Het bekende krakende geluid van je kaken gebeurt als de verschillende elementen van je kaakgewricht niet meer in harmonie werken. Plotseling moet je kaak zich, redelijk abrupt, weer op zijn plaats zetten en dan hoor je die typische “knak”. Je kaak kan kraken of knakken zonder dat het pijn doet.
De meest geziene oorzaken zijn mondgewoonten, tandenknarsen en/of klemmen, (slaap)houding, bewegingsbeperking of spanning in de nek en stress. De oorzaak heeft uiteraard veel invloed op de behandeling. Samen proberen we het patroon waardoor de spanning ontstaat te doorbreken.
Hoe herken ik een kaak uit de kom? Een kaakontwrichting is erg pijnlijk. Je mond normaal bewegen, openen of sluiten is onmogelijk geworden.
Bij last van stress kunt u de volgende klachten ervaren:
Versnelde afbraak van het steunweefsel van tanden en kiezen. Mondzweren. Mondbranden. Droge mond.
De ontstekingsreactie kenmerkt zich door pijn, roodheid, warmte, zwelling en functieverlies. Een ontstekingsreactie kan uitgelokt worden door een infectie, denk aan bacteriën of schimmels, maar ook door kneuzingen, (zon)verbranding, auto-immuunreacties of irriterende stoffen en nog vele andere oorzaken.
Indien de kauwspieren te veel gebruikt worden en te weinig rust krijgen, ontstaat er overbelasting. Door overbelasting van het kauwstelsel kunnen de volgende klachten ontstaan: Pijn van het kaakgewricht. Pijn of vermoeidheid van de kauwspieren.
In het kaakgewricht bevindt zich een kraakbeenschijf (de discus). Het kan voorkomen dat de discus iets verschuift, waardoor er een knap ontstaat in een of beide kaakgewrichten. Soms is de discus zo verschoven dat de beweging van de onderkaak hierdoor wordt gehinderd en de mondopening beperkt is.
Chronische overbelasting van het kaakgewricht – bijvoorbeeld door tandenknarsen tijdens het slapen of veelvuldig op kauwgom kauwen – is de oorzaak van deze vorm van artrose. Tijdens het tandenknarsen schuren de tanden en kiezen over elkaar of ze worden stevig op elkaar geklemd.
Vanaf dat je merkt dat je kaak begint te kraken, neem dan contact op met je tandarts of je osteopaat. Beter om het probleem aan te pakken voordat je blijvend last krijgt van pijnlijke kaken.
Bij de meeste mensen nemen de klachten na verloop van tijd weer af en kan de mond weer zonder noemenswaardige hinder worden gebruikt. Om uw klachten te verminderen is het belangrijk dat u de kaakgewrichten en de kauwspieren zo veel mogelijk rust geeft.
TMD, of temporomandibulaire disfunctie, betekent dat de scharnierende verbinding tussen het bovenste en het onderste kaakgewricht niet goed functioneert. Deze scharnierende werking is één van de meest complexe gewrichten in het lichaam, verantwoordelijk voor het naar voren, achter en zijwaarts bewegen van de onderkaak.
Daarbij een rustperiode en/of een nachtbeugelperiode niet meegerekend. De totale kosten, inclusief vooronderzoek en nachtbeugel(s), bedragen dan rond de € 2500,-. Het kan natuurlijk ook korter duren en daardoor (veel) goedkoper zijn. Soms duurt het een jaar en héél soms enkele maanden.
De pijnklachten door kaakklemmen
Als je klemt met je kaken, kan dit diverse pijnklachten geven, variërend van pijn in je kaken of in je gebit (soms denk je dat je minstens een gat in je tanden hebt), pijn in je oren, hals, nek, of uitstraling naar je hoofd wat zich uit in hoofdpijn.
Het 'sturen' van de stand van de kaken middels een beugel is mogelijk zolang je nog groeit, dus ongeveer totdat je 14 jaar bent. Over het algemeen zijn meisjes eerder uitgegroeid dan jongens. Als je uitgegroeid bent is de stand van de kaken alleen nog te veranderen door middel van een kaakoperatie.
In veel gevallen komt kaakpijn voort vanuit spanning in de nek of het gezicht. Deze spanning kan ontstaan door hoge spierspanning, veroorzaakt door stress of overbelasting. De kaakfysiotherapeut kan de spanning in de nek, schouders en rug verminderen waardoor vaak de spanning in de kaken ook afneemt.
TMD staat voor temporomandibulaire disfunctie, een stoornis aan de kaakgewrichten. Bedenk dat incidenteel ongemak aan de kaakgewrichten of kauwspieren normaal is en geen reden tot bezorgdheid. Bij veel mensen met TMD gaat het probleem vanzelf over. Het probleem gaat meestal na enkele weken tot maanden vanzelf weg.
Hoe herken ik infecties in de mond? U heeft last van pijn in de mond, aan de tong, het gebit of het tandvlees. Het ontstoken gedeelte is rood en gezwollen. Soms bloedt het.
Om uw slijmvliezen schoon te houden en ontstekingen te voorkomen is het goed om de mond meerdere keren per dag met een zoutoplossing te spoelen of met lauw water. Deze zoutoplossing kunt u zelf maken; 2 theelepels zout oplossen in 1 liter lauw water.
Een wortelkanaalbehandeling is meestal nodig bij een hevige ontsteking of infectie in de wortel van de tand. Pijn is meestal de sterkste en meest voor de hand liggende indicatie dat er iets mis is. Heb je hier last van? Neem dan contact op met je tandarts.
Stress heeft invloed op tanden en kiezen
Door stress kun je in de slaap gaan tandenknarsen (bruxisme). Als gevolg hiervan zijn de tanden gevoelig, bijvoorbeeld bij aanraking of bij warm of koud voedsel/dranken. Ook kun je door bruxisme meer last krijgen van tandvleesproblemen, hoofdpijn en nekpijn.
Gevolgen van stress
Stress kan zich namelijk uiten in bruxisme, meestal tijdens de slaap. Dit kan dan weer leiden tot tandgevoeligheid, tandvleesproblemen, problemen met kauwen, hoofd- en nekpijn en uiteindelijk ook het verlies van tanden.
Bij het syndroom van Costen of Temporomandibulaire dysfunctie (TMD) is er veel kaakpijn door problemen met het kaakgewricht en/of de spieren die langs het kaakgewricht lopen. De klachten zijn erg vervelend omdat je veel last kunt hebben met het open doen van de mond.