Hoewel genetische factoren bij veel vormen van kanker een rol spelen, is bij ongeveer 5% van alle mensen met kanker de erfelijke aanleg de belangrijkste oorzaak. Kanker zelf is niet erfelijk, de aanleg voor kanker wel. De bijdrage van erfelijkheid aan het ontstaan van kanker verschilt per soort kanker.
Het grootste risico op kanker komt door roken en meeroken. Tabaksproducten en de tabaksrook bevatten stoffen die schadelijk zijn voor het DNA in de cellen. Fouten in het DNA kunnen ertoe leiden dat een cel ontspoort en dat er kanker ontstaat.
Toeval: er is geen duidelijk oorzaak. Blootstelling aan straling en gevaarlijke stoffen (zoals sigarettenrook) Een ongezonde leefstijl (roken, onbeschermd zonnen, slechte voeding) Virus: sommige soorten kanker worden veroorzaakt door een virus dat het DNA beschadigt.
Ook wordt de diagnose kanker vaker op latere leeftijd gesteld. Het ontstaan van kanker heeft ook andere oorzaken, zoals leefstijl. De kans om kanker te krijgen is bij vrouwen het meest gestegen tussen de 65 en 85 jaar.Bij mannen is dat boven de 75 jaar.
Je kunt niet vermijden dat je mogelijk kanker krijgt, maar je kunt wel een en ander doen om het risico op de ziekte te verkleinen. Niet roken, weinig of geen alcohol drinken, gezond eten en bewegen, verstandig omgaan met de zon en met (mogelijk) kankerverwekkende stoffen.
Roken en meeroken vormen het grootste risico op kanker.
Een gezonde leefstijl en de kans op kanker
Wie genoeg beweegt, gezond en gevarieerd eet, een normaal gewicht heeft, niet rookt, weinig alcohol drinkt en met mate in de zon zit, verkleint het risico op het krijgen van kanker. Een gezonde leefstijl is in relatie tot kanker van grote betekenis.
En welk type je bent, heeft ook invloed op je gezondheid. Op welk vlak loop jij meer risico? Wie A positief of A negatief is, heeft volgens een recente studie in de American Journal of Epidemiology 20 procent meer kans op maagkanker dan types B of O.
In Bulgarije, Oostenrijk en Roemenië is de incidentie het laagst.
De kans op overleving is fors toegenomen bij darmkanker, nierkanker, slokdarmkanker en ook bij veel soorten bloed- en lymfeklierkanker. Kankersoorten met een 5-jaarsoverleving hoger dan 80% zijn huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en minder vaak voorkomende kankersoorten zoals hodgkinlymfoom en zaadbalkanker.
Alvleesklierkanker heeft slechtste overlevingscijfers van alle kankersoorten. Op 15 november is het Wereldalvleesklierkankerdag. Alvleesklierkanker heeft de slechtste overlevingscijfers van alle soorten kanker in Nederland.
Maar zelfs als de tumor ter plaatse weinig problemen geeft (met een lever die voor de helft werkt, kun je bijvoorbeeld prima leven), gaan veel mensen uiteindelijk dood. Dat heeft te maken met de belasting van de tumor op het lichaam als geheel. Het delen van de cellen, het groeien en uitzaaien kost heel veel energie.
Je immuunsysteem is de afweer van je eigen lichaam. Het beschermt je tegen allerlei ziektes en infecties. En kan ook kankercellen doden en opruimen.
Met chemotherapie gaan veruit de meeste kankercellen dood, maar een deel blijft leven. En dat is niet per sé een probleem, omdat het programma van de celdeling voorgoed wordt uitgeschakeld.
Meeste nieuwe gevallen van kanker op latere leeftijd
Kanker is een ziekte die vooral op latere leeftijd voorkomt. In 2023 was ruim de helft (54%) van alle nieuwe patiënten 70 jaar of ouder, iets minder dan de helft (45%) viel in de leeftijdsgroep 30 tot 70 jaar en 1% was jonger dan 30 jaar.
Omdat kanker vaker voorkomt op hogere leeftijd, neemt vooral het aantal oudere patiënten toe. Daarnaast wordt de toename in kankerdiagnoses veroorzaakt door leefstijl. Risicofactoren zijn onder andere roken, alcoholgebruik, weinig lichaamsbeweging en overgewicht. Huidkanker is de grootste stijger.
Wat is de zeldzaamste bloedgroep? Bloedgroep AB-negatief komt het minst voor in Nederland.
Om te onderzoeken of je al dan niet kanker hebt, gebeurt meestal een biopsie of een punctie. Daarnaast helpen beeldvorming (onderzoeken zoals CT-scan, MRI, echografie ) en laboratoriumonderzoek (zoals bloed- of urineonderzoek) je arts om een diagnose te stellen en om de beste behandeling te kiezen.
Chronische kankerpijn wordt ook aanhoudende pijn genoemd en is altijd aanwezig.Naast aanhoudende pijn kunt u ook last hebben van doorbraakpijn bij kanker. Doorbraakpijn is pijn die vaak plotseling opkomt en snel weer verdwijnt of minder wordt. Het is pijn die boven op pijn komt die u al langer heeft (chronische pijn).
Een ander woord voor voorstadium is premaligne aandoening. Premaligne betekent: voordat het kwaadaardig wordt. Wijken de cellen veel af van normale cellen, dan is meestal een behandeling nodig om te voorkomen dat de onrustige cellen veranderen in kankercellen. Je arts bespreekt dit met je.
Stoppen met roken, veilig de zon in, gezond eten, minder alcohol en genoeg bewegen bijvoorbeeld.
Zeker, maar het keiharde bewijs ontbreekt dat het eten van chocolade positieve effecten heeft op je gezondheid voor de lange termijn. De MMV-Voedingsmiddelenlijst ontraadt kankerpatiënten cacao. Wie het wil gebruiken, krijgt het advies om het met mate te consumeren en eventueel te kiezen voor carob.
Vaak ontstaat kanker zonder dat je het doorhebt. Gelukkig kun je de ziekte soms op tijd ontdekken. Je hebt dan meer kans op een succesvolle behandeling. Je kunt bijvoorbeeld meedoen aan bevolkingsonderzoek om kanker vroeg op te sporen.