwijder al het vuil. Snij de aardappelen in hapklare partjes; kleine exemplaren hoef je alleen maar doormidden te snijden. Omdat de schil van nieuwe aardappelen zo dun is hoef je ze niet te schillen.
Het is schadelijk om te veel solanine of tomatine binnen te krijgen. Het kan bijvoorbeeld misselijkheid, overgeven, buikkramp en diarree veroorzaken. Maar dit komt weinig voor. Solanine ontstaat onder invloed van licht in de schil en uitlopers van aardappelen.
“Als je aardappelen meteen in kokend water legt heb je de kans dat de buitenkant te snel gaar wordt, terwijl de kern nog niet mee opgewarmd is. Met koud water voorkom je dus dat de ze oneven gaar worden.” Snijd de aardappels in gelijke stukken en kook ze in 15 tot 20 minuten gaar, afhankelijk van de grootte.
Als zout in water oplost ontstaan kleine en beweeglijke atomen die gemakkelijk in het voedsel kunnen binnendringen. Zout toevoegen bij aardappelen bevordert dan wel weer de snelle garing van het delicate buitenste.
Het wassen van geschilde aardappelen is om er zeker van te zijn dat er geen modder, zand of overige vuil op de aardappelen zitten. Ze komen uit de grond, maar het verwijdert ook gelijk een laag zetmeel. Hierdoor zal je water waarin je de aardappelen kookt niet meer zo troebel zijn.
Aardappelen zijn goed voor je darmen. Naast het feit dat resistent zetmeel in aardappelen de bloedsuikerspiegel ten goede kan komen, kan het ook bijdragen aan een goede darmflora. Wanneer de stof de dikke darm bereikt, wordt het een waardevolle voedingsbron voor heilzame darmbacteriën.
Als je ontlasting te dun is of je last hebt van diarree, is het goed om voldoende vezels te eten. Doordat vezels vocht vasthouden, wordt de ontlasting steviger en dikker. Eet bijvoorbeeld volkorenbrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, peulvruchten, aardappelen en fruit.
Zetmeel uit aardappelen bindt gifstoffen in de darmen, zodat ze niet in de eerste plaats de lever bereiken. Het eten van aardappelen kan daarom heel nuttig zijn voor de gezondheid van de lever(4).
Antwoord van Jeroen Meus
De beste Belgische friet maak je met aardappelen met een hoog zetmeelgehalte. Bovendien gebruik je ook eerder grote exemplaren om lange frietjes te kunnen snijden. Primeuraardappelen zijn niet de beste keuze om de perfecte friet te bakken.
In de schil van de pieper zitten namelijk veel vezels. Als u de aardappel met schil eet, vergroot dit uw inname van voedingsvezels. De schil zorgt ervoor dat oplosbare vitamines niet in water oplossen tijdens het koken. Deze blijven in de knol.
Eet aardappelen alleen in de schil als ze vers en onbeschadigd zijn. Gebruik eventueel een schubhandschoen om de schil van de aardappelen schoon te maken. Of kook de aardappelen in de schil, laat ze dan even 'schrikken' in ijskoud water als ze gekookt zijn. De schil gaat er dan gemakkelijker af.
Nieuwe aardappelen zijn de allereerste aardappelen van het jaar. De aardappelen worden jong geoogst, voordat de suikers worden omgezet in zetmeel. Hierdoor zijn de nieuwe aardappelen vaak kleiner van stuk en hebben een extreem dunne schil.
Aardappelen bewaren doe je daarom best op een koele (tussen 2 en 10 °C), donkere, droge en goed verluchte plaats (bv. kelder (kast)) in een geperforeerde papieren zak, een net of een open mand. Schud ze af en toe om. Bewaar aardappelen nooit in de koelkast.
Stampen en schrappen
Met een aardappelschilmes wordt de dunne schil er letterlijk afgeschrapt. Een spons gebruiken om de dunne schil te verwijderen, is ook mogelijk. Om de schil alvast losser te maken wordt er eerst gestampt. De nieuwe aardappelen worden in een emmer of spoelbak gedaan.
Het klopt wel dat primeuraardappelen meer solanine – een natuurlijke en licht giftige stof – bevatten, maar die is in normale hoeveelheden niet schadelijk voor volwassenen. Voor kinderen zouden grote hoeveelheden nieuwe aardappelen wel buikkrampen kunnen veroorzaken.
Sommige mensen denken dat bananen verstopping in de darm zouden veroorzaken. Dit is onjuist; bananen zijn vezelrijk fruit en, in combinatie met voldoende vocht, gaan ze juist verstopping tegen. Ook bevatten ze belangrijke vitamines, mineralen en sporenelementen en geen vet.
Zoete aardappel wint wel in de categorie voedingsvezels. Met z'n 2,4 gram per 100 gram bevat hij iets meer vezels dan gewone aardappel met 1,8 gram. Beide aardappelsoorten vallen met hun vezelgehalte onder levensmiddelen die een bron van vezels zijn.
De organisatie wijst erop dat de puree van Maggi ongezonde toevoegingen bevat zoals zout, vet, suikers en diverse toevoegingen. "Aardappelpuree uit een pakje heeft dus een minder gezonde samenstelling dan verse aardappelen."
Bij het bakken of frituren van aardappels wordt vet gebruikt. Dit vet wordt deels door de aardappels opgenomen en vervolgens geconsumeerd. Hiermee bevatten gebakken of gefrituurde aardappels vet, en leveren ze per portie meer calorieën dan gekookte of gepofte aardappels waarbij geen vet wordt toegevoegd.
Ongekookte, geschilde aardappelen kan je, ondergedompeld in water, tot 2 dagen bewaren in de koelkast. Opgelet, de kwaliteit van de aardappelen gaat op deze manier wel snel achteruit. Kook ze eerder mee en bewaar je restje nadien in de koelkast.
Je hebt fervente aanhangers van 'koud opzetten', maar eigenlijk moet je het water eerst aan de kook laten komen voor je de aardappelen toevoegt. Op deze manier blijven alle vitamines en mineralen het beste bewaard.
Schil je de aardappelen alvast voor een andere dag? Bewaar de geschilde (en gesneden) aardappelen in een afsluitbaar bakje en vul deze verder met flink water zodat ze helemaal onder staan. Deksel erop en klaar!