Bos waar geen nieuw bos voor in de plaats komt, kan bovendien geen CO2 meer opnemen: houtkap versterkt zo de klimaatverandering. Verder is het nadelig als 'echte' natuur moet wijken voor productiebossen. Dan komt er kwalitatief minder bos in de plaats van oer bossen.
Duurzaam geproduceerd hout betekent dat de ecologische functie van het bos behouden blijft. Duurzaam bosbeheer is dat je nieuwe bomen plant om gekapte exemplaren te vervangen en dat je zorgt dat het bos gezond en leefbaar blijft. Zo kun je hout oogsten zonder schade aan de natuur.
Het houtmateriaal is immers van nature energiezuinig en verlaagt de uitstoot van CO2 tijdens productie en transport. Bovendien heeft hout een unieke celstructuur met isolerende eigenschappen. Wel is voor houtbouw natuurlijk bomenkap nodig, hoewel dat volgens experts niet tot ontbossing hoeft te leiden.
Hout is in principe erg milieuvriendelijk: het is een hernieuwbare grondstof, geschikt voor hergebruik en het vereist niet zo veel fossiele brandstoffen. Daarnaast is het volledig biologisch afbreekbaar.
Hout heeft daarnaast, in vergelijking met andere fossiele materialen, zoals beton, aluminium, staal en kunststof, voor de winning en productie zeer weinig energie nodig wat dus leidt tot een lagere CO2-uitstoot (1,1 ton/m3). Ook heeft hout als natuurproduct geen schadelijke emissies tijdens de gebruiksduur.
Hout kan gaan rotten en schimmelen bij een onzorgvuldige uitvoering van de bouw. Wanneer je het hout zorgvuldig plaatst is dit niet aan de orde. Er is kans op ongedierte.
Houten speelgoed is gemaakt van een natuurlijk materiaal en is daardoor veel milieuvriendelijker dan plastic speelgoed. Plastic speelgoed wordt gemaakt van aardolie en andere chemische stoffen die schadelijk kunnen zijn voor het milieu.
Toepassingen van afvalhout
Afvalhout is een afvalstof die wanneer het gescheiden ingezameld wordt voor een groot deel weer voor nuttige toepassingen gebruikt kan worden. Afvalhout kan als houtsnippers verwerkt worden in spaanplaat, en kan ook als (bio)brandstof toegepast worden.
Houtafval kan goed hergebruikt worden, bijvoorbeeld om mooie meubels van te maken. De bekende houten pallets kunnen ook steeds vaker nog gebruikt worden. Bij recycling van hout kan je denken aan de productie van spaanplaat, of verbranding voor het opwekken van duurzame energie.
Om hout te kappen, vervoeren en bewerken zijn relatief weinig fossiele brandstoffen nodig. Door bossen duurzaam te beheren en nieuwe bomen te planten, raakt hout als grondstof nooit op. Ook kun je hout goed hergebruiken. Bovendien slaan bomen tijdens hun groei CO2 uit de lucht op.
Bij de verbranding van hout komen er schadelijke stoffen vrij zoals fijn stof, dioxines en PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen). Deze stoffen hebben aanzienlijke gezondheidseffecten. Rook kan aanleiding geven tot directe effecten zoals hoesten of prikkende ogen.
Hout stoken en het klimaat
Dat is een broeikasgas dat zorgt voor klimaatverandering. Houtkachels en open haarden gaan onzuinig met hout om: een groot deel van de warmte vliegt zo de schoorsteen uit (bij de open haard gaat 90 procent van de warmte verloren, bij de houtkachel 20 tot 40 procent). Dat is niet duurzaam.
Een van de belangrijkste oorzaken van milieu- en gezondheidsschade is een onvolledige verbranding. Hierbij krijgt hout te weinig zuurstof voor de verbranding en ontstaan gassen en stoffen die niet volledig zijn geoxideerd (verbrand). Koolmonoxide en fijnstof bijvoorbeeld.
In Europa wordt de warmte afkomstig van houtverbranding nog steeds als groene energie beschouwd. Dit wil zeggen dat deze warmte opgenomen wordt in de energie-doelstellingen. De reden hiervoor is het zogenaamde CO2-neutrale karakter van hout.
Calorische waarde
Deze verschillen per houtsoort, per partij en zelfs binnen een partij. Gemiddeld heeft een kilogram hout een energie-inhoud van 15,5 MJ.
Hout is herbruikbaar
Oud hout kan uitstekend opnieuw worden gebruikt. Houten meubelen worden regelmatig opgeknapt en als vintage verkocht. Nederlandse ontwerpers maken wereldwijd furore met nieuwe meubelen uit sloophout.
Als je houtafval aanbiedt bij de gemeente kan het gratis zijn, maar het kan ook zijn dat je flink moet betalen boven een bepaalde hoeveelheid. Ook zitten er vaak kosten verbonden aan het weggooien van chemisch behandeld tuinhout en geïmpregneerd hout.
Hout met een gemiddelde duurzaamheid gaat 10 tot circa 15 jaar mee.
Kleine stukken mogen bij het restafval. Of geef het hout een tweede leven: er is een markt voor tweedehands hout. Schoon hout (zonder impregneermiddel, verf, lijm, houtrot of schimmel) gaat naar de spaanplaatindustrie of wordt verbrand in afvalenergiecentrales.
Stof van hout kan irriterend zijn, allergie opwekken en kanker veroorzaken. Veel houtsoorten bevatten stoffen die irriterend zijn voor huid, ogen en slijmvliezen. Sommige houtsoorten zorgen voor huiduitslag en/of eczeem, zoals grenen, meranti, merbau en iroko.
Bedrijven en particulieren kunnen hun houtafval het beste gescheiden inleveren. Daar worden diverse soorten hout apart ingezameld: ongeverfd en onbehandeld hout, geverfd, gelakt of verlijmd hout en verduurzaamd hout.
Hout en platen op basis van hout zijn doorgaans D, s2-d0.Het betreft dus een erg brandbaar product waarvan de rookdichtheidsklasse overeenstemt met een middelmatige rookuitstoot op vlak van hoeveelheid en snelheid. Het brengt tijdens de verbranding geen brandende druppels of deeltjes voort.
De sterkte en stijfheid ben je heel snel kwijt. Beide eigenschappen spelen een voorname rol in elke constructiesterkte. Hout is, in relatieve zin, wel sterker dan staal als je kijkt naar de sterkte-gewichtsverhouding. Anders gezegd, hout heeft een grote sterkte bij een relatief laag eigen gewicht.
Lignum vitae (Guaiacum officinale): een tropische houtsoort afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika. Het heeft een extreme hardheid, met een Janka-score van 4.500 lb-kracht (20.034 N), waardoor het het hardste hout ter wereld is.