Een van de belangrijkste uitgangspunten van stamceldonatie is dat de stamceldonatie vrijwillig en dus onbetaald is. Dit staat vast in wet- en regelgeving en is een van de manieren om de veiligheid voor donor en patiënt te waarborgen.
Aan het afnemen van het beenmerg zelf zijn geen risico's verbonden, behalve het geringe risico van de algehele narcose. Er kan een lichte bloedarmoede ontstaan na de beenmerg-afname, wat vermoeidheid kan veroorzaken. Vaak krijgt u voor een maand ijzertabletten mee om dit tekort weer aan te vullen.
Stamcellen doneren uit het beenmerg doet geen pijn, de donatie is namelijk altijd onder algehele narcose. Ingewikkeld is de afname niet. In de ochtend word je verwacht op de afdeling en word je onder narcose gebracht. Met een dikke naald worden de stamcellen uit de achterste rand van het bekken gehaald.
Iedereen die aan de gezondheidseisen voldoet, in Nederland woont en in de leeftijdscategorie 18 tot en met 35 jaar valt, kan zich kosteloos aanmelden als stamceldonor. Je kunt je kosteloos registreren als stamceldonor als je 18 tot en met 35 jaar bent.
Hoe vaak mag je doneren? Je mag tot 3 keer stamcellen doneren voor een niet-verwante patiënt. Als je wordt opgeroepen doneer je meestal maar één keer. Mochten jouw stamcellen daarna nodig zijn voor een familielid, kun je daarvoor nog in aanmerking komen.
Kun je bloed doneren voor geld? Als je bloed, plasma of bloedplaatjes doneert, krijg je daar helaas geen geld voor. Je doneert altijd op vrijwillige basis. Wel kun je je reiskosten terugvragen en krijg je af en toe een cadeautje als blijk van waardering.
Op het moment dat u uit het ziekenhuis wordt ontslagen, zijn uw conditie en uw afweersysteem nog niet hersteld. Gemiddeld duurt dit na een autologe transplantatie een halfjaar en na een allogene transplantatie een jaar. Daarom zult u gedurende dit halfjaar of jaar te maken krijgen met beperkingen in uw dagelijks leven.
Iemand die ooit drugs gespoten heeft, kan nooit bloeddonor worden, ook niet wanneer het spuiten twintig jaar geleden is. De bloedbank noemt dit een principekwestie.
De belangrijkste bijwerkingen van een stamceltransplantatie zijn een verhoogd risico op infecties en bloedingen (hemorragie, bloeduitstortingen). Dat zijn niet de bijwerkingen van de stamceltransplantatie zelf, maar van het feit dat vóór de transplantatie je eigen (resterende) beenmerg volledig vernietigd moet worden.
Als je stamceldonor bent, is de kans dat je wordt opgeroepen jaarlijks 1 op 1000. De kans dat een willekeurige patiënt met een willekeurige donor matcht, is 1 op 50.000. Maar de kans wordt nog kleiner bij een niet-westerse achtergrond.
Criteria voor stamceldonoren
U mag geen ziekten hebben die via bloed overdraagbaar zijn en die nadelig kunnen zijn voor de ontvanger. De patiënt en u moeten een identieke weefseltypering (HLA-typering) hebben. Uw eigen bloedvorming in het beenmerg moet normaal zijn. U mag niet zwanger zijn.
Het stamcelrijke deel komt in een zakje terecht. Het overige bloed wordt weer op lichaamstemperatuur gebracht en komt via een naald in je andere arm terug in je lichaam. Je krijgt extra calcium toegediend om bijwerkingen te voorkomen. De afname duurt 3 à 4 uur.
Er zijn twee manieren om stamcellen af te nemen. Het kan via het bloed (PBSC: perifere stamcelbloeddonatie) of via het beenmerg. In tweederde van de gevallen wordt gekozen voor stamceldonatie via het bloed. Het is de arts die bepaalt welke vorm wordt gekozen.
Nee, echt pijnlijk is de afname van stamcellen niet. Er zijn twee manieren om stamcellen af te nemen bij een donor: uit het bloed en uit het beenmerg. Een afname uit het beenmerg gebeurt onder algemene verdoving, wat op zich vrij ingrijpend is om als gezond persoon te ondergaan.
Als stamceldonor bij Matchis doneer je alleen bloedstamcellen. Deze bloedstamcellen worden voortdurend door het lichaam vervangen, je kunt ze dus makkelijk missen en hebt ze zo weer aangemaakt. Ben je gezond, minstens 18 jaar, niet ouder dan 55 en woon je in Nederland? Dan kun je je aanmelden als stamceldonor.
Partiële antibiotische decontaminatie (PAD) en isolatie
In de periode waarin het eigen beenmerg is uitgeschakeld en de donor stamcellen nog moeten uitgroeien (de 2 weken na de transplantatie) is de afweer tegen infecties met bacteriën sterk verminderd.
Een patiënt die na twee jaar nog in leven is, heeft ongeveer f 231.000,- aan kosten gegenereerd. Voor transplantaties met onverwante donoren komen de kosten per patiënt op ongeveer f 334.500,- (en f 382.500,- indien de patiënt na twee jaar nog in leven is).
De gemiddelde kosten van een autologe beenmergtransplantatie bij non-Hodgkin-patiënten kwamen hierdoor op ongeveer ƒ 63.400,-.
Bij acute leukemie rijpen de witte bloedcellen in het beenmerg niet uit. Bij chronische leukemie rijpen de cellen nog redelijk goed uit, maar werken ze niet helemaal normaal. Het soort bloedcellen dat ongecontroleerd gaat delen, bepaalt of het om lymfatische of myeloïde leukemie gaat.
Mag ik doneren als ik rook? Ja. We raden wel aan om na de donatie een half uur te wachten met roken, omdat je anders duizelig kunt worden.
Doneren zodra je nuchter en fit bent, mag bij:
Cannabis (wiet of hasj) GHB. Ketamine. Lachgas.
Je kunt je aanmelden als stamceldonor via het online registratieformulier. Via het online aanmeldformulier kan je je aanmelden als stamceldonor. Je vult je persoonlijke gegevens in en doorloopt een medische vragenlijst, om te kijken of je stamceldonor kan worden.
Aan het eind van de behandeling met chemotherapie blijft er nog steeds een grote kans bestaan dat de AML 1 tot 2 jaar na de behandeling weer terugkomt.
Een droge mond, verandering of verlies van smaak en reuk is een veelvoorkomende klacht na stamceltransplantatie. Perioden van misselijkheid, braken en/of een veranderd ontlastingspatroon kunnen tot een aantal maanden na de transplantatie nog optreden. Bij deze klachten kan er ongewenst gewichtsverlies optreden.