De hoeveelheid schadelijke verbindingen (waaronder cyanogenen) die door het lichaam kan worden opgenomen is groter naarmate lijnzaad fijner wordt gemalen. Om die reden is het verstandig om gebroken lijnzaad te gebruiken in plaats van fijn gemalen.
Gebroken lijnzaad wordt beter opgenomen in het lichaam, maar een nadeel is dat het veel werkzame stoffen heeft verloren. Ongebroken lijnzaad wordt weer nauwelijks verteerd vanwege de harde schilletjes.
Beter gebroken lijnzaad of gemalen? De hoeveelheid schadelijke verbindingen die wordt opgenomen door het lichaam, is groter naarmate de lijnzaad fijner wordt gemalen. Gebruik daarom liever gebroken dan gemalen lijnzaad.
Zelf lijnzaad breken, is helemaal niet moeilijk. Met een koffiemolen of met een klein hakmolentje als attribuut bij de staafmixer (dat je ook gebruikt om bijvoorbeeld ui te snipperen), kan je je wekelijkse portie fijnmalen.
Het Voedingscentrum adviseert daarom om in elk geval niet meer dan 15 gram gebroken lijnzaad te gebruiken per keer. Dat is ongeveer 1 tot 2 eetlepels Neem het ook niet elke dag, maar een bepaalde tijd en dan weer even een poosje niet.
Strooi het eens over je yoghurt of verwerk het in een smoothie. Lijnzaad is ook heerlijk in muffins, crackers en koekjes. Door de neutrale smaak kun je lijnzaad eigenlijk overal doorheen gooien. Lijnzaadolie kun je ook door je yoghurt gebruiken, maar het werkt ook goed in bijvoorbeeld een salade-dressing.
Toch kun je er beter niet te veel van eten. Lijnzaad bevat van nature namelijk cyanogenen. Deze kan het menselijk lichaam omzetten in de giftige stof cyanide, oftewel blauwzuur. Volgens het Voedingscentrum kan een beperkt en tijdelijk gebruik van 15 tot 45 gram gebroken lijnzaad per dag geen kwaad.
Heb je last van verstopping? Gebruik dan twee tot drie keer per dag een eetlepel lijnzaad. Nuttig daarbij minstens 150 ml vloeistof (liefst water) om een goede werking te garanderen.
Doe het in een smoothie
Het drinken van smoothies is een goede manier om snel vitaminen en eiwitten binnen te krijgen. Je kunt ze bovendien helemaal naar smaak maken. Voeg nog wat extra vezels en gezonde vetzuren aan je smoothie toe door lijnzaad te gebruiken.
Lijnzaad bevat aanzienlijk meer mangaan, koper en kalium. Chiazaad bevat iets minder calorieën en meer vezels. Het bevat ook 1,5 tot twee keer meer van de botversterkende mineralen calcium en fosfor en iets meer ijzer. Kortom: Beide zaden zijn erg voedzaam.
Zemelen helpt bij een slechte stoelgang. Je kunt de klachten van obstipatie hierdoor verbeteren. Een nadeel is wel dat zemelen veel vocht opnemen. Hierdoor kun je wanneer je te weinig vocht drinkt op een dag, juist meer last van verstopping krijgen!
Je koopt lijnzaad gebroken, heel of in de vorm van olie. In een smoothie, kwark of salade kun je het beste gebroken lijnzaad gebruiken. Op die manier neem je de voedingsstoffen beter op. De hele variant wordt helemaal niet verteerd en verlaat het lichaam weer in zijn geheel.
Een eetlepel gebroken lijnzaad bevat ongeveer 3 gram lijnzaadolie waarvan de helft omega-3-vetzuren. Het is dus een rijke oliebron van alfa-linoleenzuur (ALA), een onmisbaar vetzuur waarvan de meeste mensen te weinig binnenkrijgen. Zo is ALA goed voor hart- en vaten. Verder kan het lichaam dit omzetten in visvetzuren.
Gebruik daarom nooit meer dan 45 gram lijnzaad (5-6 eetlepels) per dag. Beter is het om de portie lijnzaad te beperken tot 1-2 eetlepels per dag, zodat je aan maximaal 15 gram lijnzaad zit. Dat wordt over het algemeen als veilig beschouwd door het Voedingscentrum.
De oplosbare en onoplosbare vezels in lijnzaad hebben een gunstige werking op de spijsvertering en stoelgang. Deze vezels ondersteunen de dikke darm bij het ontgiften (door goede darmbacteriën) en geven een vol gevoel, waardoor het verlangen naar suiker zal verminderen.
Gebroken lijnzaad is drie maanden houdbaar.
Er zitten 33 kilocalorieën in 1 eetlepel (7 gram) lijnzaad.
Mensen met een sterk verminderde nierfunctie die extra vezels willen gaan eten, doen er goed aan op het kaliumgehalte te letten. Peulvruchten bevatten bijvoorbeeld relatief veel vezels, maar ook veel kalium. Granen (muesli zonder rozijnen) of lijnzaad zijn in dat geval een betere keus.
Verschillende studies hebben aangetoond dat lijnzaad zowel diarree als constipatie kan voorkomen. De grote hoeveelheid vezels in lijnzaad zuigt zich in je darmen vol met vocht. Hierdoor wordt de darmpassage gestimuleerd. Ook heeft lijnzaad een reinigende werking op je darmen en zorgt het voor een verzadigd gevoel.
- Overgiet de zaadjes met ruim water en laat het ongeveer 8 uur weken voordat je het inneemt.
Koken van lijnzaad
Indien je grote hoeveelheden lijnzaad gaat voeren is het aan te raden om het lijnzaad te koken. Hiermee verdwijnt ongeveer 95% van het blauwzuur. Het lijnzaad dient dan zo'n 20-30 minuten te worden gekookt.
Vermaal het lijnzaad.
De Omega3-vetzuren die in lijnzaad zitten kunnen er pas uit als het lijnzaad open wordt gebroken. Je kunt lijnzaad in een koffiemaler of vijzel stuk maken zodat je optimaal van de voordelen kunt genieten. Gebroken lijnzaad kun je een week op kamertemperatuur of twee maanden in de koelkast bewaren.
Lijnzaad zit vol vezels en die bevorderen een regelmatige stoelgang en verminderen constipatie. Dat helpt om je goed te voelen.