Een van de theorieën, de amygdala-theorie genoemd, stelt dat verminderd oogcontact wordt veroorzaakt doordat de amygdala, een deel van de hersenen, niet goed werkt. Volgens deze theorie herkent de amygdala de ogen van andere mensen niet als iets belangrijks en daarom maken mensen met autisme minder oogcontact.
Afgezien van sociale angst kunnen autisten oogcontact verwaarlozen omdat ze er minder informatie uit kunnen halen of ze kunnen overstimulering vermijden door korter naar de ogen kijken dan andere mensen, maar wat ze in elk geval niet doen is oogcontact vermijden.
Verminderd oogcontact is een bekend symptoom van autisme. Waarom kinderen met autisme minder naar de ogen van anderen kijken, is onbekend. Er zijn twee mogelijke verklaringen: kinderen met autisme vermijden oogcontact, omdat ze het stressvol en vervelend vinden om een ander in de ogen te kijken.
Het brein van mensen op het autismespectrum kan zich inleven in wat anderen denken, in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt. Wat wel klopt, is dat sociale interacties bij hen soms moeizamer verlopen. Dit komt omdat hun brein mogelijk minder goed kan vatten in hoeverre andere personen anders denken dan zichzelf.
Door middel van oogcontact zijn emoties, intenties, zelfverzekerdheid, zwaktes en meer informatie te herkennen. Mensen zijn geneigd oogcontact te vermijden als ze het hebben over iets beschamends of als ze verdrietig of depressief zijn en geen toegang willen geven tot interne gedachten of emoties.
Te weinig oogcontact kan ons onbewust wat vertellen over de gesprekspartner: namelijk dat hij weinig zelfvertrouwen of weinig interesse heeft, of dat hij wantrouwend is. Heb je moeite met oogcontact maken? Probeer dan deze oefening: Kijk iemand aan als je met hem in gesprek bent.
Als iemand je blik ontwijkt, kan dat zijn omdat ze verlegen zijn of sociale angst hebben . Oogcontact maakt ze nerveus, dus ze proberen ergens anders te kijken. Een andere mogelijke reden is dat ze een neurologische ontwikkelingsstoornis hebben zoals autisme of ADHD. In dit geval kan oogcontact overstimulerend zijn.
Autisten die moeite hebben met het begrijpen van taal in het algemeen hebben ook moeite met het begrijpen van figuratieve taal in het bijzonder. Autisten die geen beperking hebben in het begrijpen van taal, hebben over het algemeen ook geen moeite met het begrijpen van metaforen, vergelijkingen en andere stijlfiguren.
Eerlijk en recht door zee
Autistische mensen liegen zelden. Ze zeggen wat ze denken en wat ze zien, en begrijpen meestal niet de spelletjes die anderen spelen met hoe ze dingen presenteren of boodschappen verbloemen.
Veel mensen met autisme geven aan grote moeite te hebben met het opmerken en interpreteren van non-verbale communicatie. Hierdoor kan het ontzettend lastig zijn om de boodschap die iemand probeert over te brengen, te begrijpen, wanneer diegene non-verbale signalen gebruikt en de dingen onduidelijk en indirect benoemt.
Bij oogcontact kan een autistisch persoon sensorische hyperreactiviteit ervaren, zoals het zien van te veel mensen tegelijk, en kan sensorisch defensief gedrag vertonen, zoals het bedekken van de ogen .
Veel mensen met autisme hebben moeite met overzicht houden; zij hebben meer aandacht voor details dan voor het grotere geheel. Dit komt, omdat bij mensen met autisme de informatieverwerking in de hersenen op een andere manier werkt. Het overzicht kwijt zijn kan leiden tot stress.
Bij een autistische meltdown of shutdown gaat het eerder om overprikkeling. Je brein heeft simpelweg teveel input te verwerken gehad – te veel sociale situaties, te veel herrie, te veel alles – en dan knapt er iets. Bij een meltdown uit zich dat vaak in een explosie naar buiten toe: boosheid, huilen, paniek.
Autisme camoufleren is heel vermoeiend en geeft veel overprikkeling en innerlijke stress. Dit legt veel druk op het innerlijk systeem. Daardoor gaat autisme vaak gepaard met allerlei (psychische) problemen. Zo blijken mensen met autisme vaak op hun tenen te lopen en zijn na een dag vaak helemaal 'leeg'.
Autorijden met autisme
De meeste mensen met autisme kunnen prima veilig autorijden. Maar sommige vaardigheden tijdens het rijden zijn soms moeilijker.
Mensen met autisme vinden het soms moeilijk om dingen als sarcasme, grapjes of beeldspraak te begrijpen. Ze nemen je woorden soms heel letterlijk. Het kan voor mensen met autisme ook moeilijk zijn om hoofd- en bijzaken van elkaar te onderscheiden.
Aandacht voor detail
Veel autistische mensen zijn oplettend en hebben een uitstekende aandacht voor details . Dit kan hen goed van pas komen in professionele settings en het dagelijks leven.
Mensen met autisme staan erom bekend dat ze vaak een sterke loyaliteit en toewijding tonen. Ze kunnen diepgaande emotionele banden vormen en zich intens inzetten voor hun partner. Deze kenmerken kunnen bijdragen aan langdurige en betekenisvolle romantische relaties.
Simpel gezegd suggereert de theorie van het dubbele empathieprobleem dat wanneer mensen met zeer verschillende ervaringen van de wereld met elkaar omgaan, ze moeite zullen hebben om empathie voor elkaar te voelen . Dit zal waarschijnlijk worden verergerd door verschillen in taalgebruik en -begrip.
Als ze boos zijn, dan zijn ze boos. Ze worden helemaal in beslag genomen door dat absolute gevoel. Daardoor zijn ze blind voor andere elementen in hun omgeving, die dat wat ze voelen in een ruimer kader situeren en dus zouden kunnen relativeren. Daardoor hebben ze veel minder controle over hun gevoelens.
Sommige autistische mensen communiceren voornamelijk of alleen via gebarentaal of ondersteunende en alternatieve communicatiemiddelen, terwijl de meerderheid van de autistische mensen gesproken taal gebruikt . Het gebruik van gesproken taal door autistische mensen verschilt vaak van de manier waarop allistische (niet-autistische) mensen communiceren.
Voor mensen zonder een gediagnosticeerde psychische aandoening kan het vermijden van oogcontact te maken hebben met verlegenheid of een gebrek aan zelfvertrouwen . Iemand in de ogen kijken tijdens het praten kan ongemakkelijk aanvoelen voor mensen die niet veel ervaring hebben met het voeren van een gesprek of die liever niet in de schijnwerpers staan.
Ze vermijden oogcontact om beter samen te werken met hun onderbewuste. Iemand aankijken zorgt er namelijk voor dat je bewust bij een gesprek bent en minder in contact bent met je onderbewuste. Dit kan voor sommige hoogsensitieve mensen als onwennig worden beschouwd.
Mensen kunnen wegkijken tijdens oogcontact om verschillende redenen, waaronder culturele normen, ongemak of sociale angst . Hoewel sommige mensen angst kunnen ervaren tijdens oogcontact, is dit niet de enige verklaring.