Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen.
Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders. Het maakt daarvoor niet uit hoe de relatie van de kinderen met de ouders is. Als kinderen akkoord gaan met hun onterving, krijgen zij niets uit de erfenis.
In Nederland is het niet mogelijk om een kind volledig te onterven, maar je kunt de erfenis van het kind wel beperken door middel van een testament. In de wet is geregeld dat een kind altijd recht houdt op een deel van de erfenis; dit wordt ook wel de legitieme portie genoemd.
Er is een manier om dit te voorkomen: een testament maken met een zogeheten uitsluitingsclausule er in opgenomen. Door deze bepaling komt uw erfenis uitsluitend ten goede aan uw eigen kind. Het valt daardoor niet in de gemeenschap van goederen en hoeft dus niet gedeeld te worden met de aangetrouwde partner.
Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2023). Dit zijn de zogenoemde griffiekosten. Als je zelf niet naar de rechtbank wilt gaan, kun je dit ook door de notaris laten doen.
Ja, als u te veel vermogen hebt, moet u dit teveel eerst opmaken. U krijgt namelijk geen uitkering als uw vermogen boven een bepaalde grens komt. Die vermogensgrens is € 15.210,- voor een gezin of alleenstaande ouder en € 7.605,- voor een alleenstaande.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel. Deze zijn eigendom van de twee kinderen die niet zijn onterfd. Het onterfde kind moet het bedrag van € 25.000 binnen 5 jaar na het overlijden van de ouder opeisen.
Er is namelijk geen juridische of fiscale regel die je dwingt om al je kinderen hetzelfde bedrag of spullen van dezelfde waarde te schenken. Daarom mag je beslissen om je ene kind wel een schenking te geven en het andere kind niet. Zorg er dan wel voor dat je dit goed afstemt en schriftelijk vastlegt.
De legitieme portie is de helft van een kindsdeel. Dit houdt dus in dat de kinderen geen recht meer hebben op één derde van de erfenis, maar de helft van hun derde deel. Alle drie de kinderen krijgen dus elk één zesde van de erfenis als de moeder heeft besloten alle drie de kinderen te onterven.
Nee, niet na het eerste overlijden. Pas na overlijden van de achtergebleven ouder mogen de kinderen hun kindsdeel opeisen. Dan komt ook de nalatenschap vrij.
Kinderen blijven recht hebben op een legitieme portie, ook als zij onterfd zijn. Als kind heb je dus altijd recht op een minimumdeel uit de erfenis van jouw ouders. Dat is minstens de helft van wat je volgens de wettelijke regels zou krijgen.
In Nederland is het niet mogelijk een kind compleet te onterven. De wet bepaalt dat een kind altijd recht blijft houden op een klein deel. Dat deel noemen we de wettelijke portie of legitieme portie. De wet bepaalt dat deze portie gelijk is aan de helft van wat het kind had geërfd zonder testament.
Wie moet de legitieme portie betalen? De gezamenlijke erfgenamen moeten de legitieme portie in geld betalen. Deze vordering wordt in beginsel opeisbaar zes maanden na het overlijden. De erflater kan echter bij testament bepalen dat de vordering pas opeisbaar wordt bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot.
Legitieme portie berekenen
De wet geeft een eenvoudige formule om de legitieme portie te berekenen: Legitieme portie = [legitimaire massa] x [erfdeel volgens versterferfrecht x 1/2].
Hoe hoog is de legitieme portie? De legitieme portie bedraagt de helft van de waarde van het erfdeel in geld dat het kind zou zijn toegekomen wanneer de overleden ouder geen testament zou hebben opgemaakt. Dit noemen we ook wel het versterferfdeel of kindsdeel.
Vanaf € 23.000 kindvrijstelling, gaat een kind erfbelasting betalen. Dat is tot een bedrag van € 161.000, 10% en over het meerdere (ongelimiteerd) 20%. Vanaf € 23.000 kindvrijstelling, gaat een kleinkind erfbelasting betalen. Dat is tot een bedrag van € 161.000, 18% en over het meerdere (ongelimiteerd) 36%.
Het kan dus zomaar gebeuren dat je niet direct van het overlijden op de hoogte bent gebracht. Een legitieme portie opeisen kun je niet onbeperkt blijven doen. Er geldt hiervoor een maximale termijn. Die begint te lopen na de dag van overlijden en eindigt precies 5 jaar na het overlijden van de erflatende ouder.
Wie betaalt de erfbelasting? De langstlevende ouder betaalt meestal de erfbelasting voor de kinderen. Dat vermindert dan de schuld van die ouder aan de kinderen.
Het is aan u als erflater om te bepalen met wie u de informatie uit het testament deelt. Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen.
Als kind bent u automatisch erfgenaam van uw ouders. Zij kunnen in hun testament bepalen dat u niet van hen erft. U kunt wel uw legitieme portie eisen. Dit is het deel van de erfenis waar u recht op houdt.
Is er sprake van een overlijden van de 2e ouder, dan erft het kind alles, als dit het enig kind is, anders de kinderen gezamenlijk, samen en voor gelijke delen. Is er sprake van samenlevende ouders en er is niets geregeld dan erven de kinderen alles van de overleden ouder.
De kleinkinderen kunnen dan erven via hun ouders. Ze hebben dus niet direct recht op een deel van de nalatenschap van hun grootouders. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat de positie van kleinkinderen in de erfenis afhankelijk is van de aanwezigheid van andere erfgenamen.
Als u als kind bent onterfd door uw vader of moeder kunt u uw legitieme portie bij diens erfgenamen (volgens het testament) opeisen. Op grond van de wet dient u dit op verzoek van de erfgenamen binnen een redelijke termijn te doen, en in ieder geval binnen vijf jaar na overlijden van de erflater.
Iemand onterven is een pijnlijke kwestie. De onterfde persoon voelt zich mogelijk gepasseerd. In dat geval kun je een onterving aanvechten. Kinderen hebben een speciale positie binnen het erfrecht.